Khơi nguồn sáng tạo cho các tài năng trẻ

Hệ thống tính tiền siêu thị bằng AI

Với niềm đam mê công nghệ và mong muốn mang đến trải nghiệm mua sắm hiện đại, thuận tiện hơn cho người tiêu dùng, đề tài “Ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo AI, xây dựng Hệ thống tính tiền tự động tại siêu thị” của nhóm học sinh lớp 8, Trường THCS Trần Hưng Đạo gồm: Huỳnh Lê Thảo Nguyên, Lê Tùng Thước, Nguyễn Đức Trung đã xuất sắc đoạt giải Đặc biệt tại Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Quảng Ngãi lần thứ 10, năm 2025.

Quá trình quan sát và trải nghiệm thực tế tại các siêu thị, trung tâm thương mại, nhóm học sinh nhận thấy rằng việc mua các mặt hàng tươi sống như rau củ, trái cây còn nhiều bất cập. Người mua phải xếp hàng cân sản phẩm, dán mã vạch, rồi lại tiếp tục xếp hàng chờ thanh toán, gây mất thời gian và không thoải mái.

“Từ những bất cập này, chúng em nghĩ liệu có thể tạo ra một hệ thống giúp tự động nhận diện và tính tiền mà không cần đến mã vạch hay cân riêng. Nên chúng em đã cùng nhau thảo luận và bắt tay vào nghiên cứu đề tài Ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI xây dựng hệ thống tính tiền tự động tại siêu thị”, em Huỳnh Lê Thảo Nguyên đại diện nhóm chia sẻ.

Em Huỳnh Lê Thảo Nguyên (bên phải) cùng thành viên nhóm nghiên cứu thử nghiệm mô hình tính tiền tự động tại siêu thị.

Đề tài này nhằm tạo ra một hệ thống tính tiền tự động tại siêu thị, giúp cải thiện quá trình thanh toán và tối ưu hóa trải nghiệm mua sắm của khách hàng. Trong bối cảnh các quốc gia đang đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ 4.0 vào mọi lĩnh vực, hệ thống này mở ra hướng đi mới cho việc hiện đại hóa khâu thanh toán tại siêu thị, cửa hàng tiện lợi. Ngoài giúp rút ngắn thời gian thanh toán, hệ thống còn giảm áp lực cho nhân viên, tiết kiệm không gian quầy và tăng tính minh bạch, hạn chế lỗi do thao tác thủ công.

Anh Lê Tấn Quốc, giáo viên Trường THCS Trần Hưng Đạo, người hướng dẫn nhóm, chia sẻ, ngay từ khi các em trình bày ý tưởng, tôi đã thấy được tinh thần tìm tòi và khả năng quan sát thực tế rất tốt. Đề tài tích hợp đa công nghệ AI, có tính ứng dụng cao và phù hợp với xu hướng hiện đại. Mô hình thể hiện khả năng tư duy, học hỏi và vận dụng công nghệ vào thực tiễn hiệu quả.

Kích thích sáng tạo của học sinh

Đề tài “Ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo AI, xây dựng Hệ thống tính tiền tự động tại siêu thị” đã xuất sắc đoạt giải Đặc biệt tại Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Quảng Ngãi lần thứ 10, năm 2025.

Trong khuôn khổ Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Quảng Ngãi lần thứ 10, năm 2025, đề tài “Robot hỗ trợ người tự kỷ (SAP)” của nhóm học sinh Nguyễn Lê Ngọc Tiến (lớp 11B01) và Huỳnh Anh Khoa (lớp 11B12), Trường THPT Trần Quốc Tuấn, đã xuất sắc giành giải Nhất nhờ tính ứng dụng thực tiễn, khả năng sáng tạo và ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Đây là sản phẩm công nghệ đầu tiên ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để đồng hành, hỗ trợ và giáo dục cho trẻ tự kỷ với chi phí thấp.

