Không để công nhân vướng vào 'tín dụng đen'

Công nhân tham gia buổi tuyên truyền và nói chuyện chuyên đề tại doanh nghiệp. Ảnh: Thảo My

Đó là trăn trở của cán bộ Công đoàn tại các hội nghị giao ban Công đoàn cơ sở khối doanh nghiệp các khu vực trên địa bàn tỉnh do Liên đoàn Lao động tỉnh tổ chức mới đây.

Tuyên truyền, bước đầu ngăn chặn “tín dụng đen”

Theo các cán bộ Công đoàn, những năm gần đây, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp, đời sống NLĐ dần được cải thiện. Tuy nhiên, nhu cầu tài chính phát sinh trong cuộc sống vẫn khiến không ít công nhân lao động phải tìm đến các nguồn vay không chính thống. Điều này đã tạo cơ hội cho các đối tượng hoạt động “tín dụng đen” tiếp cận, dụ dỗ NLĐ “sa bẫy”.

“Tín dụng đen” xuất hiện dưới nhiều hình thức: tờ rơi vay tiền nhanh, quảng cáo trên mạng xã hội, app cho vay siêu tốc, hoặc các đối tượng cho vay nặng lãi hoạt động trá hình. Chỉ cần có căn cước công dân và vài thủ tục đơn giản, NLĐ có thể vay được số tiền họ cần nhưng cũng từ đó rơi vào vòng xoáy lãi suất và bị đòi nợ bằng các biện pháp đe dọa, gây áp lực tinh thần.

Anh N.T.L., công nhân làm việc tại xã Nhơn Trạch, từng tìm đến Công đoàn cơ sở công ty cầu cứu do vướng vào “tín dụng đen”. Theo anh N.T.L., cuối năm 2024, khi doanh nghiệp ít đơn hàng, không tổ chức tăng ca, thu nhập giảm nên anh đã vay tiền của các đối tượng cho vay nặng lãi để mua vé xe về quê và trả nợ các khoản nhà trọ với số tiền 20 triệu đồng. Tuy nhiên, do lãi suất cao, anh đã mất khả năng chi trả, dẫn đến “nợ chồng nợ”. Nhiều lần bị các đối tượng cho vay gọi điện đe dọa, tinh thần anh N.T.L. suy sụp, luôn sống trong cảnh lo sợ và không thể tập trung làm việc. Qua nắm bắt tình hình, Công đoàn công ty đã hỗ trợ anh N.T.L. vay vốn ngân hàng chính thống để trả nợ và được trả góp theo lương hằng tháng.

Anh N.T.L. cho biết: Bài học vay “tín dụng đen” phải trả giá rất đắt, thậm chí hình ảnh của anh và gia đình bị đưa lên các trang mạng xã hội để bôi nhọ danh dự. Do đó, NLĐ nên tỉnh táo để không bị dụ dỗ hoặc lâm vào cảnh nợ nần.

“Khi vay tiền, tôi không cần nhiều thủ tục, giấy tờ phức tạp và vay tiền rất nhanh chóng. Song lãi suất được tính từng ngày khiến tôi không có khả năng trả nợ. Các chủ nợ sử dụng nhiều biện pháp đe dọa, thậm chí là bạo lực tinh thần để đòi nợ. Do đó, NLĐ cần nâng cao cảnh giác để không bị ảnh hưởng đến công việc và gia đình” - anh N.T.L. chia sẻ.

Từ trường hợp của anh N.T.L. cho thấy, “tín dụng đen” đang trở thành vấn đề đáng lo ngại khi nhiều người vì cần tiền gấp mà tìm đến các nguồn vay không hợp pháp. Hình thức này tuy giải ngân nhanh nhưng tiềm ẩn vô số rủi ro như: lãi suất “cắt cổ” và nguy cơ mất an toàn thông tin cá nhân. Tại các hội nghị giao ban Công đoàn cơ sở khối doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, các cán bộ Công đoàn cho rằng: Việc quan trọng hiện nay là công tác tuyên truyền để NLĐ hiểu rõ bản chất và cách phòng tránh “tín dụng đen” để bảo vệ tài chính an toàn, tránh rơi vào vòng xoáy nợ nần.

