Không gian văn hóa vòm cầu Phùng Hưng dang dở sau 8 năm 'thí điểm'

Đường sắt chạy xuyên qua nội đô là một nét đặc trưng của Hà Nội, trong đó đáng chú ý là đoạn tuyến đi trên cao, dẫn lên cầu Long Biên để vượt sang bờ bên kia sông Hồng.

Đoạn đường sắt này bắt đầu từ điểm giao cắt đầu đường Điện Biên Phủ. Thời gian qua, khu vực này trở thành điểm thu hút khách du lịch bởi không gian đường tàu được nâng dần bằng kè đá, chạy men theo phố Phùng Hưng và phố Gầm Cầu.

Hơn 100 năm trước, do tuyến đường sắt từ ga Long Biên dẫn vào nội đô nằm cao hơn nhiều so với mặt đường bộ, người Pháp đã xây dựng cầu dẫn gồm 131 ô vòm.

Phía trên các ô vòm là mặt cầu đường sắt rộng khoảng 4m, với đường ray nằm ở giữa, chỉ phục vụ cho tàu hỏa lưu thông.

Kiến trúc lát đá chắc chắn tại các cầu cạn là điểm nhấn tại tuyến đường Phùng Hưng. Được biết, trước đây các vòm cầu này đều rỗng, tuy nhiên, do tình trạng mất vệ sinh, ảnh hưởng cảnh quan và trật tự an ninh, các vòm cầu này đã được thành phố cho lấp đất đá, bịt kín các gầm cầu từ năm 1980.

Khu vực nối từ phố Phùng Hưng tới Ga Long Biên được định hướng phát triển không gian văn hóa thương mại, dịch vụ du lịch để quảng bá làng nghề, văn hóa, du lịch vùng lõi Thủ đô. Từ nhiều năm nay, việc đục thông các vòm cầu cạn được đánh giá là bước đầu mở ra không gian phát triển cho phố cổ Hà Nội. Trước đó, năm 2018, phố bích họa Phùng Hưng với các bức tranh về Hà Nội xưa đã được ra mắt trở thành một điểm nhấn thu hút nhiều người dân và du khách tại tuyến đường.

Đồng thời, cách đây 8 năm, Hà Nội đã thí điểm đục thông một số vòm cầu dọc phố Phùng Hưng nhằm tái lập không gian văn hóa, phát triển du lịch nội đô gắn liền với khu phố đi bộ phường Hoàn Kiếm.

Tuy nhiên, dự án thí điểm đục thông một số gầm cầu đến nay chưa thực sự phát huy hiệu quả. Bên ngoài công trình, nhiều không gian bị lấn chiếm để phục vụ kinh doanh.

Hiện tại đoạn phố đang bị lấn chiếm là nơi kinh doanh ăn uống của các hộ dân với không gian nhếch nhác, chật chội.

Dọc phố Gầm Cầu, nhiều người dân tận dụng không gian quanh các vòm cầu để dựng các kiốt buôn bán, để xe.

Thông tin về dự án, đại diện Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) cho biết, hiện thành phố đã thuê đơn vị tư vấn nước ngoài và lập dự án đục thông những vòm cầu. Trong quý IV/2025, Hà Nội sẽ có kế hoạch triển khai đục thông vòm. Sau khi được bàn giao, VNR sẽ thuê thiết kế lại các vòm cầu để kinh doanh hạ tầng như bán cho thuê gian hàng.

Trong thời gian chờ hoàn tất thủ tục đục thông các vòm cầu đá đoạn Phùng Hưng – ga Long Biên, dự kiến cuối tháng 12/2025, đơn vị sẽ bắt đầu triển khai dự án chỉnh trang cảnh quan, trồng hoa và lắp đặt hàng rào hành lang ray trên đoạn tuyến dài khoảng 1,8km, dự kiến hoàn thành chỉnh trang vào tháng 4/2026.

Phùng Linh