Khuyến cáo phòng trừ sinh vật gây hại, bảo vệ cây trồng vụ Đông Xuân

Cán bộ Trạm Kiểm dịch thực vật, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Ninh Bình hướng dẫn nông dân huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình các biện pháp phòng trừ sinh vật gây hại lúa.

Để hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại, ngành nông nghiệp và môi trường tỉnh Ninh Bình đang tích cực tuyên truyền, khuyến cáo bà con nông dân chủ động thực hiện biện pháp chăm sóc, phòng trừ sinh vật gây hại, bảo vệ cây trồng vụ Đông Xuân.

Vụ Đông Xuân năm nay Hợp tác xã Bắc Yên, xã Yên Lâm, huyện Yên Mô gieo cấy 141 ha lúa với 100% diện tích ở trà Xuân muộn. Các giống lúa chủ yếu hiện nay ở hợp tác xã là LT2, Bắc thơm, Nếp, Đài thơm... Về cơ bản cây lúa đang sinh trưởng phát triển tốt nhưng qua kiểm tra cũng đã phát hiện một số đối tượng sinh vật gây hại đang phát sinh trên đồng ruộng và có khả năng gây hại trên trà lúa Xuân muộn trong thời gian tới. Trong tháng 5 dự báo diễn biến thời tiết có nắng nóng gia tăng và xen kẽ những ngày mưa dông, cùng với việc tích lũy mật độ từ đầu vụ đến nay, đây là điều kiện tốt để các đối tượng sinh vật gây hại phát sinh trên diện rộng.

Ông Tống Văn Lợi, Giám đốc Hợp tác xã Bắc Yên cho biết, thời tiết đang rất thuận lợi cho bệnh đạo ôn trên lá phát triển. Năm nay các loại sâu bệnh hại xuất hiện muộn, tỷ lệ nhiễm trên tổng diện tích thấp hơn mọi năm. Tuy nhiên, đáng lo ngại nhất là bệnh đạo ôn. Do thời tiết tiết âm u, độ ẩm cao khiến diện tích lúa nhiễm đạo ôn lá cao gấp nhiều lần so với mọi năm. Hợp tác xã đã phát hiện một số ổ bệnh làm lúa bị lùn lụi và đã chỉ đạo, khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp phòng trừ, bảo vệ kịp thời.

Vụ Đông Xuân năm 2025, toàn tỉnh đã gieo cấy được trên 39.000 ha lúa; trong đó trà Xuân sớm chỉ chiếm khoảng 5% diện tích, còn lại là trà Xuân muộn khoảng 95% diện tích. Hiện tại, trà lúa Xuân sớm đang giai đoạn phơi màu - chắc xanh, trà lúa Xuân muộn đang giai đoạn phân hóa đòng. Theo đánh giá, trên phạm vi toàn tỉnh lúa đang sinh trưởng và phát triển tốt. Tuy nhiên, qua kết quả điều tra tình hình sinh vật gây hại trên đồng ruộng cho thấy một số đối tượng đang phát sinh và có khả năng gây hại rộng trên các trà lúa.

Nông dân huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình tích cực triển khai các biện pháp phòng trừ sinh vật gây hại lúa.

Hiện nay, sâu cuốn lá nhỏ, rầy nâu, rầy lưng trắng, bệnh đạo ôn đã xuất hiện và gây hại cục bộ ở hầu khắp các địa phương. Trên đồng ruộng mật độ sâu cuốn lá nhỏ lứa 1 phổ biến ở mức 0,5 - 1 con/m2; rầy nâu, rầy lưng trắng lứa 1 là 50 - 70 con/m2, cá biệt có ruộng trên 200 con/m2; trứng rầy lứa 2 đã xuất hiện, mật độ nơi cao từ 200 - 300 quả/m2, cá biệt có ổ trên 500 quả/m2.

Với bệnh đạo ôn, nhiều nơi tỷ lệ bệnh lên tới 10 - 15%, cá biệt có nơi 30- 50% như ở huyện Yên Mô, Yên Khánh, Nho Quan và thành phố Hoa Lư. Ngoài ra chuột, bệnh khô vằn, bạc lá, sâu đục thân 2 chấm, đốm sọc vi khuẩn, lúa cỏ, lúa cỏ cũng tiếp tục hại tăng trên các trà lúa.