Bà Đoàn Thị Kim Loan, Phó Chủ tịch Công đoàn cơ sở Công ty TNHH Changshin Việt Nam (ở phường Tân Triều) cho biết: Thời gian qua, đơn vị phối hợp với các ngân hàng tích cực hỗ trợ công nhân vay vốn cải thiện đời sống, nhờ đó nhiều NLĐ từng bước khắc phục khó khăn trước mắt, yên tâm làm việc, không lâm vào cảnh vay nặng lãi hoặc “tín dụng đen”. Tuy nhiên, theo bà Loan, Công đoàn cấp trên cần tăng cường nhiều hoạt động chăm lo, nhất là dịp Tết Nguyên đán sắp tới để hỗ trợ những công nhân lao động còn khó khăn. Bên cạnh đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền để ngăn chặn “tín dụng đen” trong công nhân.

Tăng phúc lợi, giảm nhu cầu “vay nóng”

Khảo sát của Viện Công nhân và Công đoàn, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thực hiện cho thấy, có gần 55% NLĐ phải đi vay tiền do điều kiện kinh tế khó khăn; hơn 20% NLĐ vay “tín dụng đen”. Với sức ép về nợ, nhiều công nhân phải xin nghỉ việc, mất việc làm hoặc tìm đến tổ chức Công đoàn kêu cứu… Một trong những nguyên nhân khiến công nhân dễ rơi vào “tín dụng đen” là thu nhập hạn chế, chi phí sinh hoạt cao, trong khi những biến cố tài chính lại xảy ra bất ngờ.

Thời gian qua, các cấp Công đoàn Đồng Nai cũng xây dựng các chương trình phúc lợi đoàn viên, giúp NLĐ được mua sắm với giá rẻ, giảm bớt chi phí sinh hoạt hằng tháng. Bên cạnh đó, phối hợp với lực lượng công an phổ biến các phương thức, thủ đoạn của tội phạm “tín dụng đen”. Công đoàn đẩy mạnh các kênh thông tin tuyên truyền để NLĐ nhận diện các hành vi, chiêu thức của đối tượng hoạt động “tín dụng đen”. Chủ động thực hiện nhiều giải pháp, khuyến khích công nhân đấu tranh phòng, chống tội phạm và không vướng vào tệ nạn xã hội.

Một giải pháp quan trọng khác là Công đoàn cơ sở xây dựng các kênh vay vốn hợp pháp dành riêng cho NLĐ. Cụ thể, phối hợp với ngân hàng và tổ chức tài chính triển khai gói vay tiêu dùng dành cho công nhân với thủ tục, lãi suất phù hợp. Nhờ có những kênh vay tiền an toàn này, công nhân không phải tìm đến các dịch vụ cho vay bất hợp pháp khi gặp khó khăn đột xuất.

Ông Lê Nhật Trường, Chủ tịch Công đoàn cơ sở Công ty TNHH Pousung Việt Nam cho biết: Từ năm 2023 đến nay, Công đoàn cơ sở phối hợp với các ngân hàng cho hơn 15 ngàn lượt lao động vay vốn cải thiện đời sống với số tiền hơn 500 tỷ đồng. Hiện hằng tháng, Công đoàn vẫn tiếp nhận hồ sơ vay tiền của công nhân và họ được trả góp hằng tháng, phù hợp mức lương và được vay số tiền theo thâm niên làm việc.

Dù nhiều giải pháp đã được triển khai, song các cán bộ Công đoàn cho rằng, bản thân NLĐ vẫn giữ vai trò quan trọng nhất trong việc tự bảo vệ mình khỏi “tín dụng đen”. Mỗi NLĐ cần cảnh giác với các lời mời chào vay tiền nhanh, không giấy tờ, không kiểm tra thông tin. Khi phát hiện dấu hiệu bất thường, cần báo ngay cho Công đoàn hoặc lực lượng chức năng. Ngoài ra, NLĐ cần giữ thói quen chi tiêu hợp lý, có khoản dự phòng tài chính để ứng phó các tình huống bất ngờ.

Thảo My