Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư xã hội hóa giáo dục

Xác định trọng tâm, trọng điểm phân bổ đầu tư

Góp ý vào Chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035, Bí thư Tỉnh ủy, ĐBQH tỉnh Phú Thọ Trương Quốc Huy cho rằng, Chính phủ cần đánh giá lại nguồn lực đầu tư cho giáo dục và y tế. Hiện nay, các địa phương chủ yếu dựa vào nguồn thu từ đất và hỗ trợ của Trung ương, nhưng không phải tỉnh nào cũng đáp ứng được nguồn thu từ sử dụng đất. Do đó, cần xác định trọng tâm, trọng điểm trong phân bổ đầu tư.

ĐBQH Trương Quốc Huy (Phú Thọ) phát biểu. Ảnh: Xuân Quý

Việc hình thành 18 trường đào tạo nghề là một mục tiêu được đề ra trong kế hoạch hiện đại hóa giáo dục, tập trung vào việc xây dựng 18 trường chất lượng cao trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, hệ thống trường phải gắn chặt với doanh nghiệp và đơn vị sử dụng lao động để đào tạo theo đúng nhu cầu, tránh lãng phí nguồn lực.

Toàn cảnh phiên thảo luận tại Tổ 15. Ảnh: Xuân Quý

Ngoài việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo bằng nguồn lực đầu tư công, đại biểu đề xuất nghiên cứu mô hình đầu tư công nhưng quản trị tư để giảm bớt chi phí, nguồn lực vận hành và nâng cao hiệu quả. Đồng thời, cần bổ sung chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp đầu tư vào giáo dục và y tế, như ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, tín dụng…, nhằm khuyến khích doanh nghiệp tham gia nhiều hơn.

Liên quan cơ chế ưu tiên quỹ đất sạch để thu hút các nhà đầu tư cho lĩnh vực y tế và giáo dục, ĐBQH Trương Quốc Huy đề nghị, Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định trong Luật Đất đai 2024 nhằm phát huy hiệu quả quỹ đất sạch cho các dự án giáo dục và y tế. Đại biểu kiến nghị sửa đổi bổ sung quy định đối với trường hợp dự án sử dụng đất từ quỹ đất do cơ quan, tổ chức của nhà nước quản lý quy định tại khoản 1 Điều 217 của Luật Đất đai thuộc trường hợp thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định.

Đối với dự thảo Nghị quyết quy định về một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai, đề nghị bổ sung khoản 9 vào sau khoản 8, Điều 4: “9. Đối với dự án đầu tư thuộc lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường sử dụng đất từ quỹ đất do cơ quan, tổ chức của nhà nước quản lý quy định tại khoản 1, Điều 217 của Luật Đất đai mà cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. Đối với dự án đầu tư đang sử dụng quỹ đất thuộc trường hợp Nhà nước cho thuê đất hằng năm từ quỹ đất do cơ quan, tổ chức của Nhà nước được giao quản lý thì không được chuyển sang hình thức thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê”.

Ngoài ra, đại biểu Trương Quốc Huy cũng đề nghị điều chỉnh khoản 9 Điều 4 thành khoản 10; đồng thời, bổ sung quy định về trường hợp chuyển tiếp tại Khoản này như sau: “f) Đối với dự án đầu tư thuộc lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường sử dụng đất từ quỹ đất do cơ quan, tổ chức của nhà nước quản lý quy định tại khoản 1 Điều 217 của Luật Đất đai mà cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư với hình thức lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu, mà chưa lựa chọn được nhà đầu tư (hoặc đang tổ chức lựa chọn nhà đầu tư) thì được tiếp tục thực hiện thủ tục lựa chọn nhà đầu tư theo các quy định tại Nghị quyết này”.

ĐBQH Cẩm Hà Chung (Phú Thọ) phát biểu. Ảnh: Xuân Quý

ĐBQH Cầm Hà Chung (Phú Thọ) đề nghị, Chương trình cần đưa rõ cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư xã hội hóa giáo dục thông qua ưu đãi đất đai, tín dụng, thủ tục hành chính để khơi thông nguồn lực. Đại biểu cũng nêu thực tế việc giải ngân các Chương trình MTQG vẫn còn nhiều vướng mắc, do đó Chính phủ cần quy định cụ thể đối tượng, nội dung, định mức và quy trình triển khai để địa phương có căn cứ thực hiện. Đại biểu đề nghị linh hoạt tỷ lệ đối ứng 25% tùy theo khả năng cân đối ngân sách của từng địa phương.

Bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, ưu tiên vùng khó khăn

Theo ĐBQH Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Đắk Lắk), yêu cầu bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục giữa các vùng, đặc biệt vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo là rất cấp thiết. Tại Đắk Lắk, dù được quan tâm chỉ đạo, chất lượng giáo dục nhiều năm liền chưa được cải thiện rõ rệt. Đại biểu cho rằng, phải phân tích kỹ nguyên nhân, xem xét cả yếu tố nội tại của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, cũng như tính hợp lý trong phân bổ nguồn lực đầu tư, liệu đã có lộ trình ưu tiên đủ cụ thể cho vùng khó khăn hay chưa. Trong khi đó, tỷ lệ vùng đồng bào DTTS còn chiếm khá đông, người dân có tâm lý trông chờ ỷ lại vào sự hỗ trợ của nhà nước. Do vậy trong quá trình thực hiện mục tiêu này, Chính phủ cần ưu tiên cho vùng khó khăn, vùng đồng bào DTTS, vùng biên giới, hải đảo một cách rõ ràng để bảo đảm tiếp cận công bằng trong giáo dục.

ĐBQH Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Đắk Lắk) phát biểu. Ảnh: Xuân Quý

Bên cạnh đó, Chính phủ cần chú trọng lựa chọn địa phương để xây dựng hệ sinh thái học tập mở, phát triển học liệu, số liệu quốc gia, nền tảng, quản trị thông minh và các mô hình lớp công nghệ chính trong các trường học để dẫn dắt thực hiện chuyển đổi số trong trường học từ chương trình MTQG. Ngoài ra, việc quan tâm đến chiến lược đầu tư về con người, nâng tầm chất lượng giáo viên từ đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm của thầy cô gắn với đào tạo là cần thiết. Do đó cần có chiến lược đào tạo dài hạn, lâu dài cho công tác bồi dưỡng giáo viên, nhất là những địa phương khó khăn, trong đó có cơ chế đủ mạnh để thu hút người tài vào ngành giáo dục, nâng cao chất lượng giáo dục.

Đồng tình với quan điểm của các đại biểu về xã hội hóa giáo dục, ĐBQH Nguyễn Thị Thu Nguyệt cũng đề nghị, cần có cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư xã hội hóa giáo dục để giảm bớt nguồn lực cho ngân sách nhà nước như: miễn giảm thuế, hỗ trợ các nguồn lực cụ thể.

Trần Tâm