Khoèo chân bẩm sinh điều trị như thế nào?

1. Khoèo chân bẩm sinh là gì?

Khoèo chân bẩm sinh là một dị tật bẩm sinh có thể ảnh hưởng đến cả hai bàn chân hoặc chỉ một bàn chân. Có một số kiểu dạng của khoèo chân bẩm sinh, nhưng phổ biến nhất là chân khoèo dạng gấp (chân cong gập vào trong) và chân khoèo dạng xoay (chân xoay về phía trong). Nguyên nhân chính xác của tình trạng này chưa được xác định rõ ràng, nhưng có thể do yếu tố di truyền.

Nhờ những tiến bộ y tế, có một số phương pháp điều trị cho bệnh nhân mắc khoèo chân bẩm sinh và nếu được điều trị thích hợp, phần lớn bệnh nhân sẽ hồi phục. Việc điều trị thành công giúp trẻ có thể đi lại bình thường, thậm chí tham gia vào các hoạt động thể thao.

Khoèo chân bẩm sinh là một dị tật ở chân.

2. Các biện pháp điều trị khoèo chân

Điều trị khoèo chân bẩm sinh tốn nhiều thời gian và đòi hỏi sự tận tâm từ tất cả các bên: Bác sĩ, cha mẹ và đặc biệt là bản thân trẻ. Mục tiêu của việc điều trị là giúp bàn chân hoạt động bình thường, không đau, có thể đứng và đi lại với lòng bàn chân đặt phẳng trên mặt đất.

2.1. Phương pháp Ponseti trị khoèo chân

Ponseti là một phương pháp điều trị nổi tiếng và hiệu quả dùng để chữa chân khoèo bẩm sinh, được phát triển bởi bác sĩ Ignacio Ponseti vào những năm 1960. Phương pháp này chỉnh hình chân khoèo thông qua chỉnh sửa từng bước một, chủ yếu sử dụng nắn chỉnh và bó thạch cao. Mục tiêu của phương pháp là giúp chân trẻ trở lại vị trí đúng và cải thiện khả năng di chuyển mà không cần phẫu thuật hoặc giảm thiểu việc phẫu thuật.

Các bước chính trong phương pháp Ponseti:

- Nắn chỉnh: Bác sĩ sẽ nắn chỉnh các khớp của chân bị khoèo vào đúng vị trí. Các động tác này được thực hiện nhẹ nhàng nhưng chính xác để làm thẳng chân.

- Bó thạch cao: Sau khi nắn chỉnh, bác sĩ sẽ bó bột chân trẻ để giữ cho các khớp ở vị trí mới. Quá trình bó bột được thực hiện tuần tự trong khoảng 4-6 tuần, với mỗi lần thay bột đều có sự điều chỉnh để dần dần đưa chân vào vị trí bình thường.

- Phẫu thuật cắt gân Achilles (nếu cần): Trong một số trường hợp, khi chân vẫn chưa đủ linh hoạt, bác sĩ có thể thực hiện một phẫu thuật nhỏ để cắt gân Achilles (gân gót chân) nhằm giúp chân có thể uốn cong đúng cách. Phẫu thuật này thường được thực hiện khi trẻ khoảng 6 tháng tuổi.

- Mang nẹp chân: Sau khi việc bó bột kết thúc, trẻ cần phải đeo nẹp chân trong một thời gian dài. Nẹp giúp giữ chân ở đúng vị trí và ngăn ngừa tình trạng chân bị khoèo trở lại. Ban đầu, trẻ sẽ đeo nẹp suốt ngày, sau đó giảm dần xuống chỉ mang vào ban đêm.

Với phương pháp điều trị thích hợp, phần lớn trẻ sẽ hồi phục.

Ưu điểm của phương pháp Ponseti:

- Ít xâm lấn: Không cần phẫu thuật lớn, giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng và thời gian phục hồi.

- Hiệu quả lâu dài: Nếu được thực hiện đúng cách và tuân thủ các chỉ định, phương pháp này có thể giúp trẻ hồi phục gần như hoàn toàn.

Phương pháp Ponseti hiện vẫn được coi là tiêu chuẩn vàng trong điều trị khoèo chân bẩm sinh và có tỷ lệ thành công cao khi được thực hiện đúng quy trình.

