Khu tái định cư di dân vùng thiên tai ở Thái Nguyên 10 năm hoang hóa

Nhận đất, xây nhà rồi bỏ hoang

Khu tái định cư tại thôn Dưới 1, xã Văn Yên, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên được xây dựng từ đầu năm 2011, hoàn thành và đưa vào sử dụng từ năm 2014 với tổng kinh phí hơn 38 tỷ đồng. Dự án do Chi cục Phát triển nông thôn, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thái Nguyên làm chủ đầu tư.

Những ngôi nhà cấp 4 được người dân xây để giữ đất tại xã Văn Yên, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.

Dự án dành cho 80 hộ dân phải di dời ở 5/15 xóm tại địa phương nằm trong vùng mất an toàn do nguy cơ lũ ống, lũ quét.

Hạ tầng giao thông, điện sinh hoạt đã hoàn thiện, giao cho người dân được 73/92 lô đất rộng 91-197m2/lô, còn 19 lô đất vẫn chưa có chủ. Sau hơn 10 năm, hiện mới chỉ có gần 30 hộ dân chuyển đến sinh sống.

Hơn 40 hộ khác sau khi nhận đất và tiền hỗ trợ thì bỏ đất hoang, trở lại nơi ở cũ.

Ngôi nhà cấp 4 xây dựng rồi bỏ hoang hơn 10 năm nay.

Ghi nhận của phóng viên Báo Xây dựng ngày 14/4 cho thấy, ở khu tái định cư thôn Dưới 1 vẫn còn rất nhiều hộ dân nhận đất nhưng chỉ xây 1 nhà cấp 4 để giữ đất.

Sau hơn 10 năm, những ngôi nhà cấp 4 xây tạm bợ đều trong tình trạng cửa đóng then cài, không có người ở. Dấu vết hoang hóa, rêu bám loang lổ trên các mảng tường nhà. Bụi bặm, mạng nhện phủ dày ô cửa, ổ khóa hoen gỉ cùng cỏ dại mọc kín các lối đi.

Xây dựng xong không có người ở nên nhiều ngôi nhà thàng khu hoang.

Chị Nguyễn Thị Xuân - một người đã làm nhà ở khu tái định cư nhưng quay lại nơi ở cũ cho biết, gia đình chị được cấp 170m2 đất thổ cư, được hỗ trợ 20 triệu đồng xây nhà. Sống ở đây một thời gian ngắn, không có việc làm, ruộng vườn ở nơi cũ thì quá xa, đi lại rất bất tiện, tốn kém nên gia đình chị đã quyết định quay về nơi cũ sinh sống.

Ông Nguyễn Văn Nam - một người dân thuộc diện tái định cư cho biết: "Tôi không có lương, nếu ở khu tái định cư thì không có đất để trồng trọt, chăn nuôi nên về nơi ở cũ sẽ thuận tiện làm ăn, sinh hoạt, chứ ở đây nhà tôi không biết làm gì để kiếm sống".

Cỏ mọc cao hơn căn nhà cấp 4 tại khu tái định cư xóm Dưới 1, xã Văn Yên.

Bà Hoàng Thị Hải, người chuyển về khu tái định cư những ngày đầu nói, cả khu rộng lớn thế này nhưng cũng chỉ có gần 30 hộ dân ở. Còn lại cứ để hoang hóa như vậy bao nhiêu năm nay.

"Nhiều người nhận đất tái định cư xong thì họ không ở hoặc xây nhà để đó giữ đất rồi lại quay về nhà cũ sinh sống, thỉnh thoảng tôi mới thấy họ ra. Chỗ đất trống thì họ cho người dân mượn tận dụng trồng rau", bà Hải cho hay.

"Xây nhà để đó giữ đất rồi lại quay về nhà cũ sinh sống, thỉnh thoảng tôi mới thấy họ ra", bà Hải thôn Dưới 1 cho biết.

Trưởng xóm Dưới 1 cho biết, từ năm 2013 đến nay, đã có 80 hộ được xét duyệt và nhận đất tái định cư, cam kết sẽ về ở nhưng thực tế đến nay mới có hơn 20 hộ về ở ổn định.

Ai không ở sẽ kiến nghị thu hồi đất đã cấp

Những gia đình không đến khu tái định cư sinh sống, hoặc có một số quay về nơi ở cũ là do khó khăn về sinh kế, không có nghề phụ khác. Họ chỉ được cấp đủ diện tích đất để dựng nhà, còn muốn chăn nuôi, trồng trọt và làm kinh tế phải di chuyển hàng ngày từ 5-7km nên việc chuyển về khu tái định cư trở thành bất tiện.

Ngôi nhà cấp 4 bỏ hoang, không có người ở nhưng lại lắp camera để giám sát từ xa.

Nói về nguyên nhân dân nhận đất rồi bỏ hoang, một lãnh đạo xã Văn Yên giải thích: nhà của người dân ở tại khu tái định cư trong khi đất canh tác thì vẫn chỗ cũ và đi lại khá xa; bên cạnh đó, đất làm nhà nơi tái định cư đa phần diện tích nhỏ, không phù hợp với tập quán sinh sống của người dân nên họ ngại chuyển đến.

Nhiều ngôi nhà cấp 4 đã xuống cấp sau nhiều năm không sử dụng.

"Hiện nay, chính quyền xã vẫn thường xuyên vận động người dân không được sinh sống trong khu vực có nguy cơ thiên tai. Chính quyền không cho phép người dân xây dựng tại khu vực nơi ở cũ và luôn động viên họ ra khu tái định cư", vị lãnh đạo xã nói.

Vị này cho biết thêm, những trường hợp các hộ dân nhận đất hoặc xây nhà nhưng không ở hoặc để giữ đất, chính quyền địa phương sẽ có kiến nghị thu hồi lại những lô đất đã cấp trước đó.

Lãnh đạo UBND huyện Đại Từ cho biết, hiện chính quyền vẫn vận động người dân ra khu tái định cư sinh sống. Về vấn đề người dân không ở thì nên thu hồi lại đất thì vị này nói thêm, "việc thu hồi đang gặp khó khăn, vướng mắc nên chưa thể thực hiện được".

Nhị Tiến