Khuyến khích sử dụng quyền sở hữu trí tuệ để vay vốn

Chiều 27/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng trình bày tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ.

Bổ sung chính sách phát triển hệ sinh thái sở hữu trí tuệ

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 75 điều, tập trung vào 5 nhóm nội dung chính sách, cụ thể: Chính sách "Hỗ trợ tạo ra và khai thác thương mại các đối tượng quyền sở hữu trí tuệ nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo";

Chính sách "Đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho việc đăng ký, xác lập quyền sở hữu trí tuệ"; Chính sách "Nâng cao hiệu quả của hoạt động bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ"; Chính sách "Bảo đảm thi hành đầy đủ cam kết quốc tế của Việt Nam về bảo hộ sở hữu trí tuệ trong quá trình hội nhập"; Chính sách "Cập nhật các vấn đề mới trong bảo hộ sở hữu trí tuệ trên thế giới phù hợp với chính sách và trình độ phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam".

Trong đó, đối với chính sách "Hỗ trợ tạo ra và khai thác thương mại các đối tượng quyền sở hữu trí tuệ nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo", dự thảo Luật bổ sung quy định xử lý xung đột quyền sở hữu trí tuệ để tạo thuận lợi cho việc khai thác thương mại.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng (Ảnh: Media Quốc hội).

Bổ sung các nội dung về chính sách của Nhà nước trong việc hỗ trợ tạo ra và khai thác thương mại các đối tượng quyền sở hữu trí tuệ nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo như: Hỗ trợ tạo ra, xác lập, khai thác, quản lý, phát triển đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ; hỗ trợ định giá, áp dụng các mô hình chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ, cơ chế chia sẻ quyền sở hữu trí tuệ;

Nhà nước ưu tiên mua quyền sở hữu trí tuệ đối với các đối tượng quan trọng với an ninh quốc gia, kinh tế-xã hội; tiên phong đặt hàng, mua sắm, sử dụng sản phẩm, dịch vụ được tạo ra trên cơ sở ứng dụng chương trình máy tính, sáng chế, thiết kế bố trí, giống cây trồng được tạo ra tại Việt Nam.

Bổ sung chính sách phát triển hệ sinh thái sở hữu trí tuệ, khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư vào các doanh nghiệp khởi nghiệp.

Cùng với đó, dự thảo Luật cũng bổ sung quy định về tài chính dựa trên quyền sở hữu trí tuệ: Khuyến khích sử dụng quyền sở hữu trí tuệ để vay vốn hoặc thế chấp để vay vốn theo quy định pháp luật về tài chính, ngân hàng và pháp luật liên quan; việc chủ sở hữu quyền sở hữu trí tuệ tự xác định giá trị và lập thành danh mục riêng để quản trị trong trường hợp quyền sở hữu trí tuệ chưa đáp ứng điều kiện để ghi nhận giá trị tài sản trong sổ kế toán.

Chính phủ quy định việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về giá các quyền sở hữu trí tuệ đã được giao dịch hợp pháp, quy định nguyên tắc, tiêu chí và hướng dẫn chung về phương pháp xác định giá trị quyền sở hữu trí tuệ.

Lý do theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng là nhằm tạo cơ sở pháp lý đầy đủ nhằm thúc đẩy việc khai thác thương mại quyền sở hữu trí tuệ nhằm biến quyền sở hữu trí tuệ thành tài sản có giá trị thương mại, có thể khai thác và sử dụng như các tài sản hữu hình khác.

Bảo đảm minh bạch, chặt chẽ, khả thi

Thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết, mục đích xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật sở hữu trí tuệ nêu tại Tờ trình của Chính phủ.

Về tài chính dựa trên quyền sở hữu trí tuệ (bổ sung Điều 8a vào Luật sở hữu trí tuệ), ông Tùng cho biết Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản tán thành nội dung chính sách tại Điều này.

Đồng thời, đề nghị làm rõ nội dung "chưa đáp ứng điều kiện để ghi nhận giá trị tài sản trong sổ kế toán" là theo quy định của pháp luật nào? và thế nào là cơ chế "quản trị riêng" đối với quyền sở hữu trí tuệ để bảo đảm minh bạch, chặt chẽ, khả thi trong tổ chức thực hiện.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng (Ảnh: Media Quốc hội).

Về giới hạn quyền sở hữu trí tuệ, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị chỉnh lý khoản 4 Điều 7 để tránh cách hiểu giới hạn phạm vi các biện pháp bảo vệ quyền của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ là chỉ thông qua biện pháp tố tụng (khởi kiện) so với các biện pháp khác để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ theo quy định của Luật sở hữu trí tuệ hiện hành.

Về cấp giấy chứng nhận cho tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, quyền liên quan, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị không quy định nội dung bổ sung về tiêu chí (khoản 1a) và thủ tục hành chính "công nhận" của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (khoản 1b) đối với các tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, quyền liên quan để tránh trùng lặp, mâu thuẫn với quy định của Luật sở hữu trí tuệ hiện hành.

Đồng thời, không làm phát sinh thủ tục hành chính đối với việc thành lập các tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, quyền liên quan.

Về điều kiện kinh doanh, trình tự, thủ tục ghi nhận, xóa tên tổ chức dịch vụ đại diện quyền tác giả, quyền liên quan, dự thảo Luật bổ sung quy định tổ chức dịch vụ đại diện quyền tác giả, quyền liên quan là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị đánh giá kỹ tác động chính sách so với yêu cầu cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh theo Nghị quyết số 68 ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Trường hợp vẫn bổ sung quy định nêu trên thì đề nghị cần bổ sung nội dung chuyển tiếp tại Điều 3 của dự thảo Luật cho phù hợp, đầy đủ.

Hoàng Thị Bích