Khu kinh tế chuyên biệt - bước ngoặt trong chiến lược phát triển của Hải Phòng

Theo đó, Ban Thường vụ Thành ủy đồng ý về chủ trương thực hiện đề án và đề xuất hồ sơ thành lập Khu kinh tế chuyên biệt Hải Phòng diện tích khoảng 5.300 ha, tại vùng lõi trung tâm vùng công nghiệp động lực phía Tây thành phố.

Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng thống nhất thông qua nhiều cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội thành phố

Khu kinh tế chuyên biệt Hải Phòng sẽ có kết cấu hạ tầng đồng bộ hiện đại, trở thành khu kinh tế tổng hợp, đa ngành, là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội của thành phố với tỷ trọng đóng góp vào GRDP Thành phố khoảng 3 - 4% vào năm 2030 và trên 5% giai đoạn sau 2030.

Theo đề xuất, Khu kinh tế chuyên biệt có diện tích khoảng 5.300 ha, tại vùng lõi trung tâm vùng công nghiệp động lực phía Tây thành phố, thuộc 6 xã: Thượng Hồng, Nguyễn Lương Bằng, Bắc Thanh Miện, Thanh Miện, Hải Hưng, Bình Giang (các xã theo Nghị quyết số 11/NQ-HĐND ngày 28/4/2025 về việc thông qua chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã tỉnh Hải Dương năm 2025). Khu vực quy hoạch Khu kinh tế chuyên biệt Hải Phòng nằm tại vùng lõi trung tâm vùng động lực công nghiệp, phía Tây thành phố Hải Phòng (phía Nam cao tốc Hà Nội - Hải Phòng).

Đây là khu vực có vị trí rất thuận lợi, là trung tâm kết nối vùng đồng bằng sông Hồng, nơi có nhiều trung tâm công nghiệp, thương mại, thị trường nội địa rộng lớn và nguồn nhân lực dồi dào; có khả năng kết nối giao thông cả về đường bộ, đường thủy và đường hàng không. Trong mối quan hệ vùng Việt Nam - Trung Quốc, Khu kinh tế chuyên biệt nằm trên tuyến đường chính của các hành lang kinh tế: Nam Ninh - Lạng Sơn - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh; Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh.

Tổng vốn đầu tư khoảng 338.017 tỷ đồng.

Ông Lê Tiến Châu, Bí thư Thành ủy Hải Phòng đề nghị khẩn trương thực hiện các quy trình, thủ tục, phấn đấu thành lập Khu kinh tế chuyên biệt trong năm 2025.

Bên cạnh đó, Khu thương mại tự do thế hệ mới cũng được thành lập trong năm 2025 theo Nghị quyết số 226/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng, với mục tiêu biến nơi đây thành trung tâm sản xuất, logistics, thương mại - dịch vụ, công nghệ cao và tài chính quốc tế, từ đó thúc đẩy công nghiệp công nghệ cao, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, góp phần đưa Hải Phòng trở thành hạt nhân của khu kinh tế biển hiện đại. Việc thành lập Khu thương mại tự do thế hệ mới là một bước đi chiến lược nhằm tạo dư địa tăng trưởng mới, phát triển hệ sinh thái sản xuất - logistics hoàn chỉnh và thu hút các dự án đầu tư giá trị gia tăng cao.

Khu kinh tế ven biển phía Nam, Khu Thương mại tự do thế hệ mới, Khu kinh tế chuyên biệt cùng với các khu công nghiệp sinh thái sẽ tạo nên xung lực phát triển mới để hình thành chuỗi giá trị toàn diện, gia tăng giá trị xuất khẩu.

Với khát vọng vươn lên, Thành phố tận dụng lợi thế từ Nghị quyết 226/2025/QH15 hướng tới mục tiêu xây dựng Hải Phòng trở thành trung tâm kinh tế hàng đầu cả nước, đầu mối giao thương chiến lược của khu vực và quốc tế; là đô thị cảng biển lớn, đi đầu trong công nghiệp hóa, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và đổi mới sáng tạo.

Nghị quyết 226/2025/QH15 được kỳ vọng tạo ra cú hích đối với sự phát triển của thành phố Hải Phòng

Tại cuộc họp, Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng cũng đã nhất trí về phương án đầu tư tuyến đường kết nối Đông - Tây thành phố Hải Phòng (nối quốc lộ 10 với vành đai 1 thành phố Hải Dương cũ).

