Không hợp tác với EU, các nhà sản xuất EV Trung Quốc có nguy cơ bị áp thuế nặng hơn

Ủy ban Châu Âu đã thông báo tới ba nhà sản xuất ô tô điện hàng đầu của Trung Quốc rằng họ đang điều tra các khoản trợ cấp của nhà nước rằng họ chưa cung cấp đủ thông tin. Đây được cho là một cảnh báo có thể mở đường cho các khoản trừng phạt nghiêm khắc hơn của Liên minh Châu Âu.

Các bức thư gửi tới các nhà sản xuất xe điện BYD, SAIC và Geely đều đưa ra kết luận giống nhau rằng bộ ba nhà sản xuất này đã không cung cấp đủ thông tin về trợ cấp, hoạt động và chuỗi cung ứng.

Ủy ban Châu Âu cho biết, làm việc mà không có những thông tin đầu vào này có nghĩa là họ sẽ cần phải quay lại khái niệm “sự thật có sẵn”. Trên thực tế, điều này thường có nghĩa là EU có toàn quyền áp đặt mức thuế cao hơn đối với các sản phẩm nhập khẩu.

Cuộc điều tra thương mại do Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen khởi xướng năm ngoái có thể hướng tới một kết quả khắc nghiệt khi Brussels tăng cường hành động để giữ chân các nhà sản xuất công nghệ xanh ngày càng thống trị của Trung Quốc – từ xe điện đến tấm pin mặt trời, tua bin gió.

Ủy viên Thương mại Valdis Dombrovskis nói rằng cuộc điều tra xe điện đang “tiến triển” và ông dự kiến nó sẽ kết thúc “trước kỳ nghỉ hè”.

Những bình luận đó được đưa ra vài ngày trước khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chuẩn bị viếng thăm Pháp trong điểm dừng chân đầu tiên của chuyến công du châu Âu. Bắc Kinh đã tiến hành cuộc điều tra chống bán phá giá đối với rượu mạnh nhập khẩu từ châu Âu - báo hiệu sự không hài lòng của họ đối với Paris, quốc gia đã vận động hành lang đằng sau hậu trường cho cuộc điều tra xe điện.

Suy đoán về kết quả của cuộc điều tra ngày càng gia tăng, khi các nhà phân tích tại Rhodium Group kết luận trong một báo cáo trong tuần này rằng các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc cạnh tranh đến mức họ vẫn có lãi ngay cả khi EU áp dụng thuế nhập khẩu 15-30%. Báo cáo nói cần phải áp dụng mức thuế cao tới 50% để gây ra tổn thất nghiêm trọng.

Ba công ty của Trung Quốc đang bị điều tra vì cáo buộc nhận trợ cấp bóp méo để sản xuất xe điện, có khả năng tạo ra lợi thế không công bằng trên thị trường EU so với các nhà sản xuất ô tô châu Âu.

Trường hợp chống trợ cấp như vậy thường dẫn đến thuế đánh vào hàng nhập khẩu của EU. Được công bố chính thức vào tháng 10, muộn nhất là EU sẽ công bố quyết định về thuế tạm thời vào đầu tháng 7 sắp tới. Thuế sẽ áp dụng đối với tất cả xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc, mặc dù EU có thể quyết định điều chỉnh tỷ lệ phần trăm cho mỗi nhà sản xuất.

Nguồn tin cũng nêu rõ cách Ủy ban yêu cầu thông tin về hoạt động, dự báo doanh số và nguồn cung cấp của các công ty. Một khiếu nại thường xuyên là ba công ty liên tục tuyên bố rằng các công ty cung cấp không cần phải điền vào bảng câu hỏi trợ cấp.

Các công ty Trung Quốc đang phải đối mặt với trừng phạt nặng từ phía EU.

Trong trường hợp của SAIC, Brussels đã gửi thư vào tháng 12 năm ngoái phàn nàn về sự thiếu hợp tác.

Bức thư gửi SAIC đặc biệt gay gắt về việc công ty không sử dụng thời gian bổ sung này để cung cấp thông tin cần thiết mà Ủy ban yêu cầu.

Hợp tác với Volkswagen từ năm 1984, SAIC thuộc sở hữu nhà nước có mối liên hệ mật thiết với châu Âu.

Theo Ủy ban Châu Âu, SAIC tuyên bố rằng họ không thể kiểm soát các nhà cung cấp của mình và do đó không thể buộc họ cung cấp các thông tin về “việc cung cấp vốn, các khoản vay, bảo lãnh hoặc bất kỳ hình thức tài trợ nào khác”. Bộ Thương mại EU cũng bác bỏ lập luận cho rằng cuộc khảo sát như vậy sẽ vi phạm các quyền cơ bản của SAIC.

Công ty Trung Quốc đã nhìn thấy hậu quả đang rình rập và lập luận rằng họ đã thông báo đầy đủ cho Brussels.

“Lượng thông tin và dữ liệu được cung cấp cho đến nay đã đủ để tính toán số tiền trợ cấp. Do đó, việc Ủy ban áp dụng Điều 28 để xác định trợ cấp là vô căn cứ và không cần thiết”, SAIC trả lời tại một số thời điểm trong quá trình điều tra, đề cập đến vụ kiện. Điều đó cho phép áp dụng cách tiếp cận “có sẵn thông tin thực tế”.

Khi nói đến Geely - công ty sở hữu Volvo ở Châu Âu - Ủy ban nhấn mạnh rằng “không có công ty tài chính nào của tập đoàn Geely đưa ra câu trả lời cho bảng câu hỏi của Ủy ban”.

Ủy ban Châu Âu hiện từ chối bình luận. Trong khi Luật sư của Geely xác nhận sự tồn tại của bức thư từ Ủy ban này gửi các nhà sản xuất Trung Quốc nhưng từ chối bình luận thêm. Công ty luật đại diện cho SAIC cũng không trả lời yêu cầu bình luận, trong khi tới BYD cũng “im hơi lặng tiếng”.

Lê Vũ