Khơi dậy tiềm năng, hiện thực hóa khát vọng bứt phá

Đổi mới tư duy, khai thác lợi thế phát triển nông nghiệp bền vững

Tỉnh xác định phát triển nông nghiệp thông minh theo hướng sản xuất hàng hóa đặc hữu gắn với chế biến là một trong ba nội dung đột phá chiến lược. Với mục tiêu, định hướng cụ thể, các địa phương tập trung phát triển sản xuất theo hướng chuyên canh, vận động người dân chuyển đổi cơ cấu vật nuôi, cây trồng, duy trì và phát triển diện tích các loại cây trồng thế mạnh như lê, hạt dẻ, trúc sào, thuốc lá, thạch đen...; tạo chuyển biến tích cực từ tư duy sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa, từ sản xuất nguyên liệu thô sang xây dựng thương hiệu riêng, nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm.

Cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp.

Tỉnh khuyến khích, thu hút, lựa chọn các công ty, doanh nghiệp có năng lực gắn bó với nông nghiệp để cung ứng, bao tiêu sản phẩm cây trồng, vật nuôi đảm bảo chất lượng; tổ chức liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. UBND tỉnh phê duyệt 2 dự án đầu tư phát triển nông nghiệp thông minh, trong đó, Dự án “Xây dựng khu sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao thuộc Đề án nông nghiệp thông minh tỉnh Cao Bằng” giai đoạn 2022 - 2024 có tổng mức đầu tư trên 16,5 tỷ đồng, đã nghiệm thu bàn giao và đưa vào sử dụng từ ngày 8/11/2024.

Hiện nay, toàn tỉnh có 174 sản phẩm OCOP, trong đó, 10 sản phẩm OCOP 4 sao và 164 sản phẩm OCOP 3 sao của 118 chủ thể thực hiện. Giai đoạn 2020 - 2025, tốc độ tăng trưởng nông nghiệp bình quân ước đạt 2,91%/năm, tăng 0,31 điểm % so với giai đoạn 2016 - 2020 (2,6%). Giá trị sản phẩm trồng trọt, nuôi trồng thủy sản trên 1 đơn vị diện tích (ha) đạt 50 triệu đồng, đạt 100% kế hoạch. Nông nghiệp tiếp tục khẳng định vai trò nền tảng trong ổn định kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh lương thực và sinh kế cho người dân.

Kinh tế cửa khẩu - logistics: Định hướng chiến lược từ vị trí địa chính trị

Giai đoạn 2020 - 2025, hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa mặc dù chịu ảnh hưởng đại dịch Covid - 19 nhưng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh vẫn được duy trì, vượt chỉ tiêu kế hoạch. Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025 (bao gồm hàng hóa giám sát) đạt 4,5 tỷ USD, tốc độ tăng trưởng bình quân 17%/năm, vượt 7 điểm % so với kế hoạch. Thu thuế và thu phí sử dụng hạ tầng cửa khẩu nộp ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2025 được 6.857 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 127%/năm, vượt 115 điểm % so với kế hoạch, tăng 248,4% so với giai đoạn 2016 - 2024.

Công tác mở, nâng cấp cửa khẩu được coi là điểm sáng góp phần phát huy tiềm năng phát triển hoạt động kinh tế cửa khẩu, logistics và thương mại biên giới trên địa bàn tỉnh. Tỉnh đã hoàn thành nâng cấp cặp 2 cửa khẩu quốc tế Trà Lĩnh (Việt Nam) - Long Bang (Trung Quốc); chính thức công bố và vận hành cửa khẩu Tà Lùng (Việt Nam) - Thủy Khẩu (Trung Quốc); công bố vận hành chính thức cặp cửa khẩu song phương chính Lý Vạn (Việt Nam) - Thạc Long (Trung Quốc) và công bố nâng cấp cặp cửa khẩu Tà Lùng (Việt Nam) - Thủy Khẩu (Trung Quốc) lên cửa khẩu quốc tế, bao gồm Lối thông quan cầu Tà Lùng II - Thủy Khẩu. Việc nâng cấp, mở mới các cặp cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu song phương mở ra không gian kết nối mới với Trung Quốc và các nước ASEAN, định vị lại vai trò chiến lược của Cao Bằng trong hành lang logistics khu vực.

Đồng chí Nguyễn Kiên Cường, Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu tỉnh cho biết: Phát huy lợi thế đường biên giới dài trên 333 km tiếp giáp Quảng Tây (Trung Quốc), hoạt động kinh tế cửa khẩu những năm qua đạt nhiều kết quả nổi bật và khẳng định là khu vực phát triển năng động, đóng góp vai trò quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh tập trung tham mưu, phối hợp với các sở, ban, ngành thực hiện tốt công tác quy hoạch; tham mưu đầu tư xây dựng các công trình, hạ tầng thiết yếu ở khu vực cửa khẩu, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh cho người dân, doanh nghiệp.

