Khơi thông luồng lạch, đảm bảo hoạt động của tàu thuyền

Sau các đợt mưa bão, vùng cửa biển thường bị bồi lấp gây khó khăn cho hoạt động sản xuất của ngư dân

Bồi lấp thường xuyên

Công trình Cảng cá Thuận An kết hợp khu neo đậu tránh, trú bão có tổng mức đầu tư 215 tỷ đồng đã hoàn thành năm 2023 và bàn giao cho Ban Quản lý cảng cá Thuận An quản lý vận hành năm 2024. Theo thiết kế, công trình đi vào khai thác sử dụng đảm bảo quy mô để tàu cập bến và xuất bến đạt công suất tối thiểu 20.000 tấn/năm, đáp ứng nhu cầu neo đậu và tránh trú bão cho khoảng 500 tàu thuyền các loại có chiều dài từ 6m trở lên (công suất từ 45 đến 300 CV). Tuy vậy, thời điểm từ cuối mùa mưa lũ năm 2024 đầu năm 2025, tại một số luồng tuyến cảng cá Thuận An xuất hiện các điểm bồi lắng cục bộ, khiến tàu thuyền của ngư dân gặp khó khăn khi ra vào cảng.

Ông Nguyễn Văn Chiến (trú TDP An Dương 2, phường Thuận An) cho biết, cứ sau mùa mưa bão, hoạt động tàu thuyền trở nên khó khăn vì cửa bồi lấp. Việc luồng tuyến bị cạn cản trở việc đi lại của tàu thuyền ngư dân ở một số âu thuyền như Phú Hải, Thuận An diễn ra hàng năm. Nhờ Nhà nước đầu tư nạo vét nên hoạt động ngư nghiệp cơ bản không ảnh hưởng nhiều. Tuy nhiên, bà con ngư dân vẫn mong muốn có giải pháp lâu dài hơn với tình trạng bồi lắng ở cửa biển, âu thuyền để bà con yên tâm sản xuất, bám biển.

Theo hồ sơ thiết kế đã được phê duyệt, công trình Cảng cá Thuận An kết hợp khu neo đậu tránh trú bão có công suất thiết kế để tàu thuyền neo đậu từ 45 - 300 CV. Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) cho biết, qua kiểm tra xuất hiện một số vị trí trên tuyến luồng tàu, khu neo đậu bị bồi lắng cục bộ. Cụ thể, vị trí bồi lắng với diện tích khoảng 150m2 (từ 0,2m - 0,4m) và 5 vị trí còn cao cục bộ trên luồng tuyến, khu neo đậu khoảng 350m2 (từ 0,2m - 0,5m).

Tương tự, tại cửa sông Lạch Giang, xã Chân Mây - Lăng Cô, thời gian gần đây, tình trạng bồi lấp cửa sông này diễn ra khá nhiều mặc dù mới được nạo vét, khơi thông từ cuối năm 2023. Việc bồi lấp cửa sông diễn ra liên tục qua các năm, gây ảnh hưởng đến hoạt động tàu thuyền của ngư dân đánh bắt thủy, hải sản.

Cửa sông Lạch Giang nằm trong khu vực quy hoạch xây dựng các bến cảng phục vụ trung chuyển hàng hóa container, du lịch, thương mại và các khu phi thuế quan khác, thuộc vùng phát triển đô thị mới khu Kinh tế Chân Mây - Lăng Cô đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trước tình trạng lượng bùn, cát bồi lấp cửa sông Lạch Giang, năm 2023, Sở NN&PTNT (nay là Sở NN&MT) đã phối hợp với Ban Quản lý Khu kinh tế, Công nghiệp, các sở ngành, địa phương kiểm tra, khảo sát, tham mưu đề xuất các giải pháp xử lý.