2.2. Phẫu thuật trị khoèo chân

Phẫu thuật chữa khoèo chân bẩm sinh thường được áp dụng trong các trường hợp không đáp ứng tốt với phương pháp Ponseti hoặc khi tình trạng chân khoèo nghiêm trọng. Mặc dù phương pháp Ponseti là lựa chọn chính, nhưng trong một số trường hợp, phẫu thuật là cần thiết để đạt được kết quả tốt nhất.

Phẫu thuật có thể được chỉ định trong các trường hợp:

- Chân khoèo nặng: Nếu chân khoèo rất nghiêm trọng và không thể điều chỉnh hoàn toàn bằng các phương pháp bảo tồn (như bó thạch cao và nẹp), phẫu thuật sẽ được xem xét.

- Không đáp ứng với phương pháp Ponseti: Nếu phương pháp nắn chỉnh không mang lại kết quả như mong đợi hoặc tình trạng chân khoèo trở lại sau khi điều trị bảo tồn.

- Cần chỉnh hình các cấu trúc chân: Đôi khi các khớp hoặc gân của chân bị ảnh hưởng nhiều đến mức phẫu thuật là cần thiết để chỉnh lại cấu trúc.

2.3. Vật lý trị liệu

Can thiệp vật lý trị liệu đóng vai trò then chốt trong việc điều trị toàn diện chứng khoèo chân bẩm sinh. Vật lý trị liệu bao gồm nhiều phương thức điều trị khác nhau nhằm tối ưu hóa chức năng bàn chân và thúc đẩy sự phát triển thích hợp của cơ xương.

3. Những điều cần lưu ý khi trị khoèo chân

Khi điều trị khoèo chân bẩm sinh, có một số điều quan trọng cần lưu ý để đảm bảo hiệu quả điều trị cao nhất và tránh các vấn đề lâu dài. Dưới đây là những điều cần lưu ý:

- Chẩn đoán và điều trị sớm: Điều trị càng sớm, khả năng phục hồi càng cao và trẻ có thể phát triển khả năng vận động bình thường. Việc khám và chẩn đoán đúng từ các bác sĩ chuyên khoa là rất cần thiết để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

- Tuân thủ phương pháp điều trị: Nếu áp dụng phương pháp Ponseti, việc tuân thủ chế độ nắn chỉnh và bó thạch cao rất quan trọng. Quá trình bó thạch cao sẽ kéo dài, cần thực hiện đúng theo các bước, không bỏ qua bất kỳ bước nào.

- Theo dõi định kỳ: Trẻ cần được tái khám để theo dõi sự phát triển của chân và điều chỉnh phương pháp điều trị nếu cần thiết. Việc theo dõi này giúp phát hiện sớm nếu có dấu hiệu tái phát hoặc vấn đề khác phát sinh.

- Chăm sóc và phục hồi chức năng: Sau khi hoàn tất quá trình điều trị ban đầu, trẻ có thể cần thực hiện các bài tập vật lý trị liệu để cải thiện sự linh hoạt của chân, khôi phục khả năng di chuyển và giảm đau.

- Chế độ vận động hợp lý: Sau khi điều trị, việc cho trẻ tập đi và vận động nhẹ nhàng theo chỉ dẫn của bác sĩ sẽ giúp trẻ phục hồi nhanh chóng và phát triển khả năng vận động bình thường.

- Tư vấn từ bác sĩ: Tư vấn và theo dõi từ bác sĩ chuyên khoa giúp gia đình hiểu rõ về quá trình điều trị và cách chăm sóc trẻ.

Tóm lại, điều trị khoèo chân bẩm sinh là một quá trình lâu dài và cần sự kiên nhẫn từ cả gia đình và các bác sĩ. Việc chăm sóc đúng cách, tuân thủ các chỉ dẫn điều trị và theo dõi định kỳ sẽ giúp trẻ phục hồi và phát triển khả năng di chuyển bình thường.

Mời xem them video được quan tâm:

Phẫu thuật cho trẻ bị dị tật bẩm sinh bàn chân khoèo| SKĐS

DS. Vũ Thùy Dương