Kịch bản của châu Âu trong trường hợp Nga dừng cung cấp khí đốt
Đức, nước tiêu thụ khí đốt lớn nhất tại châu Âu và phụ thuộc vào Nga để đáp ứng khoảng một nửa nhu cầu khí đốt của mình, đã đặt mục tiêu tỷ lệ lấp đầy các kho dự trữ là 90% trước tháng 11.
Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck. (Ảnh: AFP/TTXVN)
Đức đã kích hoạt kế hoạch khẩn cấp về khí đốt do lo ngại tình trạng gián đoạn nguồn cung nếu các nước phương Tây từ chối yêu cầu của Nga về việc thanh toán hợp đồng khí đốt bằng đồng ruble.
Phát biểu tại một cuộc họp báo, Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck cho biết nước này đã kích hoạt biện pháp "cảnh báo sớm," giai đoạn đầu trong kế hoạch khẩn cấp về khí đốt gồm ba giai đoạn.
Trong giai đoạn đầu của kế hoạch, Bộ Kinh tế Đức sẽ thành lập một cơ quan phụ trách vấn đề khủng hoảng năng lượng. Theo ông Habeck, quyết định này được đưa ra như một biện pháp phòng ngừa và nhằm đảm bảo Đức có đủ nguồn cung khí đốt.
Bộ trưởng Habeck cho biết dự trữ khí đốt của Đức hiện ở mức tương đương 25% công suất. Tuy nhiên, ông cảnh báo dù Đức vẫn đảm bảo được nguồn cung, việc Nga ngừng cung cấp khí đốt sẽ gây ra những hậu quả "nghiêm trọng."
Đức, nước tiêu thụ khí đốt lớn nhất tại châu Âu và phụ thuộc vào Nga để đáp ứng khoảng một nửa nhu cầu khí đốt của mình, đã đặt mục tiêu tỷ lệ lấp đầy các kho dự trữ là 90% trước tháng 11.
Ông Kateryna Filippenko, chuyên gia cấp cao tại công ty tư vấn Wood Mackenzie, nhận định nếu nguồn cung từ Nga bị gián đoạn trong nay mai và vẫn không được nối lại vào mùa Đông tới hay hết năm nay hoặc hơn thế nữa, tỷ lệ lấp đầy các kho dự trữ sẽ không thể đạt mức 80%, mà khả năng cao nhất sẽ chỉ ở ở đâu đó hơn 50%, có thể là khoảng 54%.
Điều này, theo ông Filippenko, có thể gây ra nhiều vấn đề cho ngành công nghiệp, vì châu Âu sẽ tìm cách bảo vệ những người tiêu dùng dễ bị tổn thương bằng cách cắt giảm lượng khí đốt tiêu thụ trong công nghiệp, có thể là 20%.
Kế hoạch dự trữ nói trên của châu Âu còn trở nên phức tạp hơn nữa khi tập đoàn dầu khí quốc doanh Gazprom của Nga đang nắm quyền kiểm soát nhiều cơ sở dự trữ ở phía Tây Bắc châu Âu, nơi lượng khí đốt dự trữ đang ở mức thấp nhất trong ít nhất là 5 năm qua. Tại Đức, 1/3 các cơ sở dự trữ khí đốt thuộc sở hữu của Gazprom.
Trước thông tin trên, Phó Chủ tịch điều hành Ủy ban châu Âu (EC) phụ trách chính sách khí hậu Frans Timmermans cho biết cơ quan này sẽ phối hợp chặt chẽ với các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) nhằm chuẩn bị sẵn sàng cho các tình huống thiếu hụt khí đốt.
Đường ống dẫn khí đốt tại trạm khí đốt ở Werne, miền tây nước Đức. (Ảnh: AFP/TTXVN)
EU có các quy tắc bao gồm các biện pháp ngăn chặn và ứng phó với sự gián đoạn nguồn cung cấp khí đốt. Quy định xác định ba cấp độ khủng hoảng: cảnh báo sớm, cảnh báo và tình trạng khẩn cấp.
Các nước EU được yêu cầu phải có kế hoạch về cách họ có thể đối phó với tác động của sự gián đoạn nguồn cung ở ba cấp độ khủng hoảng.
Trong trường hợp khẩn cấp, các chính phủ chỉ có thể can thiệp nếu các biện pháp theo định hướng thị trường không đủ để đảm bảo nguồn cung cho các hộ gia đình và khách hàng các dịch vụ thiết yếu.
Kế hoạch của mỗi nước cần xác định trách nhiệm với các thực thể bao gồm những người tiêu thụ khí đốt công nghiệp ở mỗi cấp độ khủng hoảng, đưa ra các hành động để cung cấp khí đốt trong trường hợp khẩn cấp và kế hoạch về cách các quốc gia sẽ hợp tác.
