Khơi thông 'dòng chảy', đưa hàng Việt về nông thôn

Đưa sản phẩm đến gần hơn với người dân

Những tháng cuối năm, TP Hà Nội liên tiếp tổ chức hội chợ, triển lãm tại các vùng ngoại thành. Những phiên chợ hàng Việt đã trở thành cầu nối quan trọng, giúp DN đưa sản phẩm Việt đến gần hơn với người tiêu dùng ngoại thành Hà Nội.

Tham gia phiên chợ Việt 2025 tại xã Thanh Oai, bà Đặng Thị Minh, đến từ Cao Bằng ban đầu cũng chỉ có mục đích quảng bá, giới thiệu những đặc sản của Cao Bằng tới người dân Thủ đô. Thế nhưng kết quả vượt ngoài mong đợi ngay tại phiên chợ bà đã kí thêm được nhiều hợp đồng cung ứng sản vật Cao Bằng cho các đại lý, cửa hàng tại Hà Nội.

Người tiêu dùng tiếp cận sản phẩm hàng công nghiệp nông thôn tại hội chợ Hàng công nghiệp nông thôn Thủ đô năm 2025 do Sở Công Thương Hà Nội tổ chức tại xã Trung Giã. Ảnh: Hoài Nam

Tương tự, tham gia hội chợ Hàng công nghiệp nông thôn Thủ đô năm 2025 tại xã Trung Giã ( Hà Nội), đại diện Công ty TNHH sản xuất thương mại dịch vụ Khánh Thọ (Hải Phòng) Bùi Tiến Nam cho biết, hiện công ty đang sản xuất sản phẩm đặc sản truyền thống như bánh đa cá rô đồng, bánh đa cua với dây chuyền công nghiệp hiện đại. Nhờ đó, sản phẩm của công ty đã xuất khẩu sang một số thị trường như Pakistan, Hàn Quốc và Nga.

“Mặc dù sản phẩm đã xuất khẩu ra thị trường thế giới nhưng việc tiêu thụ tại thị trường nội địa không dễ dàng. Chính vì vậy, việc ngành chức năng tổ chức phiên chợ Việt giúp DN tiếp cận người tiêu dùng, nhà phân phối xây dựng hệ thống đại lý tiêu thụ quảng bá, tiêu thụ sản phẩm tại thị trường nội địa” - ông Nam chia sẻ.

Không chỉ các DN, người dân cũng tỏ ra phấn khởi, háo hức khi đến mua sắm tại phiên chợ hàng Việt. Có mặt tại phiên chợ Việt xã Thanh Oai, chị Nguyễn Thị Tân đã có những trải nghiệm mua sắm vô cùng thích thú khi tất cả những sản phẩm thiết yếu trong gia đình từ đồ ăn đến đồ gia dụng, đồ dùng học tập… chất lượng tốt, mẫu mã đẹp đều có tại phiên chợ.

Đánh giá hiệu quả từ các phiên chợ, Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại Hà Nội (Sở Công Thương Hà Nội) Hoàng Minh Lâm nêu rõ, hiệu quả đem lại cho DN đưa sản phẩm tiếp cận người tiêu dùng thông qua các phiên chợ, hội chợ hàng Việt là rất lớn, vì vậy tại nhiều phiên dù tổ chức ở các xã ngoại thành nhưng vẫn thu hút hàng trăm DN từ các địa phương tham dự.

Người tiêu dùng tiếp cận đặc sản vùng miền tại Hội chợ hàng nông sản do Sở Công Thương Hà Nội tổ chức. Ảnh: Hoài Nam

“Các phiên chợ đã trở thành cầu nối quan trọng, giúp DN đưa đặc sản vùng miền và sản phẩm tiêu dùng chất lượng Việt Nam đến gần hơn với người tiêu dùng”-ông Lâm khẳng định.

Hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng kênh phân phối

Thực tế cho thấy, chưa có nhiều DN bán lẻ nhất là các DN liên doanh nước ngoài chưa mặn mà việc tham gia phiên chợ Việt, điều này khiến sức lan tỏa của những chuyến hàng Việt về nông thôn vẫn chưa được như mong muốn.

Phân tích nguyên nhân khiến DN bán lẻ chưa mặn mà tham gia những chuyến đưa hàng về nông thôn, Giám đốc siêu thị Co.op Mart Hà Đông Nguyễn Thị Kim Dung cho rằng, những năm qua Co.op Mart đã thực hiện nhiều chuyến bán hàng lưu động về nông thôn, nhưng những chuyến hàng này hầu như không có lãi bởi DN phải tự thực hiện với chi phí tài chính và nhân lực lớn.