Tính đến nay, toàn tỉnh đã có hơn 1.000 ha lúa bị nhiễm các đối tượng sinh vật gây hại. Thời gian tới, trưởng thành sâu cuốn lá nhỏ lứa 2 tiếp tục ra rộ đến ngày 30/4, sâu non nở rộ đến ngày 6/5 và sẽ gây hại rộng trên trà lúa Xuân muộn đang ở giai đoạn phân hóa đòng đến ôm đòng. Nếu không phát hiện và phun trừ kịp thời, nhiều diện tích bị hại nặng sẽ sơ, trắng bộ lá đòng ảnh hưởng lớn đến năng suất lúa.

Riêng với rầy cám lứa 2 sẽ nở rộ đến ngày 3/5, gây hại rộng trên các trà lúa, đặc biệt là trà lúa Xuân muộn đang ở giai đoạn phân hóa đòng - ôm đòng. Mật độ phổ biến từ 200- 300 con/m2; nơi cao từ 500 - 1.000 con/m2, cá biệt trên 2.000 con/m2, tập trung ở huyện Kim Sơn, Yên Khánh, Yên Mô và thành phố Hoa Lư. Nếu không phát hiện và phun trừ kịp thời sẽ làm đỏ lúa trên trà lúa Xuân muộn, gây cháy ổ trên trà lúa Xuân sớm đang ở giai đoạn chắc xanh đến chín. Ngoài ra, rầy lưng trắng mang virus là môi giới truyền bệnh lùn sọc đen trên đồng ruộng.

Ngoài ra bệnh đạo ôn, với nguồn bệnh sẵn có trên đồng ruộng, nếu điều kiện thời tiết thuận lợi (nắng, mưa xen kẽ), bệnh đạo ôn cổ bông sẽ phát triển và gây hại rộng trên trà lúa trỗ đầu tháng 5. Đặc biệt hại nặng trên những ruộng đã bị bệnh đạo ôn lá, ruộng xanh tốt, gần nguồn bệnh, trên các giống nhiễm như: TBR 225, Đài thơm 8, Nếp, LT2, Bắc thơm số 7, Khang dân 18... Nếu không chủ động phun phòng kịp thời sẽ ảnh hưởng đến năng suất lúa.

Kỹ sư Phạm Thị Xuyến, Phó Trạm trưởng Trạm Kiểm dịch thực vật, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Ninh Bình khuyến cáo, bà con nông dân phải đảm bảo đủ nước cho các trà lúa làm đòng - trỗ bông - nuôi hạt; bón hết lượng phân bón còn lại cho trà lúa Xuân muộn để tạo điều kiện cho cây lúa khỏe, tăng cường khả năng chống chịu các đối tượng sinh vật gây hại.

Cùng với đó, kiểm tra đồng ruộng, phân rõ các trà lúa, theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, sinh vật gây hại để phòng trừ kịp thời, không phun thuốc tràn lan để bảo vệ thiên địch và bảo vệ môi trường. Thời gian phun trừ tập trung vào khoảng cuối tháng 4 đầu tháng 5 theo hướng dẫn của các cơ quan chuyên môn ở tỉnh và địa phương.

Đáng lưu ý, tùy tình hình cụ thể các địa phương cần điều tra, xác định đối tượng sinh vật gây hại nào là chính để có biện pháp phòng trừ kịp thời, hiệu quả; có thể kết hợp phun trừ các đối tượng trên nhưng phải đảm bảo đủ liều lượng và theo nguyên tắc 4 đúng (đúng thuốc, đúng nồng độ liều lượng, đúng lúc và đúng cách).

Ông Lã Quốc Tuấn, Phó Chi cục trưởng, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Ninh Bình cho biết, Chi cục cũng sẽ tăng của kiểm tra hoạt động kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; phối hợp với các cơ quan chuyên môn của UBND các huyện, thành phố chỉ đạo, hướng dẫn các xã, hợp tác xã và bà con nông dân các biện pháp phòng trừ kịp thời các đối tượng sinh vật gây hại cây trồng, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại đối với sản xuất...

Tin, ảnh: Thùy Dung (TTXVN)