Đến hết tháng 6/2025, trong địa bàn khu kinh tế có 52 dự án đầu tư trong và ngoài nước với tổng số 42 doanh nghiệp thực hiện dự án. Các dự án đi vào hoạt động góp phần tạo việc làm cho lao động địa phương và đóng góp cho ngân sách Nhà nước .

Từ tiềm năng du lịch đến ngành kinh tế mũi nhọn

Giai đoạn 2021 - 2025, mặc dù chịu tác động nặng nề của dịch bệnh, ngành du lịch vẫn có sự chuyển mình mạnh mẽ, thể hiện tầm nhìn chiến lược đúng đắn trong định hướng phát triển. Tỉnh tập trung đầu tư hạ tầng, xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù, chú trọng quảng bá và hợp tác phát triển. Du lịch - dịch vụ từng bước chuyển từ tiềm năng sang phát triển thực chất, dần trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh.

Thác Bản Giốc - điểm đến hấp dẫn du khách khi du lịch Cao Bằng.

Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Quốc Trung cho biết: Để khai thác hiệu quả tiềm năng, tỉnh đã tập trung quy hoạch và đầu tư trọng điểm tại các khu di tích quốc gia đặc biệt, Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng và các tuyến du lịch biên giới; ứng dụng công nghệ số; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, khuyến khích người dân tham gia làm du lịch cộng đồng. Đồng thời, du lịch bền vững đối với Cao Bằng luôn gắn với mục tiêu bảo vệ môi trường sinh thái, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc với định hướng phát triển hài hòa giữa khai thác tiềm năng với bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, di sản văn hóa.

Lượng khách du lịch cả giai đoạn ước đạt 7,8 triệu lượt người, tăng trên 50%; doanh thu du lịch ước đạt 5.500 tỷ đồng, tăng gấp 3 lần so với nhiệm kỳ trước. Các tuyến, điểm du lịch được đầu tư kết nối; các sản phẩm du lịch cộng đồng, trải nghiệm, sinh thái ngày càng đa dạng. Di sản Công viên địa chất Toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng tiếp tục được khai thác hiệu quả, khẳng định thương hiệu du lịch đặc sắc của tỉnh. Đặc biệt, năm 2024, tỉnh tổ chức thành công Hội nghị Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu khu vực châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 8 (APGN 8), ghi dấu ấn lớn, đưa hình ảnh Non nước Cao Bằng lan tỏa mạnh mẽ ra quốc tế, nâng cao vị thế của tỉnh trên bản đồ du lịch thế giới.

Bên cạnh đó, tỉnh đã hoàn thành giai đoạn thí điểm và đưa vào vận hành chính thức đón khách du lịch tham quan khu cảnh quan theo Hiệp định hợp tác bảo vệ và khai thác tài nguyên du lịch thác Bản Giốc (Việt Nam) - Đức Thiên (Trung Quốc), góp phần thúc đẩy hợp tác du lịch, tăng cường giao lưu hữu nghị giữa nhân dân địa phương hai bên biên giới hai nước Việt - Trung.

Đồng bộ giải pháp, hiện thực hóa khát vọng bứt phá

Thực tế cho thấy, 03 nội dung đột phá tạo chuyển biến tích cực nhưng cũng cho thấy những “điểm nghẽn”, hạn chế cần tháo gỡ. Việc triển khai nông nghiệp thông minh còn gặp nhiều khó khăn do hạn chế về nguồn lực, hạ tầng, trình độ ứng dụng khoa học - công nghệ và chưa thật sự phù hợp với điều kiện sản xuất nhỏ lẻ của tỉnh; bước đầu hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, song quy mô còn nhỏ, tính liên kết chưa bền vững; khâu chế biến, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm vẫn là điểm nghẽn lớn. Du lịch tuy có bước phát triển rõ rệt, nhưng dịch vụ, hạ tầng còn thiếu đồng bộ, sản phẩm du lịch chưa phong phú, khả năng cạnh tranh còn hạn chế. Kinh tế cửa khẩu phát triển nhanh nhưng chưa thật sự bền vững, phụ thuộc nhiều vào chính sách biên mậu, trong khi hạ tầng logistics, kho bãi, chuỗi dịch vụ hỗ trợ còn thiếu và yếu.

Nhiệm kỳ 2025 - 2030, tỉnh xác định triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Trước hết, tiếp tục đổi mới tư duy, nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp; tăng cường công tác dự báo, xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù phù hợp với điều kiện của địa phương. Huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, nhất là đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông, hạ tầng du lịch, coi đây là động lực để mở rộng không gian phát triển; nông nghiệp tập trung vào phát triển rừng và các sản phẩm đặc hữu nhằm nâng cao tính cạnh tranh. Chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đào tạo nghề gắn với nhu cầu thực tiễn; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội. Tăng cường liên kết vùng, mở rộng hợp tác trong nước và quốc tế...

La Ngà