Không còn giới hạn về lĩnh vực và quy mô vốn tối thiểu cho dự án PPP

Sáng 30/10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 8, Bộ trưởng KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) và Luật Đấu thầu.

Bỏ quy định hạn mức vốn tối thiểu, tiếp tục áp dụng hợp đồng BT

Đối với dự thảo Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) sửa đổi, bổ sung, Chính phủ đã xóa bỏ hạn mức về quy mô vốn đầu tư tối thiểu để thực hiện dự án PPP; giao Bộ, ngành, địa phương xem xét và chịu trách nhiệm quyết định việc lựa chọn dự án phù hợp với nhu cầu và điều kiện thực hiện của nhà đầu tư.

Bộ trưởng KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng trình bày Tờ trình trước Quốc hội. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Chính phủ đề nghị tiếp tục áp dụng loại hợp đồng đầu tư theo hình thức xây dựng – chuyển giao (BT) thanh toán bằng tiền và thanh toán bằng quỹ đất theo hướng mới toàn diện cách thức thực hiện và thanh toán cho nhà đầu tư, khắc phục tối đa các bất cập trong việc thực hiện loại hợp đồng này. Ví dụ, tổng mức đầu tư phải được xác định chính xác, tránh nâng khống giá trị công trình; phải tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư; cơ chế thanh toán cho nhà đầu tư phải được xác định cụ thể, minh bạch ngay từ từ giai đoạn lập dự án.

Dự thảo luật bổ sung hợp đồng BT không yêu cầu thanh toán để áp dụng đối với các công trình kết cấu hạ tầng và cung cấp dịch vụ công do nhà đầu tư tự đề xuất đầu tư xây dựng và chuyển giao cho Nhà nước mà không yêu cầu thanh toán chi phí đầu tư xây dựng.

Để xử lý vướng mắc đối với các dự án BOT, BT chuyển tiếp, dự thảo luật quy định cho phép áp dụng Luật PPP trong trường hợp hợp đồng được ký kết trước thời điểm Luật PPP có hiệu lực thi hành mà chưa có quy định điều chỉnh những vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện dự án.

Đồng thời, dự thảo luật cũng bổ sung các quy định nhằm đơn giản hóa thủ tục và đẩy mạnh phân quyết quyết định chủ trương đầu tư, phê duyệt dự án cho các địa phương.

Chưa đủ cơ sở để luật hóa loại hợp đồng BT

Thẩm tra về dự thảo Luật PPP sửa đổi, bổ sung, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng, việc mở rộng lĩnh vực đầu tư PPP và hạ mức quy mô tối thiểu hoặc bãi bỏ quy định về hạn mức quy mô tối thiểu có thể góp phần tạo điều kiện, gia tăng sự tham gia của khu vực tư nhân thực hiện các nhiệm vụ của Nhà nước.

Theo cơ quan thẩm tra, việc mở rộng phạm vi lĩnh vực áp dụng tại một số số địa phương đang trong giai đoạn thí chưa được tổng kết, đánh giá. Vì vậy, đề nghị rà soát, cân nhắc, thận trọng đối với đề xuất này và bổ sung đánh giá kỹ lưỡng.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra tại phiên họp. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Cơ quan thẩm tra cũng phản ánh rằng luật PPP đã được áp dụng khoảng 5 năm, nhưng việc huy động các nhà đầu tư tham gia các dự án PPP vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Do đó, đề nghị cần làm rõ hơn các khó khăn, vướng mắc đối với các dự án PPP thời gian qua để có giải pháp phù hợp hơn.

Về loại hợp đồng BT, Ủy ban Kinh tế nhận thấy, Quốc hội đã cho phép thí điểm loại hợp đồng BT tại một số địa phương như TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, tỉnh Nghệ An. Các quy định này đang mới được thí điểm, chưa được tổng kết, đánh giá tác động đầy đủ, kỹ lưỡng, chưa đủ thời gian kiểm nghiệm trên thực tế. Bên cạnh đó, nội dung quy định về loại hợp đồng BT tại khoản 10 Điều 4 dự thảo Luật đang có sự khác biệt so với quy định tại Luật Thủ đô và các Nghị quyết thí điểm.

Đồng thời, Ủy ban Kinh tế cho rằng quy định tại dự thảo Luật hiện tại vẫn chưa giải quyết được các vấn đề đặt ra khi dừng thực hiện loại hợp đồng BT trong thời gian qua. Do đó, chưa đủ cơ sở để luật hóa các quy định về cơ chế, trình tự, thủ tục của loại hợp đồng BT tại dự thảo Luật.

Để bảo đảm tính khả thi của quy định về loại hợp đồng BT, cơ quan thẩm tra đề nghị quy định theo hướng giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết đối với cơ chế, trình tự, thủ tục của loại hợp đồng BT theo nguyên tắc đổi mới toàn diện cách thức thực hiện và thanh toán cho nhà đầu tư, khắc phục tối đa các bất cập, hạn chế trong việc thực hiện, phát huy lợi thế của loại hợp đồng BT, không để xảy ra thất thoát, lãng phí, tiêu cực.

Về quy định chuyển tiếp, Ủy ban Kinh tế đề nghị làm rõ hơn các nguyên nhân cần sửa đổi nội dung hợp đồng dự án về việc áp dụng quy định của Luật này và pháp luật có liên quan có hiệu lực tại thời điểm sửa đổi, bổ sung hợp đồng, đồng thời thống kê làm rõ các dự án hiện nay đang gặp vướng mắc cần sửa đổi, bổ sung hợp đồng để làm rõ sự cần thiết đối với chính sách này. Ngoài ra, báo cáo đánh giá tác động đối với nội dung này còn chung chung, do đó đề nghị đánh giá làm rõ hơn.

Đỗ Thảo