Khu kinh tế Dung Quất tiên phong và thành công

Trong Khu kinh tế Dung Quất, Nhà máy Lọc dầu (NMLD) Dung Quất được xem là “Trái tim” của Khu kinh tế (KKT) và là “Thỏi nam châm” để thu hút đầu tư góp phần rất lớn thay đổi cơ cấu kinh tế từ một tỉnh thuần nông sang một tỉnh phát triển công nghiệp.

Nhà máy lọc dầu - Trái tim KKT Dung Quất. NSNA Nguyễn Đăng Lâm

Về Dự án NMLD Dung Quất

Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) là đơn vị thành viên của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam được giao trách nhiệm tiếp nhận, quản lý, vận hành Nhà máy lọc dầu (NMLD) Dung Quất, giữ vai trò tiên phong và đặt nền móng cho sự phát triển ngành công nghiệp lọc hóa dầu Việt Nam, đồng thời là nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực lọc hóa dầu của nước ta.

NMLD Dung Quất là công trình trọng điểm quốc gia có tổng vốn đầu tư trên 3 tỷ USD, công suất chế biến 6,5 triệu tấn dầu thô/năm. Việc xây dựng thành công và đưa NMLD Dung Quất vào vận hành mang ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với việc đảm bảo an ninh năng lượng, góp phần đẩy mạnh tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Với các sản phẩm của NMLD Dung Quất gồm: Khí hóa lỏng LPG, Khí hóa lỏng Propylene, Xăng RON 92/A95/, Xăng E5/10, Dầu hỏa, Xăng máy bay Jet A1/JetA1K, Dầu DO/DO L62, Dầu FO, Hạt nhựa Polypropylene và Lưu huỳnh. Hàng năm, NMLD Dung Quất sản xuất ra khoảng từ 6,2- 6,5 triệu tấn sản phẩm các loại và đáp ứng khoảng 30% nhu cầu năng lượng của Việt Nam. NMLD Dung Quất đã góp phần lớn đẩy mạnh tốc độ tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh Quảng Ngãi.

Nhập thiết bị siêu trường siêu trọng để lắp đặt tại NMLD Dung Quất. Ảnh Nguyễn Đăng Lâm

Những con số ấn tượng

So với năm tái lập tỉnh (1989), đến năm 2019, GRDP (tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh) tăng gấp 19,5 lần, trong đó công nghiệp - xây dựng tăng gấp 132,85 lần, dịch vụ tăng hơn 21,97 lần. Tăng trưởng GRDP bình quân 10,49%/năm, trong đó công nghiệp - xây dựng tăng 17,7%/năm. Giá trị sản xuất công nghiệp năm 1989 chỉ đạt 601 tỉ đồng, đến năm 2019 đã tới 124.870 tỉ đồng, gấp gần 207 lần, tăng trưởng công nghiệp bình quân đạt 19,5%/năm. Nếu năm 2000 cơ cấu kinh tế công nghiệp - xây dựng chiếm 14,4%, thì năm 2009 tăng vọt lên chiếm tỷ trọng 46,12%; năm 2018 chiếm 46,25%; năm 2020 chiếm 54,78%, năm 2022 tỷ trọng công nghiệp - xây dựng chiếm 68,4%.

Sự phát triển, tăng trưởng về công nghiệp - xây dựng tập trung vào KKT Dung Quất và các KCN Quảng Ngãi trong thời gian qua có thể khẳng định KKT Dung Quất và các KCN Quảng Ngãi là vai trò hạt nhân tăng trưởng đối với nền kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Ngãi khi đóng góp khoảng 90% sản lượng công nghiệp, kim ngạch xuất khẩu và nguồn thu ngân sách của tỉnh.

Lắp đặt đường ống xuất dầu qua cầu cảng-NMLD. Ảnh Nguyễn Đăng Lâm

Những đóng góp to lớn nêu trên phần lớn đến từ Khu kinh tế Dung Quất, trong đó, Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) đơn vị quản lý, vận hành NMLD Dung Quất là “thỏi nam châm” thu hút đầu tư. Hiện nay đang triển khai mở rộng, nâng cấp nhà máy lọc dầu Dung Quất lên 8,5 triệu tấn/năm và hình thành trung tâm lọc hóa dầu Bình Sơn.