Thực tế các chuyến đưa hàng Việt về nông thôn cho thấy, trung bình chi phí vận chuyển, thuê gian hàng và nhân công một chuyến bán hàng về các xã gần trung tâm TP, DN đã mất 12-15 triệu đồng. Chi phí lớn nên đòi hỏi doanh thu mỗi chuyến bán hàng về nông thôn phải đạt từ 150 - 170 triệu đồng mới có thể hòa vốn. Chi phí nhiều nhưng trung bình doanh thu mỗi phiên chợ Việt chỉ đạt 90-100 triệu đồng, có lẽ vì vậy mà không thấy các "ông lớn" trong ngành bán lẻ Việt Nam tham gia chương trình này.

“Sau khi trừ đi các chi phí thì điều mà DN thu lại được chính là cảm tình của bà con nhân dân, có lẽ vì vậy mà hiếm khi thấy DN bán lẻ có vốn đầu tư nước ngoài tham gia chương trình này” bà Nguyễn Thị Kim Dung nêu rõ.

Người tiêu dùng tiếp cận đặc sản vùng miền tại Hội chợ Đặc sản vùng miền Việt Nam do Sở Công Thương Hà Nội tổ chức. Ảnh: Hoài Nam

Thực tế cho thấy, một trong những lý do khiến các chuyến đưa hàng Việt về nông thôn còn mang tính “mùa vụ” là bởi hệ thống hạ tầng thương mại hiện đại đang tập trung ở khu vực nội thành các thành phố lớn. Trong khi đó, thị trường nông thôn rộng lớn nhưng hệ thống bán lẻ hiện đại chưa vướn tới, sức tiêu thụ thấp nên khó thu hút DN đầu tư, phát triển.

Khi nói về định hướng đầu tư khai thác thị trường này các DN bán lẻ đều có chung ý kiến: DN Việt chủ yếu là DN vừa và nhỏ nên mong muốn sự hỗ trợ, quan tâm của Nhà nước thông qua những chính sách, cơ chế khuyến khích đầu tư xây dựng hệ thống bán lẻ tại thị trường nông thôn.

Dưới góc độ chuyên gia ngành bán lẻ, Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam Trần Thị Phương Lan đề nghị, trong thời gian tới Bộ Công Thương cần tổ chức quy hoạch mạng lưới phân phối ở vùng nông thôn, DN lấy đó làm cơ sở thiết lập các điểm bán hàng cố định, tạo liên kết vững chắc với thị trường. Đồng thời, các cơ quan quản lý chức năng và địa phương hỗ trợ DN thủ tục giấy tờ, mặt bằng kinh doanh để xây dựng hệ thống phân phối, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa.

Đồng tình với ý kiến này, Trưởng Bộ phận dịch vụ đo lường bán lẻ Nielsen Việt Nam Nguyễn Anh Dũng cho rằng, bên cạnh sự hỗ trợ của nhà nước, cơ quan quản lý, muốn chiếm lĩnh thị trường nông thôn đòi hỏi DN cần chú ý tới nhu cầu mà người tiêu dùng khu vực nông thôn đang cần mà đây chưa có, chẳng hạn như thực phẩm chế biến sẵn giá bình dân, chất lượng bảo đảm. Bên cạnh đó, DN cũng cần đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá sản phẩm nhằm nâng cao nhận thức của người dân, không ham giá rẻ mà mua phải hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.

Đề xuất giải pháp khai thác thị trường nông thông, chuyên gia kinh tế TS Lê Đăng Doanh cho rằng,DN Việt cần quan tâm xây dựng chiến lược đầu tư và phát triển sản phẩm tại khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa. Nhưng để thực hiện được điều đó bên cạnh sự nỗ lực của DN cũng cần phải có những hỗ trợ, quan tâm của Nhà nước trong các chi phí vận chuyển, đầu tư cơ sở hạ tầng tạo điều kiện hơn cho các DN xây dựng hệ thống bán lẻ.

Việc DN mở rộng hệ thống bán lẻ tại thị trường nông thôn không chỉ giúp DN sản xuất tiêu thụ được sản phẩm trên thị trường nội địa, mà tạo ra việc làm cho lao động nông thôn. Đồng thời, các DN trong quá trình phát triển hệ thống bán lẻ nên đẩy mạnh liên kết chặt chẽ hơn nữa với hệ thống phân phối của DN khác, qua đó hạn chế đến mức tối đa khâu trung gian, góp phần giảm giá thành sản phẩm.

“Thực tế cho thấy đã có nhiều DN thành công trong việc xây dựng hệ thống phân phối tại địa phương, trong đó Tập đoàn Dệt may Việt Nam có hệ thống Vinatexmart phát triển trên địa bàn cả nước, góp phần giới thiệu các mặt hàng dệt may của Việt Nam”-ông Doanh nêu ví dụ.

Lê Nam