Không để tái diễn ùn tắc đăng kiểm xe cơ giới

Khoảng 300 đăng kiểm viên bị khởi tố sắp đưa ra xét xử

Ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam (ĐKVN) cho biết, hiện cả nước có 271/288 trung tâm đăng kiểm (TTĐK) với 435/536 dây chuyền kiểm định đang hoạt động. Các TTĐK đang hoạt động có công suất phục vụ tối thiểu 626.400 xe/tháng. Trong khi tháng có nhu cầu kiểm định cao nhất trong thời gian tới là tháng 7/2024 với 503.276 xe. Tuy nhiên, do việc phân bố TTĐK không đều dẫn đến có chỗ thiếu, chỗ thừa.

Theo dự tính từ Cục Đăng kiểm Việt Nam, tính đến hết năm 2024 và sang đầu năm 2025 mới có gần 650 đăng kiểm viên mới được công nhận.

Dự báo trong thời gian tới, khi các xe thuộc nhóm được gia hạn chu kỳ kiểm định 6 tháng đến hạn kiểm định trở lại, từ tháng 12/2023 tình trạng ùn tắc có nguy cơ tái diễn tại 11 địa phương như: Bình Thuận, Đồng Nai, Đồng Tháp, Hà Giang, Hà Nội, Kon Tum, Lâm Đồng, Thái Bình, Thừa Thiên Huế, TP Hồ Chí Minh, Trà Vinh. Theo ông An, trước khi cơ quan điều tra khởi tố vụ án tiêu cực về đăng kiểm xe cơ giới, có 2.014 ĐKV. Hiện có khoảng 700 ĐKV bị khởi tố và nhiều người bỏ việc nên số hao hụt là 825 người. Đến nay, còn 1.784 ĐKV đang làm việc nhưng trong đó có 297 ĐKV bị khởi tố, đang được tại ngoại và làm việc tại 81 TTĐK của 31 tỉnh, thành phố. Khi 297 ĐKV được tại ngoại bị đưa ra xét xử sẽ có 21 TTĐK ở 9 tỉnh, thành phố bị dừng hoạt động gồm: Bắc Kạn, Bắc Ninh, Hà Nội, Hà Tĩnh, Hòa Bình, Hưng Yên, Nghệ An, Thái Nguyên và TP Hồ Chí Minh. Trong đó Bắc Kạn, Hòa Bình sẽ không còn TTĐK hoạt động; đăng kiểm tại Hà Nội, Nghệ An, TP Hồ Chí Minh sẽ không đáp ứng được nhu cầu kiểm định.

Trường hợp ĐKV đang tại ngoại bị kết án phải thu hồi chứng chỉ ĐKV thì TTĐK có từ 2 ĐKV trở lên sẽ bị thu hồi chứng chỉ 12 tháng liên tục sẽ bị tạm đình chỉ hoạt động trong thời gian 3 tháng. Do đó, Cục ĐKVN tính toán sẽ có 69 trung tâm tại 24 tỉnh, thành phố buộc phải tạm dừng hoạt động và sẽ ùn tắc xe đến kiểm định tại các địa phương này nếu không có phương án chủ động sắp xếp. Tổng hợp các nguyên nhân nêu trên, sẽ có 31 tỉnh, thành phố có nguy cơ bị ùn tắc xe đến kiểm định từ tháng 12-2023 và giữa năm 2024.

Đề xuất chưa thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên bị án treo

Theo Cục ĐKVN, mặc dù Cục này liên tục tổ chức các đợt đánh giá, tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ (kể cả ngày nghỉ, ngày lễ, đánh giá ngoài giờ vào buổi tối) cho học viên mới nhưng năm 2023, cả hệ thống mới bổ sung được khoảng 300 ĐKV mới. Đến giai đoạn từ tháng 5/2024 mới bắt đầu có thêm ĐKV mới khác (mỗi tháng dự kiến có thêm khoảng 50 học viên đủ điều kiện để được đánh giá công nhận là ĐKV). Tính đến hết năm 2024 và sang đầu năm 2025 mới có gần 650 ĐKV mới được công nhận, chưa thể bù đắp được số lượng ĐKV đã bị thiếu hụt trong thời gian vừa qua (khoảng 700 ĐKV).