Em Nguyễn Lê Ngọc Tiến, đại diện nhóm nghiên cứu, cho biết, trong bối cảnh hiện nay, các thiết bị hỗ trợ cho trẻ tự kỷ trên thị trường còn hạn chế, giá thành cao, tiếp cận khó khăn, dự án SAP mang đến một giải pháp hiệu quả và dễ tiếp cận hơn. Robot SAP có kích thước nhỏ gọn, dễ sử dụng, có thể trò chuyện, di chuyển theo điều khiển bằng giọng nói và đặc biệt là tích hợp phương pháp can thiệp ABA, một trong những phương pháp phổ biến đã được chứng minh hiệu quả trong việc hỗ trợ trẻ tự kỷ phát triển kỹ năng xã hội, ngôn ngữ và nhận thức.

Điểm đặc biệt của robot là khả năng trò chuyện, tương tác và hỗ trợ dạy học thông qua các tình huống mô phỏng giao tiếp hằng ngày, giúp trẻ tự kỷ cải thiện sự tự tin và khả năng hòa nhập cộng đồng. Đề tài không chỉ thể hiện năng lực sáng tạo vượt trội của các bạn học sinh mà còn thể hiện trách nhiệm xã hội, khát vọng ứng dụng công nghệ để giúp đỡ cộng đồng. Robot là minh chứng cho việc tuổi trẻ hoàn toàn có thể góp phần thay đổi cuộc sống, mang đến hy vọng cho những mảnh đời kém may mắn.

Cùng với những đề tài nổi bật trên, đề tài “Bộ công cụ cá nhân hóa hướng nghiệp cho học sinh Gen Alpha (THCS) ứng dụng AI theo mật mã Holland” của nhóm học sinh gồm Ngô Trường Phúc và Nguyễn Trần Khánh Hoàng, lớp 8C1, Trường THCS Nguyễn Nghiêm, cũng đã đoạt giải Nhất cuộc thi.

Nói về ý tưởng của đề tài, em Ngô Trường Phúc cho biết, trong thời đại công nghệ số phát triển mạnh mẽ hiện nay, học sinh có khả năng tiếp cận sớm với thiết bị thông minh và mạng xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh sự nhạy bén với công nghệ, học sinh cũng dễ bị phân tán và thiếu định hướng rõ ràng trong học tập và nghề nghiệp. Xuất phát từ thực tế đó, nhóm đã xây dựng dự án nhằm hỗ trợ các bạn học sinh sớm nhận diện sở trường, định hướng nghề nghiệp phù hợp và phát triển toàn diện.

Đề tài kết hợp thuyết mật mã Holland với trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra một bộ công cụ hướng nghiệp thông minh, cá nhân hóa. Học sinh sẽ thực hiện bài trắc nghiệm nghề nghiệp trên nền tảng Website với giao diện thân thiện, trực quan. Kết quả thu thập sẽ được phân tích bằng AI, từ đó đưa ra nhóm nghề phù hợp nhất với từng cá nhân. Các bạn học sinh sẽ nhận được sổ tay hướng nghiệp với thông tin chi tiết, lời khuyên và lộ trình tham khảo để phát triển nghề nghiệp tương lai.

“Trong tương lai, nhóm dự kiến mở rộng công cụ sang các lứa tuổi khác, cập nhật xu hướng nghề nghiệp mới, bổ sung video hướng dẫn, đa dạng hóa ngành nghề và đẩy mạnh truyền thông trên nền tảng mạng xã hội để lan tỏa giá trị sản phẩm,” Phúc chia sẻ.

Box: Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Quảng Ngãi lần thứ 10, năm 2025 có 89 đề tài tham gia. Kết quả, Ban tổ chức đã xét chọn 1 giải Đặc biệt; 2 giải Nhất; 4 giải Nhì; 8 giải Ba và 15 giải Khuyến khích. Đồng thời, xét chọn 15 đề tài để dự thi toàn quốc.

Bài ảnh: TRÍ PHONG