Khuyến khích các cây viết sáng tác cho thiếu nhi

Xóm bờ giậu của tác giả Trần Đức Tiến đoạt giải B Giải Sách Quốc gia. Ảnh: MH.

Thị trường văn học thiếu nhi Việt Nam không thiếu tác phẩm hay, nhưng theo đánh giá của nhiều chuyên gia, người trong ngành xuất bản, vẫn còn thiếu những tác phẩm nổi bật, gây được tiếng vang.

Nhằm khuyến khích các cây viết hướng ngòi bút của mình tới đối tượng độc giả nhí, nhiều cuộc vận động sáng tác, các giải thưởng cho văn học thiếu nhi đã ra đời, như Giải thưởng Dế Mèn, Giải thưởng Văn học thiếu nhi của Hội Nhà văn Việt Nam, Giải Sách Quốc gia của Hội Xuất bản cũng có hạng mục Sách thiếu nhi...

Sáng 30/5, tại Hà Nội, Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức lễ công bố thành lập Giải thưởng Văn học Kim Đồng và phát động cuộc Vận động sáng tác cho thiếu nhi 2023-2025.

Tìm sáng tác hay cho nhi đồng và thiếu niên

Phát biểu tại buổi lễ, bà Vũ Thị Quỳnh Liên, Phó giám đốc - Tổng biên tập Nhà xuất bản Kim Đồng, cho biết đã gần 10 năm kể từ cuộc vận động sáng tác năm 2015 của Nhà xuất bản Kim Đồng. Đây là khoảng thời gian đủ để một thế hệ tác giả mới xuất hiện, cũng là lúc thời kỳ mới mở ra với nhiều biến chuyển sôi động của ngành xuất bản trong nước với nhu cầu của bạn đọc ngày càng rộng mở về đề tài, thể loại.

Bà nói thêm: "Chúng ta cũng từng bước thấy được những thách thức của công nghệ và các ứng dụng trí tuệ nhân tạo tác động lên các hoạt động sáng tạo văn hóa nghệ thuật và lên thói quen đọc sách của người trẻ. Vì vậy, Giải thưởng Văn học Kim Đồng được thành lập ở thời điểm này là một sự cần thiết".

Giải thưởng Văn học Kim Đồng gắn với cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi 2023-2025.

Bà Vũ Thị Quỳnh Liên chia sẻ tầm nhìn hướng giải thưởng này trở thành một giải thưởng văn học uy tín thông qua việc lựa chọn tôn vinh các tác phẩm chất lượng dành cho bạn đọc văn thơ, của các tác giả sáng tác cho thiếu nhi.

Giải thưởng này dành cho mọi cây bút, cả chuyên lẫn không chuyên, với ba thể loại truyện ngắn, truyện dài và thơ. Các tác phẩm dự thi hướng tới đối tượng nhi đồng (6-10 tuổi) và lứa tuổi thiếu niên (11-15 tuổi).

Tổng trị giá giải thưởng được công bố là 360 triệu đồng. Cụ thể, 1 giải Nhất trị giá 100 triệu đồng, 2 giải Nhì trị giá 60 triệu đồng/giải, 3 giải Ba trị giá 30 triệu đồng/giải và 5 giải Khuyến khích trị giá 10 triệu đồng/giải.

Để tìm và trao giải xứng đáng nhất, hội đồng chấm giải quy tụ những tên tuổi có kinh nghiệm trong lĩnh vực là nhà văn Trần Đức Tiến (Chủ tịch Hội đồng) và các thành viên: Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, Nhà văn Lý Lan, Nhà thơ - TS Giáo dục Nguyễn Thụy Anh và Tổng Biên tập Nhà xuất bản Kim Đồng Vũ Thị Quỳnh Liên.

Các tác giả có thể gửi tác phẩm dự thi trong khoảng 17/6/2023-31/3/2025. Lễ tổng kết Cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi 2023-2025 và trao Giải thưởng văn học Kim Đồng lần thứ nhất dự kiến diễn ra vào tháng 6/2025.

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh có nhiều tác phẩm ăn khách viết cho thiếu nhi. Ảnh: MH.

'Giải thưởng văn học càng nhiều càng tốt'

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh nhận định rằng giải thưởng văn học càng nhiều càng tốt. Ông cho rằng những giải thưởng như này sẽ phần nào tạo động lực cho nhà văn trẻ, khơi gợi hứng thú cho cả các nhà văn đã thành danh.

Trong thời đại này, có nhiều loại hình nghe nhìn hấp dẫn khác phát triển, sách cho trẻ em gặp sự cạnh tranh khốc liệt. Vì lẽ này, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cho rằng những giải thưởng này xuất hiện kịp thời, vừa khơi dậy hứng thú cho người viết, vừa lan tỏa, tạo được sự quan tâm của xã hội đến những tác phẩm dự giải.

Ông nói: "Người được hưởng lợi nhiều nhất trong những cuộc vận động sáng tác như thế này là người hưởng thụ. Tôi mong rằng tới đây, Nhà xuất bản Kim Đồng sẽ tìm ra những tác phẩm xuất sắc mà trẻ em đang mong chờ".

Nhiều nhà văn xuất hiện tại sự kiện cũng đồng tình rằng những giải thưởng văn học giúp tạo động lực sáng tác cho họ. Thực tế, nhiều nhà văn đã tạo lập tên tuổi thông qua các cuộc vận động sáng tác.

Chủ tịch hội đồng Chung khảo, nhà văn Trần Đức Tiến cho rằng Việt Nam không thiếu tác phẩm văn học thiếu nhi hay và đáng đọc, chỉ thiếu tác phẩm gây tiếng vang lớn.

Nhà thơ, nhà phê bình Vũ Quần Phương cho rằng các tác giả nên viết những gì gần gũi với đời sống, giúp độc giả dễ đồng cảm. Những tác phẩm gây được tiếng vang và bán chạy thường gần đây thường là những tác phẩm bám với đời sống, đơn cử như sách của Nguyễn Nhật Ánh hay cuốn Quân khu Nam Đồng của Bình Ca.

Ông nhận định văn chương bám với đời sống giúp ta chấp nhận bản thân, từ đó, biết cách thay đổi, hoàn thiện bản thân.

Minh Hùng