Không để xảy ra tình trạng lạm thu trong trường học dưới mọi hình thức

Dư luận "nóng" về các khoản thu đầu năm học

Hơn một tuần sau lễ khai giảng, dư luận cả nước bắt đầu “nóng” lên trước chủ đề các khoản thu nộp, đóng góp đầu năm học mới. Tại tỉnh Bắc Kạn, trên mạng xã hội xuất hiện một số bài chia sẻ về bảng kê của Hội cha mẹ học sinh một số trường học trên địa bàn thành phố Bắc Kạn về các khoản đã chi năm học 2022-2023 và dự trù thu quỹ năm học 2023-2024, trong đó có những mục bị cho là chưa hợp lý.

Một dãy nhà lớp học tại Trường Tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai, thành phố Bắc Kạn.

Đặc biệt, ngày 13/9 có thông tin về một bảng dự toán quỹ lớp năm học 2023-2024 của Trường Tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai (thành phố Bắc Kạn) được báo chí đăng tải, chia sẻ trên mạng xã hội. Tại bảng kê này có mục thu tiền “sơn tường lớp học” với số tiền 2 triệu đồng/lớp.

Bức ảnh chụp dự toán quỹ lớp được báo chí và cộng đồng mạng chia sẻ.

Dư luận người dân chia làm hai phe tranh luận gay gắt. Một bên cho rằng nếu mỗi gia đình học sinh chỉ đóng góp từ 50-60 nghìn đồng, nhưng con em họ được học trong phòng sạch sẽ, khang trang vài năm học thì rất đáng. Phía còn lại thì cho rằng thu phí sơn tường mỗi lớp 2 triệu đồng là bất hợp lý, mục này thuộc trách nhiệm đầu tư của ngân sách nhà nước; Ban đại diện cha mẹ học sinh không được phép thu khoản này theo Thông tư 55/2011/TT-BGDĐT ngày 22/11/2011 về Điều lệ Ban đại diện cha mẹ học sinh do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành…

Vậy thực chất sự việc trên là như thế nào?

Ban Giám hiệu Trường Tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai cho hay: Trước khi bước vào năm học mới, nhà trường đã rà soát cơ sở vật chất. Qua đó quyết định sơn lại toàn bộ mặt ngoài các dãy lớp học; trang trí, lắp rèm, móc treo cặp và sửa chữa bàn ghế, lắp mới hệ thống điện cho 19/19 lớp học. Tổng kinh phí dự kiến các hạng mục là trên 150 triệu đồng, trích từ nguồn tỉnh cấp. Nguồn này không đủ để sơn phía trong các phòng học. Hằng năm Ban đại diện cha mẹ học sinh các lớp thường đóng góp kinh phí để mua tấm mút xốp dán trang trí tường. Do trẻ hiếu động, các tấm dán này rất nhanh hư hỏng, rách nát, hết năm học buộc phải bóc ra để dán mới nên rất lãng phí.

Hiện trạng các lớp học trước khi sơn tường.

Trước tình hình đó, nhà trường đã xây dựng Kế hoạch vận động tài trợ hạng mục trang trí lớp học, được Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Bắc Kạn chấp thuận… Chủ trương huy động tài trợ được Ban đại diện Hội cha mẹ học sinh nhất trí, sau đó phổ biến tại cuộc họp đầu năm tới phụ huynh các lớp. Tiện có thợ đang sơn hạng mục phía ngoài lớp học, việc sơn phía trong lớp cũng được thuê luôn nhóm thợ này. Công tác vận động đóng góp được tiến hành song song với thi công, kịp có lớp học phục vụ học sinh khi khai giảng năm học mới.

Phía trong các lớp học sau khi được trang trí và sơn tường.

Học sinh vui chơi, học tập trong các lớp học đã được trang trí sạch đẹp.

Theo Thông tư số 55/2011/TT-BGDĐT, Hội cha mẹ học sinh không được phép huy động tài trợ, đóng góp đối với mục "sơn tường". Nhưng theo Thông tư số 16/2018/TT-BGDĐT ngày 03/8/2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về tài trợ trong các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, thì nếu nhà trường lập kế hoạch vận động tài trợ, xin ý kiến Phòng Giáo dục và chính quyền địa phương, thành lập Tổ tiếp nhận tài trợ... thì Hội cha mẹ học sinh với vai trò thành viên của Tổ, hoàn toàn được phép tham gia huy động đóng góp hạng mục sơn tường trên tinh thần tự nguyện.

