Không quân Mỹ đổi chiến lược với căn cứ bí mật Diego Garcia
Lần đầu triển khai tiêm kích tới đảo Diego Garcia, Không quân Mỹ cho thấy bước chuyển chiến lược quan trọng tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, nhằm tăng khả năng răn đe và linh hoạt trước các đối thủ lớn.
Đợt triển khai F-15 từ Nhật Bản đến Diego Garcia cho thấy Không quân Mỹ đang chuẩn bị cho kịch bản xung đột cường độ cao, đòi hỏi phân tán lực lượng và duy trì ưu thế không quân toàn cầu. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo trang tin asiasentinel.com mới đây, lần đầu tiên, Không quân Mỹ đã triển khai máy bay chiến đấu đến căn cứ quân sự bí mật trên đảo Diego Garcia ở Ấn Độ Dương, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong chiến lược quân sự của Washington tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Triển khai chiến đấu linh hoạt
Các chi tiết chính của đợt triển khai diễn ra vào giữa năm 2025 là bằng chứng về tính khả thi của học thuyết Triển khai Chiến đấu Linh hoạt (ACE) của Không quân Mỹ. Học thuyết này dựa trên việc phân tán máy bay đến nhiều địa điểm nhỏ thay vì các căn cứ lớn truyền thống để chống lại các mối đe dọa tiềm tàng từ những đối thủ tìm cách ngăn chặn không gian chiến lược của quân đội Mỹ.
Phi đội tiêm kích viễn chinh 336, gồm sáu chiếc F-15 từ Căn cứ Không quân Kadena của Nhật Bản trên đảo Okinawa, lần đầu tiên bay đến Diego Garcia trong ba tháng từ tháng 5 đến tháng 7. Khoảng cách 7.000 km giữa Kadena và Diego Garcia xa hơn đáng kể so với khoảng cách giữa các căn cứ Mỹ ở Thái Bình Dương như Trân Châu Cảng hay Guam, và với các không gian chiến đấu dự kiến do Trung Quốc cạnh tranh ở Tây Thái Bình Dương.
Việc triển khai này, xét đến tầm hoạt động tối đa của F-15E Strike Eagles khoảng 4.450 km, là minh chứng cho sự linh hoạt của lực lượng ACE. Điều này đòi hỏi phải tiếp nhiên liệu trên không trên biển trong một màn trình diễn phức tạp với các máy bay tiếp dầu như KC-135 Stratotanker hoặc KC-46 Pegasus, cho phép chúng mở rộng tầm hoạt động, biến chúng từ các tài sản khu vực thành tài sản toàn cầu.
Chuyển đổi chiến lược quân sự
Từ tháng 8/2022, Không quân Mỹ đã áp dụng ACE làm học thuyết tác chiến chính để tạo ra và duy trì sức mạnh không quân có khả năng sống sót. Đây là bước ngoặt đáng kể so với quan điểm trước đây vốn cho rằng các căn cứ không quân lớn, tập trung, nơi có thể triển khai và phát huy sức mạnh không quân chiến đấu của Mỹ trên các chiến trường rộng lớn mà hầu như không có mối đe dọa từ mặt đất, là bất khả xâm phạm trên thực tế.
Thời điểm triển khai trùng với việc căn cứ trên đảo này đóng vai trò quan trọng trong cả các hoạt động chiến đấu thực tế cũng như chiến thuật chống lại lực lượng Houthi ở Yemen, nhóm đã gây khó khăn cho việc vận chuyển trên Biển Đỏ, và hành động chung giữa Israel và Mỹ nhằm vào Iran đã phá hủy khả năng hạt nhân của Tehran.
Vị trí chiến lược của Diego Garcia
Diego Garcia, nằm cách Ấn Độ 1.600 km về phía Nam và cách bờ biển châu Phi 3.330 km về phía Đông, là một trong những nơi biệt lập nhất trên trái đất. Anh đã chiếm hòn đảo này từ thuộc địa Mauritius vào năm 1965, tiếp theo là một thỏa thuận bí mật với Thủ tướng Anh Harold MacMillan cho phép Mỹ sử dụng đảo để đổi lấy việc bán hệ thống tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm Polaris nhằm tăng cường khả năng răn đe hạt nhân của Anh với giá chiết khấu.
Kể từ năm 1979, Diego Garcia đã trở thành một khu phức hợp với các đường băng song song dài 3.700 mét, sân đỗ cho máy bay ném bom hạng nặng, khu neo đậu cho tàu biển, cầu tàu nước sâu, các cơ sở dành cho các tàu hải quân lớn nhất của Mỹ, nhà chứa máy bay, các tòa nhà bảo dưỡng và một nhà ga hàng không, khu vực chứa nhiên liệu 1,34 triệu thùng, và khu nhà ở cho hàng nghìn thủy thủ và nhân viên hỗ trợ.
Năm ngoái, Anh dự định trả lại hòn đảo này cho Mauritius để đổi lấy việc Mỹ cùng thuê lại đảo Chagos. Nhưng vào ngày 4 /11, chính phủ Anh do Thủ tướng Keir Starmer lãnh đạo đã tạm dừng việc thông qua "Hiệp ước quần đảo Chagos" tại Quốc hội trước một sửa đổi mới của Thượng viện nhằm ràng buộc chính phủ phải tham vấn với những người dân Chagos bản địa bị buộc phải rời bỏ đảo trước khi phê chuẩn cuối cùng.
Theo Asia Sentinel đưa tin vào tháng 10 năm ngoái, chính phủ Anh đã đàm phán không chỉ để chuyển giao vùng lãnh thổ Ấn Độ Dương thuộc Anh mà còn để bồi thường cho Mauritius vì những rắc rối phát sinh. Số tiền thuê được đàm phán để duy trì việc sử dụng chung đảo Diego Garcia giữa Anh và Mỹ, trung bình khoảng 101 triệu bảng Anh mỗi năm trong 99 năm, đã gây ra sự phản ứng chính trị trong nội bộ Anh. Thỏa thuận được mô tả là "hành động tự gây hại cho quốc gia" và có khả năng mang lại lợi thế cho Trung Quốc trong một khu vực địa chiến lược quan trọng.