Quy định của EU cũng yêu cầu các quốc gia thành viên hỗ trợ lẫn nhau khi được đề nghị hỗ trợ. EC sẽ phối hợp hành động và chia sẽ thông tin giữa các nước.
Áo, quốc gia nhập khẩu khoảng 80% khí đốt từ Nga, cho biết nước đã kích hoạt bước đầu tiên của kế hoạch cung ứng khí đốt khẩn cấp ba giai đoạn, thắt chặt giám sát thị trường khí đốt nhưng hiện tại không có biện pháp bổ sung nào để đảm bảo nguồn cung vì nhu cầu thanh toán bằng đồng ruble của Nga.
Văn phòng Thủ tướng Karl Nehammer ra thông báo cho biết các biện pháp như chia định mức khí đốt sẽ chỉ có hiệu lực nếu giai đoạn thứ ba của kế hoạch khẩn cấp đó được kích hoạt, vốn đòi hỏi một "cuộc khủng hoảng ngay lập tức."
Tại Pháp, trả lời đài Europe 1 hôm 30/3, Bộ trưởng Tài chính Bruno Le Maire cho biết Pháp đang chuẩn bị cho "tất cả các kịch bản có thể xảy ra" liên quan đến nguồn cung cấp khí đốt của Nga.
Người đứng đầu cơ quan quản lý CRE của nước này cho biết Pháp nhập khẩu khoảng 20% khí đốt từ Nga, do đó nước này sẽ không gặp phải bất kỳ vấn đề nào về cung ứng năng lượng và vì vậy không cần phải hoảng sợ, đồng thời cho biết việc yêu cầu người dân cẩn thận về tiêu dùng là điều hoàn toàn bình thường.
Trong khi đó, khí đốt của Nga được vận chuyển đến Hy Lạp thông qua đường ống dẫn đi qua Ukraine và đáp ứng khoảng 40% nhu cầu hàng năm của nước này.
Hy Lạp sẽ tổ chức một cuộc họp khẩn cấp giữa cơ quan quản lý năng lượng, nhà điều hành truyền dẫn khí đốt và các nhà cung cấp khí đốt và điện lớn nhất nước nhằm đánh giá các kịch bản có sẵn về an ninh nguồn cung cấp khí đốt của Hy Lạp trong trường hợp Nga ngừng dòng khí đốt đến nước này.
Chính phủ Hà Lan cho biết sẽ đề nghị người dân và các doanh nghiệp sử dụng ít khí đốt hơn và chưa cần kích hoạt kế hoạch xử lý khủng hoảng khí đốt, sau khi Đức tuyên bố "cảnh báo sớm" về tình trạng khẩn cấp về nguồn cung cấp. Hà Lan nhập khẩu khoảng 15% -20% lượng khí đốt từ Nga.
Italy nhập khẩu khoảng 40% nguồn cung cấp khí đốt từ Nga. Kế hoạch khẩn cấp khí đốt hiện tại của Italy dự kiến có ba giai đoạn, từ tình trạng báo động trước, được áp dụng vào cuối tháng 2/2022 sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, trước khi chuyển sang một trong những tình trạng báo động và sau đó là tình trạng khẩn cấp.
Một nguồn tin chính phủ Italy cho biết, nước này đang chờ xem liệu Gazprom có gửi các bản sửa đổi hợp đồng cho các nhà khai thác khí đốt hay không trước khi đưa ra quyết định áp đặt tình trạng cảnh báo về nguồn cung cấp khí đốt.
Bulgaria nhập khẩu hơn 90% nhu cầu khí đốt từ Gazprom của Nga. Người phát ngôn của chính phủ cho biết chính phủ đã tổ chức một cuộc họp vào ngày 30/3 để thảo luận về những biện pháp có thể được thực hiện trong trường hợp nguồn cung của Nga bị đình trệ.
Nhà điều hành lưới điện khí đốt tự nhiên của Bulgaria, Bulgartransgaz cũng đã mở thầu khoan dưới lòng đất như một phần trong kế hoạch tăng gần gấp đôi công suất lưu trữ khí đốt của đất nước và chuẩn bị cho bất kỳ sự gián đoạn nguồn cung nào.
Theo luật về dự trữ bắt buộc, trong trường hợp rủi ro đối với an ninh nguồn cung cấp, Bộ Khí hậu Ba Lan đệ trình ý kiến lên chính phủ để đưa ra những giới hạn trong việc sử dụng khí đốt cho người tiêu dùng. Ba Lan nhập khẩu khoảng 50% nhu cầu khí đốt hàng năm từ Nga.
Anh, hiện không còn là thành viên của EU, nhập khẩu khoảng 3% khí đốt từ Nga. Người phát ngôn của công ty điện và khí đốt National Grid cho biết nước này có nguồn cung dầu khí có sẵn, đa dạng từ nhiều nước khác, dự kiến sẽ đủ đáp ứng trong tất cả các kịch bản cung và cầu của đất nước./.