Việc này đã được Trường Tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai thực hiện công khai, đúng quy định của Bộ. Tuy nhiên công tác truyền thông vẫn còn thiếu sót, đại diện các chi hội phụ huynh và cả giáo viên chủ nhiệm còn chưa hiểu kỹ lưỡng về hai thông tư trên, nên việc diễn đạt câu từ trong biểu mẫu, phổ biến cho phụ huynh chưa rõ ràng, gây dư luận trái chiều.

Ông Nguyễn Ngọc Sơn, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Bắc Kạn khẳng định sẽ xử lý nghiêm các trường hợp lạm thu đầu năm học.

Ông Nguyễn Ngọc Sơn, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Bắc Kạn cho hay: Sở yêu cầu các trường khi triển khai kế hoạch vận động tài trợ cần tích cực tuyên truyền, nêu rõ mục đích ý nghĩa; phải công khai kế hoạch vận động, minh bạch thu chi, không được phép áp đặt trước số tiền các lớp phải thu, mà phải dựa trên tinh thần tự nguyện đóng góp của Nhân dân và phụ huynh học sinh. Phải làm rõ việc vận động tài trợ là tự nguyện, không bắt buộc, không chỉ vận động tài trợ đối với phụ huynh học sinh mà còn với nhiều đối tượng khác... Nếu thực hiện tốt những nội dung trên sẽ tránh được hiểu lầm và dư luận bức xúc trong xã hội.

Cô giáo Trương Thị Vũ Hằng, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai (TP. Bắc Kạn).

Cô giáo Trương Thị Vũ Hằng, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai thẳng thắn nhận định: “Chúng tôi sẽ rút kinh nghiệm sự việc nói trên. Từ năm học sau sẽ đổi mới nội dung các cuộc họp đầu năm theo hướng bàn về định hướng giáo dục, chia sẻ thông tin để phụ huynh tin tưởng, cảm thông, đồng hành với nhà trường trong quá trình triển khai nhiệm vụ năm học. Việc thu tiền sẽ được tiến hành vào dịp khác phù hợp. Không biến cuộc họp phụ huynh đầu năm thành cuộc họp bàn thu tiền...”.

Được biết ngay trong ngày 14/9, Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố và Sở Giáo dục và Đào tạo Bắc Kạn đều đã ban hành văn bản hỏa tốc về việc chấn chỉnh thực hiện các khoản thu đầu năm học trong các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh.

Trong đó Phòng GD&ĐT TP. Bắc Kạn yêu cầu các đơn vị trường học rà soát các khoản thu đã triển khai. Trường hợp quy trình vận động, tiếp nhận, quản lý và sử dụng nguồn tài trợ chưa đúng quy định thì phải tạm dừng. Tuyệt đối không được dùng khoản thu này để điều chuyển hoặc chi cho mục đích khác.

Sở GD&ĐT lưu ý việc vận động, tiếp nhận và quản lý, sử dụng các khoản tài trợ, ủng hộ tự nguyện tại các cơ sở giáo dục phải thực hiện theo đúng quy trình tại Thông tư số 16/2018/TTBGDĐT ngày 03/8/2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về tài trợ cho các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân. Kế hoạch vận động tài trợ phải được cấp có thẩm quyền phê duyệt trước khi thực hiện; nguyên tắc, nội dung, hình thức quy trình tiếp nhận, quản lý và sử dụng tài trợ phải đảm bảo theo đúng quy định. Yêu cầu các cơ sở giáo dục “Không để xảy ra tình trạng lạm thu dưới mọi hình thức”; “Không được lợi dụng danh nghĩa Ban đại diện cha mẹ học sinh để thu các khoản ngoài quy định”.

Sở Giáo dục và Đào tạo Bắc Kạn yêu cầu các cơ sở giáo dục rà soát lại tất cả những khoản thu tại đơn vị, khoản thu nào chưa đúng quy định phải hoàn trả lại”. Lãnh đạo Sở khẳng định sẽ xử lý nghiêm đối với người đứng đầu cơ sở giáo dục nếu để xảy ra tình trạng lạm thu./.

Đức Kiên