Cần kinh phí nạo vét

Mới đây, Sở Xây dựng đã có văn bản gửi UBND thành phố về việc báo cáo kết quả kiểm tra việc đầu tư, quản lý dự án, thi công, nghiệm thu các hạng mục công trình thuộc Dự án Cảng cá Thuận An kết hợp khu neo đậu tránh, trú bão. Theo Sở Xây dựng, Dự án Cảng cá Thuận An đã được Kiểm toán Nhà nước, Bộ Tài chính kiểm tra, tổ chức kiểm toán độc lập xác nhận và đã được UBND thành phố phê duyệt quyết toán hoàn thành theo quy định. Các công trình của dự án cho đến nay vẫn đang hoạt động bình thường, qua kiểm tra sơ bộ bằng trực quan chưa phát hiện các hư hỏng liên quan đến kết cấu chịu lực chính của công trình.

Trước tình trạng bồi lắng vừa nêu, Sở NN&MT và Ban QLDA Đầu tư và xây dựng Công trình NN&PTNT đã chỉ đạo tư vấn giám sát, nhà thầu kiểm tra và đã tiến hành nạo vét các điểm cục bộ để kết thúc bảo hành công trình. Đến thời điểm hiện tại, khu neo đậu, tuyến luồng đã đảm bảo và tàu thuyền các loại có công suất ≤300CV hoạt động bình thường. Theo đề xuất của Sở Xây dựng, trước sự phát triển của nghề khai thác thủy sản, ngày càng có nhiều tàu thuyền lớn, đặc biệt là tàu thu mua dịch vụ hậu cần nghề cá có công suất lớn từ 800 - 1.000CV có nhu cầu vào cảng nên việc nạo vét thêm luồng và bến cập tàu là hợp lý. Trên cơ sở đó, Sở Xây dựng đề nghị UBND thành phố quan tâm bố trí kinh phí duy tu, bảo dưỡng thường xuyên đối với luồng và hạ tầng các cảng nói chung do Sở NN&MT quản lý, trong đó có cảng cá Thuận An để đảm bảo hoạt động lâu dài của các cảng. Trong quá trình nạo vét cần quan tâm nghiên cứu cao trình nạo vét hợp lý để tàu 800 - 1.000CV có thể cập cảng nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho các cầu cảng.

Trước đó, UBND tỉnh (nay là UBND thành phố) cũng đã chỉ đạo Ban Quản lý Khu kinh tế, công nghiệp tỉnh (nay là Ban Quản lý Khu kinh tế, công nghiệp thành phố) và các địa phương khẩn trương triển khai các giải pháp nạo vét luồng tuyến tại cửa Lạch Giang. Cụ thể, năm 2024, Ban Quản lý Khu kinh tế, công nghiệp đã phê duyệt dự án nạo vét luồng lạch cửa biển sông Lạch Giang, với tổng mức đầu tư khoảng 2,25 tỷ đồng và giao Trung tâm Quản lý, khai thác hạ tầng Khu kinh tế, công nghiệp làm chủ đầu tư. Dự án được triển khai hoàn thành và đã bàn giao đưa vào sử dụng cuối năm 2024.

Tuy nhiên, do ảnh hưởng trực tiếp của mưa bão và liên tiếp các đợt thiên tai vào cuối năm 2024, đầu năm 2025 đã tạo nên lượng bùn, cát bồi lấp luồng lạch cửa sông Lạch Giang khá lớn cần phải xử lý. Do đó, trong năm 2025 và các năm tiếp theo khi chưa xây dựng hoàn thành các bến cảng theo quy hoạch, UBND thành phố tiếp tục chỉ đạo và giao Ban Quản lý khu Kinh tế, công nghiệp thành phố hàng năm bố trí kinh phí và có kế hoạch nạo vét luồng lạch, chống bồi lấp cửa sông Lạch Giang nhằm đảm bảo an toàn cho tàu thuyền của ngư dân ra vào cửa biển.

Bài, ảnh: HÀ NGUYÊN