Khởi nghiệp từ tài nguyên bản địa

Chị Hoàng Hải Yến (bên phải) giới thiệu sản phẩm rượu xoa bóp thảo dược với người tiêu dùng

Đỗ trưởng là cây dây leo, trước đây thường được người dân trên địa bàn huyện Cao Lộc (cũ) trồng trong vườn nhà để làm thuốc. Hạt đỗ trưởng có công dụng làm tan vết bầm, giảm đau và hạn chế nhiễm trùng. Tuy nhiên, những năm gần đây, loại cây này ngày càng bị mai một, số người biết đến công dụng cũng như trồng và phát triển cây đỗ trưởng giảm dần.

Chị Hoàng Hải Yến, chủ cơ sở chế biến rượu xoa bóp thảo dược Hoàng Yến cho biết: Xuất phát từ thực tế gia đình có con nhỏ thường xuyên chạy nhảy, bị vấp ngã trong sinh hoạt dẫn đến bầm tím cơ thể. Trong quá trình điều trị những vết thương ấy tôi nhận thấy, bài thuốc dân gian từ cây đỗ trưởng có tác dụng tốt trong hỗ trợ điều trị các chấn thương nhẹ như đau nhức, bong gân, bầm tím, mỏi cơ... Đây là bài thuốc lành tính nhưng lại ít được biết đến và chưa được khai thác thành sản phẩm hàng hóa.

Từ ý tưởng ban đầu, năm 2018, chị Yến chủ động thu mua hạt đỗ trưởng và cung cấp giống cho một số chị em phụ nữ trên địa bàn phường trồng, phát triển vùng nguyên liệu phục vụ sản xuất rượu xoa bóp với quy mô lớn. Đến nay, vùng nguyên liệu đỗ trưởng do chị Yến liên kết phát triển có diện tích trên 2 ha. Cây đỗ trưởng sau khi trồng khoảng 1 năm bắt đầu cho thu hoạch. Hạt được thu hái, sơ chế để làm nguyên liệu chế biến rượu xoa bóp sử dụng ngoài da. Hiện nay, chị Yến thu mua hạt đỗ trưởng của các hộ liên kết với giá từ 500.000 đến 700.000 đồng/kg, tùy thời điểm.

Nguyên liệu sản xuất rượu xoa bóp thảo dược gồm: rượu gạo được chưng cất ở nồng độ cao, hạt đỗ trưởng và một số dược liệu gia truyền nhằm làm tăng hiệu quả của bài thuốc. Các nguyên liệu được ngâm, ủ trên một năm để các tinh chất hòa quyện, tạo thành hỗn hợp đồng nhất. Nhằm nâng cao giá trị sản phẩm và thuận tiện cho người sử dụng, năm 2024, chị Yến đầu tư máy chiết rót bán tự động, máy chặt thái dược liệu, đồng thời hoàn thiện bao bì, nhãn mác và thực hiện công bố tiêu chuẩn sản phẩm theo quy định.

Bà Trịnh Thị Minh, phường Đông Kinh cho biết: Do tuổi cao nên tôi thường bị đau đầu gối và các khớp ở tay, gây nhiều bất tiện trong sinh hoạt. Qua người thân giới thiệu tôi biết đến sản phẩm rượu xoa bóp thảo dược Hoàng Yến. Khi xịt thuốc kết hợp xoa bóp tại chỗ triệu chứng đau nhức thuyên giảm rõ rệt, tôi thấy đây là một sản phẩm rất hữu ích.

Bên cạnh đó, chị Yến chủ động mở rộng thị trường tiêu thụ thông qua việc thiết lập các đại lý bán hàng trực tiếp, cũng như các kênh bán hàng trực tuyến trên mạng xã hội. Hiện mỗi tháng cơ sở sản xuất của chị bán ra thị trường khoảng 800 đến 1.000 sản phẩm rượu xoa bóp thảo dược. Với giá bán khoảng 200.000 đồng/chai 20ml, doanh thu đạt từ 160 triệu đến 200 triệu đồng/tháng; trừ các chi phí, lợi nhuận còn khoảng 20 triệu đồng/tháng.

Dự án “Trồng bảo tồn cây đỗ trưởng và chế biến rượu xoa bóp thảo dược” của chị Hoàng Hải Yến đã vượt qua hàng chục dự án, ý tưởng khởi nghiệp của phụ nữ toàn tỉnh, lọt vào vòng chung kết Ngày Phụ nữ khởi nghiệp năm 2025 do Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh tổ chức và đạt giải khuyến khích. Dự án được Ban Giám khảo đánh giá cao về hiệu quả kinh tế, xã hội cũng như giá trị trong việc bảo tồn và phát huy tri thức bản địa.

HOÀNG VƯƠNG