Khuyến nghị về thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá ở Việt Nam

Theo điều tra về giá bán lẻ thuốc lá do Trường Đại học Y tế công cộng và Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam thực hiện năm 2023 cho thấy trên thị trường có tới 40 nhãn hiệu thuốc lá có giá bán lẻ dưới 10.000 đồng/bao 20 điếu, có nhiều nhãn hiệu chỉ có mức giá 7.000 đồng đến 8.000 đồng/bao 20 điếu. Với mức giá thuốc lá bán lẻ thấp như vậy, thuốc lá rất dễ tiếp cận với người có thu nhập thấp và người mới hút, kể cả trẻ em và trẻ vị thành niên.

Theo báo cáo của Bộ Y tế, việc tăng thuế 5.000 đồng mỗi bao có thể giảm được 1,8 triệu người hút, giảm 900.000 ca tử vong sớm mỗi năm, đồng thời, tăng nguồn thu ngân sách cho nhà nước lên 10.700 tỷ đồng/năm.

Cũng theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam có trên 15,6 triệu người hút thuốc lá, chiếm 22,5% dân số, với lượng tiêu thụ hàng năm khoảng 4 tỷ bao thuốc lá. Đồng nghĩa, mỗi năm xã hội phải bỏ ra khoảng 49.000 tỷ đồng để mua và khoảng 108.000 tỷ đồng dành cho các chi phí y tế liên quan đến thuốc lá.

Tại Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung mức thu thuế tuyệt đối 2.000 đồng/bao thuốc lá 20 điếu. Tuy nhiên, Tổ chức Y tế Thế giới WHO khuyến cáo, cần tăng thuế tuyệt đối lên tối thiểu 5.000 đồng/bao hoặc tỷ trọng thuế thuốc lá trên giá bán lẻ phải đạt từ 75% trở lên mới thực sự có tác động làm giảm tiêu dùng. Hiện phương thức kết hợp mức tuyệt đối và thuế suất theo tỷ lệ phần trăm là phương thức được khoảng 48 nước phát triển đang áp dụng. Theo các chuyên gia, Việt Nam cần tham khảo kỹ những kinh nghiệm quốc tế, từ đó có lựa chọn phù hợp.

Mời quý vị theo dõi nội dung chi tiết!

Lê Huy - Ninh Tùng