Ông Nguyễn Văn Hội, Chủ tịch HĐQT BSR cho biết: Từ khi nhận bàn giao từ nhà thầu hơn 12 năm, BSR tiếp nhận, quản lý và vận hành thương mại NMLD Dung Quất ổn định ở 100 - 107% công suất. Tính từ thời điểm vận hành thương mại đến đầu tháng 12/2022, NMLD Dung Quất đã nhập thành công 1.129 chuyến tàu dầu (trên 90 triệu tấn dầu thô); sản xuất và tiêu thụ trên 83,2 triệu tấn sản phẩm (chiếm trên 30% nhu cầu xăng dầu cả nước); nộp NSNN hơn 200 nghìn tỷ đồng (tương đương 8,7 tỷ USD), giải quyết việc làm ổn định cho hơn 1.500 người lao động (trong đó có gần 54% là người Quảng Ngãi và khoảng gần 82% là người miền Trung - Tây Nguyên). BSR đã thực hiện thành công bảo dưỡng tổng thể 4 lần đạt các mục tiêu đề ra về an toàn, chất lượng, tiến độ và chi phí, không ngừng củng cố và hoàn thiện hệ thống quản trị theo mô hình công ty cổ phần và là một trong những công ty đi đầu trong Tập đoàn Dầu khí Việt Nam triển khai mạnh mẽ công tác chuyển đổi số.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng các đồng chí lãnh đạo Trung ương, lãnh đạo tỉnh cắt băng khánh thành NMLD Dung Quất.Ảnh Nguyễn Đăng Lâm

Đánh giá về hoạt động sản xuất, kinh doanh năm 2022, ông Bùi Ngọc Dương - Tổng Giám đốc BSR cho biết: Đến 10 giờ ngày 8/12/2022, đồng hồ sản lượng xăng dầu các loại của Nhà máy lọc dầu Dung Quất (NMLD) Dung Quất đã đạt 6.499.087 tấn xăng dầu, hoàn thành kế hoạch năm 2022, về đích trước 23 ngày. Từ ngày 5/11/2022 đến nay NMLD Dung Quất đang vận hành ở 112% công suất, vượt 9% công suất so với kế hoạch vận hành trung bình cả năm là 103%. Tính chung khối lượng sản xuất ước cả năm 2022, BSR sẽ sản xuất khoảng 7,026 triệu tấn sản phẩm, vượt 8% kế hoạch sản lượng cả năm, góp phần đảm bảo bình ổn nguồn cung xăng dầu cho đất nước, các chỉ tiêu khác của BSR cũng đạt và vượt kế hoạch đề ra. Đặc biệt, năm nay BSR đã tích lũy được 3,9 triệu giờ công an toàn (lũy kế đạt 37 triệu giờ công an toàn); Đã nhập 82 chuyến dầu thô an toàn; Chế biến thành công 2 loại dầu thô mới và 3 nguyên liệu trung gian; Nộp ngân sách Nhà nước hơn 16 nghìn tỷ đồng. Riêng tỉnh Quảng Ngãi thu từ Nhà máy Lọc dầu Dung Quất đạt 14,669 nghìn tỷ đồng, bằng 247,2% dự toán Trung ương giao. Sản xuất thêm 4 loại sản phẩm mới; Sản xuất 1.579 lô sản phẩm, đạt 100% chất lượng theo QCVN/TCVN/TCCS; Xuất bán 4.050 xe bồn xăng, 1.437 chuyến tàu nhận sản phẩm. Sở dĩ BSR đạt và vượt tất cả các chỉ tiêu sản xuất kinh doanh nhờ sự quan tâm, hỗ trợ của Chính phủ, các bộ, ban ngành Trung ương; sự chỉ đạo sát sao của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam còn có sự nỗ lực của tập thể người lao động BSR cùng với sự thuận lợi của thị trường.

