Không cần trát vữa, cầu dẫn nước khổng lồ trụ vững hơn 2000 năm tuổi

2.000 năm tuổi vẫn trụ vững

Cầu dẫn nước Segovia cao 28m, dài 813m, tọa lạc giữa trung tâm đô thị cổ Segovia, nằm cách thủ đô Madrid của Tây Ban Nha khoảng 100km về phía tây bắc.

Vào thế kỷ I sau Công nguyên, cũng là thời kỳ Segovia trở thành một trong những thị trấn quan trọng nhất của đế chế La Mã, người La Mã đã xây dựng công trình thủy lợi khổng lồ này để dẫn nước từ sông Frío cách đó 17km đến thành phố.

Cầu dẫn nước Segovia cao 28m, dài 813m, tọa lạc giữa trung tâm đô thị cổ Segovia, xây dựng từ thời La Mã cách đây khoảng 2.000 năm. (Ảnh: WMF)

Trong đó, một kênh ngầm sẽ dẫn nước từ núi đến một bể chứa lớn được gọi là El Caserón (tạm dịch: nhà lớn), sau đó chảy đến một tháp nước gọi là Casa de Aguas (tạm dịch: ngôi nhà của nước).

Tại đây, đất cát có trong nước sẽ lắng xuống đáy theo cách tự nhiên, sau đó nước tiếp tục hành trình đi qua cây cầu dẫn nước dài 813m, vượt qua quảng trường Plaza de Díaz Sanz nằm giữa trung tâm thành phố với kết cấu vòm đôi cao hơn 28m, được chống đỡ bởi 128 cột trụ bằng đá.

Khoảng 20.400 khối đá granit đã được sử dụng để xây dựng công trình kỳ vĩ này. Trong đó khối đá nặng nhất có khối lượng 2 tấn, còn lại chủ yếu các khối đá 1 tấn. Người La Mã đã sử dụng cần cẩu bằng gỗ để nâng những khối đá này lên độ cao gần 30m.

Không cần trát vữa

Tuy nhiên, điểm đáng chú ý là toàn bộ khối đá xây nên công trình kỳ vĩ này chỉ được xếp chồng lên nhau, không sử dụng vữa hay bất kỳ vật liệu gì để liên kết.

Toàn bộ khối đá xây nên công trình kỳ vĩ này chỉ được xếp chồng lên nhau, không sử dụng vữa hay bất kỳ vật liệu gì để liên kết. (Ảnh: Sean Pavone/Shutterstock.com)

Theo tờ Amusing Planet, lý do xây cầu không dùng đến vữa có thể do khu vực này thiếu đá vôi để làm xi măng. Thế nhưng vì không sử dụng xi măng nên tuổi thọ công trình được nâng cao, có thể linh hoạt chịu đựng được những trận động đất nhỏ.

Dưới thời La Mã, 3 vòm cầu cao nhất được gắn biển hiệu bằng đồng, khắc tên người xây dựng và thời gian xây dựng công trình. Ngày nay 2 trong số 3 tấm biển vẫn có thể nhìn thấy ở hai đầu cầu dẫn nước. Một vị trí từng là nơi đặt ảnh của anh hùng thần thánh Hy Lạp Heracles nhưng nay đặt ảnh Đức Trinh nữ, còn bức ảnh cũ đã bị thất lạc.

Dù vậy, các chữ trên cầu đã bị xói mòn nên các nhà khảo cổ học chỉ có thể dựa vào các bằng chứng, xác định thời điểm xây dựng công trình trên vào thời kỳ Hoàng đế La Mã Trajan hoặc Hoàng đế Hadrian, tức là khoảng thế kỷ I sau Công nguyên.

Người La Mã đã sử dụng cần cẩu bằng gỗ để nâng những khối đá nặng 1-2 tấn lên độ cao gần 30m. (Ảnh minh họa: Bảo tàng Segovia)

Vào thế kỷ XI, cuộc xâm lược của Yahya ibn Ismail Al-Mamun đã phá hủy khoảng 36 vòm của cầu dẫn nước. Một số khối đá sau đó được sử dụng để xây dựng lại lâu đài Vua Alfonso VI.

Sang đến thế kỷ XV, các phần cầu dẫn nước bị hư hỏng được xây dựng lại với phương châm hàng đầu là giữ nguyên bản nét kiến trúc gốc ban đầu. Đầu thế kỷ XIX, tất cả các tòa nhà kế bên cầu dẫn nước đều bị phá dỡ để dễ dàng sửa chữa và tăng cường kết cấu cho công trình.

Cầu dẫn nước Segovia đã được UNESCO công nhận là di sản kiến trúc thế giới năm 1985, là một trong những công trình từ thời La Mã được bảo tồn tốt nhất.

Tuy nhiên những năm gần đây, nhiều đoạn trên cầu bị xói mòn, hư hỏng, ô nhiễm từ xe cộ khiến các khối đá bị yếu đi và nứt vỡ, gây ra rò rỉ nước từ trên cao. Từ năm 2006, cây cầu này đã được liệt vào danh sách giám sát bảo tồn của Tổ chức Di tích Thế giới (WMF).

Lưu Gia Huy