'Khu đất vàng' Thương xá Tax có cơ hội hồi sinh

Năm 2016, Thương xá Tax – biểu tượng thương mại hơn 130 năm tuổi của TP Hồ Chí Minh – được phá dỡ để xây tòa nhà Satra Tax Plaza cao 40 tầng. Tuy nhiên, đến nay, sau gần 10 năm, khu đất hai mặt tiền Nguyễn Huệ – Lê Lợi vẫn bị bỏ trống, gây lãng phí nghiêm trọng.

Anh Nguyễn Bá Nghị, phường Tăng Nhơn Phú, TP Hồ Chí Minh, cho biết: “Ngay giữa khu trung tâm – nơi được xem là biểu tượng của sự sầm uất và hiện đại – lại tồn tại một khu đất bỏ trống, quây tôn tạm bợ. Điều đó tạo cảm giác thiếu thân thiện, ảnh hưởng tới diện mạo đô thị. Việc khu đất bị “đóng băng” suốt nhiều năm không chỉ gây lãng phí nguồn lực, mà còn làm giảm giá trị hình ảnh và chưa khai thác hết tiềm năng của vị trí đắc địa này.”

Ngày 29/9, UBND TP Hồ Chí Minh đã có văn bản chỉ đạo Tổng công ty Thương mại Sài Gòn – Satra phối hợp với Sở Tài chính và Sở Xây dựng rà soát điều kiện tiếp tục sử dụng khu đất để thực hiện dự án, bảo đảm tuân thủ quy định quản lý tài sản công. Nếu không đáp ứng điều kiện, Satra phải có văn bản trả lại đất cho thành phố theo quy định của Luật Đất đai năm 2014.

Ông Lê Minh Dũng, đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh, chia sẻ: “Nếu Công ty Satra có văn bản trả lại đất theo quy định thì Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh sẽ giao cho UBND phường Sài Gòn phối hợp với các bên liên quan tổ chức kiểm tra thực địa, lập hồ sơ thu hồi khu đất và bàn giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố quản lý.”

Theo Satra, quy trình đầu tư đã hoàn tất; doanh nghiệp đã chi 1.187 tỷ đồng cho công tác bồi thường, hỗ trợ di dời và nghĩa vụ tài chính, trong đó có 701 tỷ đồng tiền thuê đất từ năm 2014. Tuy nhiên, vướng mắc lớn nhất là năm 2016, ngành nghề kinh doanh bất động sản của Satra chưa được công nhận lại, dù năm 2014 đã được UBND TP phê duyệt.

Nguyên nhân là do Đề án tái cơ cấu doanh nghiệp giai đoạn 2020–2025 và những năm tiếp theo vẫn chưa được UBND TP Hồ Chí Minh thông qua. Việc không được giao đất đã ảnh hưởng đến doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp, đồng thời gây lãng phí nguồn lực đất công.

TS Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên Môi trường TP Hồ Chí Minh, nhận định: “TP Hồ Chí Minh chỉ đạo phải giải quyết dứt điểm tình trạng Thương xá Tax là rất đúng. Chúng ta không thể để một công trình lớn, nằm ở vị trí gần một hecta đất vàng như vậy mà bị bỏ hoang. Nếu Satra không có khả năng triển khai, Thành phố nên xem xét trưng dụng công trình cho mục đích xã hội hoặc chuyển giao cho đơn vị khác có năng lực hơn.”

Đầu năm 2025, dự án có hy vọng hồi sinh khi Chính phủ ban hành Nghị định số 03/2025/NĐ-CP, quy định nhà, đất của doanh nghiệp không phải là đối tượng sắp xếp lại, xử lý tài sản công. Đến tháng 2/2025, UBND TP Hồ Chí Minh giao Ban Chỉ đạo 167 nghiên cứu quy định này và đề xuất phương án xử lý các khu nhà, đất do Satra quản lý, sử dụng.

Trong văn bản mới nhất, Satra đề xuất UBND TP Hồ Chí Minh sớm phê duyệt, cho phép Tổng công ty được tiếp tục ghi nhận ngành nghề kinh doanh bất động sản vào Đề án cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước giai đoạn 2022–2025, phù hợp với Luật Kinh doanh bất động sản. Hiện UBND TP Hồ Chí Minh đang giao các sở, ngành rà soát tính pháp lý của dự án để làm cơ sở quyết định: thu hồi khu đất hay cho Satra tiếp tục triển khai.

Thế Bình