Không yêu cầu người dân chỉnh lý giấy tờ đất sau sáp nhập
Sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025, kéo theo việc giảm số lượng tỉnh, thành phố từ 63 xuống còn 34, nhiều người dân bày tỏ băn khoăn về việc giấy tờ pháp lý liên quan đến đất đai có bị ảnh hưởng hay không. Tuy nhiên, theo khẳng định của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy, người dân hoàn toàn có thể yên tâm vì các giấy tờ đất đai hiện có vẫn giữ nguyên hiệu lực và không ai bị yêu cầu phải chỉnh lý lại chỉ vì thay đổi đơn vị hành chính.
Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc tập huấn về công tác tổ chức, quản lý nhà nước và hoạt động của chính quyền địa phương hai cấp mới đây, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đã báo cáo cụ thể về các nội dung liên quan đến phân cấp, phân quyền sau khi bộ máy chính quyền địa phương được tổ chức lại. Theo đó, hai nghị định quan trọng là Nghị định 131 và Nghị định 151 của Chính phủ đã phân định rõ ràng thẩm quyền giữa cấp tỉnh và cấp xã trong điều kiện không còn cấp huyện, đồng thời phân giao 192 nhiệm vụ và thẩm quyền từ cấp huyện cho cấp xã và một phần cho cấp tỉnh.

Sau sáp nhập, các giấy tờ về đất đai còn hiệu lực vẫn tiếp tục sử dụng, chính quyền không được yêu cầu người dân chỉnh lý (Ảnh: Đình Khương).
Đặc biệt trong lĩnh vực đất đai, nội dung được dư luận quan tâm nhiều nhất, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy nhấn mạnh: các giấy tờ đất đai của người dân còn hiệu lực vẫn tiếp tục được sử dụng bình thường. Chính quyền không được phép yêu cầu người dân chỉnh lý hồ sơ chỉ vì lý do địa giới hành chính thay đổi. Việc chỉnh lý biến động đất đai, nếu có, chỉ thực hiện khi người dân có nhu cầu hoặc thực hiện các thủ tục hành chính cụ thể liên quan đến đất đai.
Không chỉ vậy, theo quy định mới, thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) lần đầu vốn trước đây thuộc cấp huyện hoặc tỉnh nay được giao về cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã. Đây là điểm thay đổi quan trọng trong Nghị định 151 vừa được Chính phủ ban hành, thể hiện bước đi mạnh mẽ trong cải cách thủ tục hành chính, đưa bộ máy chính quyền đến gần người dân hơn, giảm tầng nấc trung gian, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các thủ tục đất đai tại địa phương.
Theo Nghị định 151, Chủ tịch UBND cấp xã sẽ có thẩm quyền cấp sổ đỏ trong nhiều trường hợp: cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; xác định lại diện tích đất ở; cấp giấy chứng nhận khi thực hiện góp quyền sử dụng đất hoặc điều chỉnh đất đai theo phương án được phê duyệt. Bên cạnh đó, thẩm quyền ghi giá đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất... cũng được giao về cấp xã trong nhiều trường hợp cụ thể.
Về quy trình thực hiện các thủ tục hành chính, Nghị định 151 cũng cho phép người dân lựa chọn linh hoạt nơi nộp hồ sơ trong phạm vi địa bàn cấp tỉnh. Cơ quan giải quyết thủ tục hành chính không được yêu cầu người dân chỉnh lý lại giấy tờ địa chính do sáp nhập hành chính, trừ khi người dân có nhu cầu thực hiện thủ tục khác hoặc trên cơ sở biến động cụ thể.
Bộ trưởng Đỗ Đức Duy khẳng định, việc phân cấp sâu hơn, tổ chức bộ máy gọn nhẹ hơn sẽ giúp bộ máy chính quyền thực sự gần dân hơn, phục vụ nhân dân tốt hơn trong giai đoạn phát triển mới. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng yêu cầu các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân nắm rõ, yên tâm thực hiện các quyền và nghĩa vụ đất đai của mình, tránh phát sinh các thủ tục phiền hà không cần thiết.
Cùng với những thay đổi lớn trong tổ chức bộ máy, quá trình sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025 cũng đang được triển khai khẩn trương. Sáng 12/6, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về sắp xếp, giảm số lượng tỉnh, thành xuống còn 34 đơn vị, với tổng cộng 3.321 xã, phường, đặc khu trên cả nước. Theo kế hoạch, đến ngày 30/6, tất cả các địa phương sẽ đồng loạt công bố địa giới hành chính mới cùng với bộ máy lãnh đạo mới. Từ ngày 1/7, mô hình chính quyền địa phương hai cấp chính thức vận hành trên toàn quốc.
Nghị định 151/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 sẽ là căn cứ pháp lý quan trọng để bộ máy chính quyền mới vận hành hiệu quả, nhất là trong lĩnh vực đất đai, lĩnh vực vốn rất sát sườn với đời sống hàng triệu người dân. Với các quy định mới, người dân không còn phải lo lắng về những rắc rối thủ tục pháp lý phát sinh sau sáp nhập, mà hoàn toàn có thể yên tâm ổn định sản xuất, sinh hoạt trên mảnh đất của mình.