Mục tiêu đầu tư nhằm hình thành trục giao thông liên kết thuận lợi giữa 2 trung tâm đô thị lớn của thành phố Hải Phòng (trung tâm đô thị phía Tây và phía Đông thành phố) với mạng lưới giao thông hiện có và quy hoạch; quy mô hiện đại, đáp ứng tầm nhìn lâu dài, tối ưu về cự ly khoảng cách, thời gian di chuyển. Mở rộng không gian phát triển, hình thành tối ưu quỹ đất mới hai bên hành lang của tuyến đường; thuận lợi khai thác lợi thế, tiềm năng và tạo động lực thu hút đầu tư phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Giảm tải cho mạng lưới giao thông trên địa bàn, đặc biệt là quốc lộ 5 đi qua khu vực trung tâm thành phố và mạng lưới đường bộ hiện có; kết nối đồng bộ mạng lưới giao thông nội vùng và liên vùng (Vành đai I thành phố Hải Dương cũ; cao tốc vành đai V Vùng thủ đô trong tương lai; ĐT.390; ĐT390B và tuyến tránh 390B; ĐT.388 quy hoạch; Đường trục Đông Tây Kim Thành; quốc lộ 17B; quốc lộ 10...).

Về hướng tuyến, đề xuất điểm đầu tuyến tại nút giao giữa đường vành đai I thành phố Hải Dương (cũ) với đường dẫn cầu Bùi Thị Xuân. Điểm cuối tuyến tại nút giao giữa quốc lộ 10 với đường Nguyễn Trường Tộ. Dự kiến phát triển khai thác dư địa thêm khoảng 11.777 ha, bao gồm các khu vực đô thị, thương mại dịch vụ; công nghiệp... Tổng chiều dài tuyến khoảng 23,5 km; đề xuất quản lý lộ giới bề rộng 110 m để dự trữ phát triển mở rộng trong tương lai và đầu tư xây dựng tuyến chính với bề rộng nền đường 68m. Tổng mức đầu tư 19.128 tỷ đồng.

Đảng ủy UBND TP. Hải Phòng đề nghị lựa chọn hình thức đầu tư theo phương thức đối tác công tư, hình thức hợp đồng BT (thanh toán bằng quỹ đất), sử dụng 100% vốn huy động của nhà đầu tư.

Cũng tại hội nghị, Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng thống nhất cao thông qua điều chỉnh, bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn thành phố giai đoạn 2021 - 2025 (lần 2 sau sắp xếp). Theo đó, trong quá trình thực hiện kế hoạch đầu tư công năm 2025, có một số khó khan như: một số công trình dừng thực hiện do sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; một số dự án đã quyết toán, một số dự án cơ bản hoàn thành, không còn nhu cầu sử dụng vốn do đó phải điều chỉnh giảm kế hoạch đầu tư công năm 2025; một số dự án dư vốn hoặc vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng; một số dự án tiết kiệm trong công tác đấu thầu do đó không thể giải ngân kế hoạch vốn đã được giao; dự án có nhu cầu giảm thanh toán vốn ngân sách thành phố để tập trung giải ngân nguồn vốn ngân sách trung ương.

Bên cạnh đó, có nhiều dự án có nhu cầu bổ sung kế hoạch vốn do đã có quyết định đầu tư, cần bổ sung vốn để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án. Giao Đảng ủy UBND Thành phố chỉ đạo thực hiện các trình tự, thủ tục theo quy định.

Ban Thường vụ Thành ủy cũng nhất trí với đề nghị trình HĐND Thành phố ban hành các nghị quyết về các nội dung: Quy định chính sách phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Quy định nội dung, mức, thời gian, tiêu chí và đối tượng được hưởng ưu đãi về đất đai đối với doanh nghiệp khoa học và công nghệ trên địa bàn thành phố. Quy định tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục ưu đãi thuế đối với hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo trên địa bàn thành phố Hải Phòng. Quy định điều kiện, nội dung, mức và trình tự, thủ tục hỗ trợ không hoàn lại từ ngân sách thành phố cho các tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn thành phố. Quy định nội dung, mức hỗ trợ, thời gian hỗ trợ, tiêu chí và đối tượng được hỗ trợ thuê trực tiếp tài sản kết cấu hạ tầng khoa học và công nghệ không thông qua đấu giá để hoạt động; phê duyệt Đề án thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm thành phố Hải Phòng và cơ chế tổ chức hoạt động, trách nhiệm kiểm tra, giám sát, báo cáo kết quả thực hiện.

Ông Lê Tiến Châu, Bí thư Thành ủy Hải Phòng nhấn mạnh: Đây đều là những nghị quyết rất quan trọng nhằm thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 226/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng. Đồng thời đáp ứng yêu cầu phát triển của Thành phố Hải Phòng trong giai đoạn tới.

Thanh Sơn