Do đó, để hạn chế thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp, tránh ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế - xã hội và giúp cho các ĐKV mắc sai phạm nhẹ có cơ hội sửa chữa lỗi lầm, lấy công chuộc tội, tiếp tục phục vụ cho lĩnh vực đăng kiểm; đồng thời, để tháo gỡ khó khăn về nguồn thu cho các TTĐK, Cục ĐKVN đã có văn bản đề nghị Bộ GTVT báo cáo Chính phủ và các cấp có thẩm quyền xem xét cho phép các TTĐK có từ 2 ĐKV trở lên bị thu hồi chứng chỉ ĐKV phải tạm đình chỉ trong thời gian 3 tháng theo quy định tại khoản 10 Điều 1 Nghị định số 30/2023 được tiếp tục hoạt động kiểm định lại ngay (nếu có kết quả đánh giá đạt yêu cầu) để phục vụ nhu cầu cấp thiết chính đáng của người dân và doanh nghiệp, tránh tình trạng quá tải của các TTĐK và các thiệt hại không đáng có cho xã hội. Bên cạnh đó, cho phép Cục ĐKVN chưa thu hồi chứng chỉ ĐKV và cho phép tiếp tục làm việc đối với các ĐKV bị tòa án xét xử nhưng cho hưởng án treo không bị nghiêm cấm hành nghề.

Trước những tồn tại nói trên, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ cho biết, đầu tuần tới, Thứ trưởng sẽ chủ trì họp với Cục ĐKVN về việc dự báo khó khăn, thách thức của lĩnh vực đăng kiểm thời gian tới, từ đó, có phương án các giải pháp cụ thể để triển khai tháo gỡ. Nhấn mạnh tinh thần lĩnh vực đăng kiểm khó khăn mấy cũng phải vượt qua để phục vụ nhân dân, Thứ trưởng cho biết, theo Nghị định 30/2023, nhiệm vụ của Sở GTVT rất quan trọng. Từ đó, Thứ trưởng yêu cầu giám đốc các sở GTVT phải quan tâm đến lĩnh vực đăng kiểm, để không tạo ra các điểm nóng, phức tạp đến mấy cũng phải tháo gỡ. Đối với vấn đề nhân lực ĐKV, Thứ trưởng đề nghị Cục ĐKVN chủ động xây dựng nguồn nhân lực mới bù cho số ĐKV bị khởi tố, nghỉ việc. Đồng thời, yêu cầu các địa phương, các trung tâm đăng kiểm phải hỗ trợ nhau trong điều tiết nhân sự. Các TTĐK bình thường có thể cạnh tranh nhau khốc liệt nhưng khi khó khăn phải cùng chia sẻ, đoàn kết, hỗ trợ nhau. Thứ trưởng cũng lưu ý cần xem xét lại quy trình tuyển dụng, tập huấn ĐKV theo hướng rút gọn thời gian tập huấn, nhất là đối với các kỹ sư ôtô, cơ khí ôtô để nhanh chóng có được nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của hệ thống kiểm định. Quy định nào ở thông tư, quy chuẩn cần sửa đổi để thực hiện phải nghiên cứu đề xuất bộ. Các Sở GTVT phải nhận thức được trách nhiệm của mình trong quản lý hoạt động đăng kiểm trên địa bàn, không thể đưa ra các lý do để chậm trễ trong thực hiện nhiệm vụ. Cục ĐKVN cần xem xét quy trình kiểm định phương tiện sao cho phù hợp với thực tiễn ở Việt Nam, tạo thuận lợi trong công tác kiểm định của ĐKV cũng như cho người dân, doanh nghiệp.

Đặng Nhật