Nhập dầu thô qua phao rót dầu không bến vào NMLD Dung Quất. Ảnh Nguyễn Đăng Lâm

Ngoài việc làm động lực cho phát triển kinh tế, theo thống kê, từ khi thành lập đến nay, BSR cũng thường xuyên đóng góp, tham gia tích cực vào chương trình công tác an sinh xã hội trong cả nước với tổng giá trị 250 tỷ đồng, riêng tỉnh Quảng Ngãi BSR đã đóng góp hơn 213 tỉ đồng, tập trung vào lĩnh vực y tế, giáo dục, khắc phục hậu quả thiên tai, khuyến học khuyến tài, nhân đạo từ thiện, đền ơn đáp nghĩa và phụng dưỡng Mẹ Việt Nam Anh hùng, hỗ trợ tái định cư khu vực dân cư xung quanh NMLD Dung Quất, các chương trình Tết vì người nghèo, chương trình biển đảo…

Các đồng chí lãnh đạo Công ty BSR vui mừng với sản phẩm hạt nhưa PP chính thức ra mắt ngày 15/7/2010. Ảnh Nguyễn Đăng Lâm

Đối với tỉnh Quảng Ngãi, sự hình thành và phát triển của NMLD Dung Quất đã mang lại những bứt phá cho kinh tế - xã hội của tỉnh. Đến cuối năm 2022 trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi có 658 dự án trong nước còn hiệu lục, với tổng vốn đăng ký đầu tư 367.003 tỷ đồng, tương đương với 15,5 tỷ USD và có 63 dự án FDI còn hiệu lực, với tổng vốn đầu tư hơn 1,887 tỷ USD. Nếu như năm 2005, khi bắt đầu triển khai chính thức xây dựng NMLD, GRDP bình quân đầu người của tỉnh chỉ đạt 319 USD, tổng thu ngân sách trên địa bàn tỉnh chỉ đạt 546,2 tỉ đồng thì đến năm 2022, GRDP đạt trên 4.200 USD/người, tăng hơn 13 lần, tổng thu ngân sách trên địa bàn ước đạt 34.167 tỷ đồng, tăng hơn 62,3 lần so với năm 2005, và đây là năm đầu tiên tỉnh thu ngân sách nhà nước vượt trên 30.000 tỷ đồng. Hằng năm, NMLD Dung Quất luôn đóng góp tỷ trọng rất cao cho tổng thu ngân sách của tỉnh Quảng Ngãi.

Xuất sản phẩm xăng qua cầu cảng NMLD Dung Quất. Ảnh Nguyễn Đăng Lâm

So sánh với các địa phương trong vùng kinh tế trọng điểm miền Trung và tương quan tình hình kinh tế - xã hội với 14 tỉnh, thành phố khu vực miền Trung; 63 tỉnh, thành phố trong cả nước thực hiện đến cuỗi năm 2022, ông Đặng Văn Minh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết, quy mô nền kinh tế của tỉnh không ngừng tăng lên qua các năm, đưa Quảng Ngãi vào nhóm 20 tỉnh, thành phố có quy mô nền kinh tế lớn nhất cả nước; tỉnh đang có đà tăng trưởng mạnh mẽ. Quy mô tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) của tỉnh đứng thứ 2/5 tỉnh vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, đứng thứ 4/14 tỉnh vùng kinh tế miền Trung. GRDP bình quân đầu người đứng thứ 2/5 tỉnh vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, đứng thứ 2/14 tỉnh vùng kinh tế miền Trung, chỉ xếp sau Đà Nẵng. Thu ngân sách nhà nước đứng đầu vùng kinh tế trọng điểm miền Trung và đứng thứ 2 trong khu vực miền Trung.

Xuất dòng sản phẩm thương mại đầu tiên ngày 22/02/2009. Ảnh Nguyễn Đăng Lâm

Khu kinh tế Dung Quất được đánh giá là một trong những khu kinh tế tiên phong và thành công trong cả nước, chính vì vậy có thể khẳng định rằng NMLD Dung Quất - Trái tim KKT Dung Quất được coi là "thỏi nam châm" để thu hút đầu tư, cũng như là "bản lề" thay đổi cơ cấu kinh tế Quảng Ngãi từ một tỉnh thuần nông sang một tỉnh phát triển công nghiệp. Nhiệm vụ chủ yếu của BSR trong giai đoạn tới là tiếp tục vận hành NMLD Dung Quất luôn an toàn, ổn định, hiệu quả và triển khai công tác nâng cấp Nhà máy theo tiến độ được giao, góp phần lớn trong việc đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của Quảng Ngãi.

Phóng sự: Nguyễn Đăng Lâm