Kịch bản nào cho hàng Việt xuất Mỹ khi ông Trump tái xuất?

Xây dựng 2 kịch bản xuất khẩu sang Mỹ

Theo Bộ Công Thương, năm 2024, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam đạt 405,5 tỷ USD, tăng 14,3% so với năm trước. Ở chiều ngược lại, nhập khẩu hàng hóa đạt 380,76 tỷ USD, tăng 16,7% so với năm trước. Hoạt động xuất nhập khẩu đạt kỷ lục là một trong những động lực chính của tăng trưởng kinh tế.

Trả lời câu hỏi của PV Tiền Phong về việc xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Mỹ khi Tổng thống đắc cử Donald Trump dự kiến sẽ có nhiều chính sách thương mại mới giai đoạn tới, ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương - cho biết, Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Năm 2024, Việt Nam cũng là đối tác lớn thứ 8 của Mỹ, chiếm 4,13% tổng kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này. Về xuất siêu, Việt Nam đang xếp sau Trung Quốc và Mexico tại thị trường này.

Gỗ và các sản phẩm từ gỗ là những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Mỹ. Ảnh: TTXVN.

Theo Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, mục tiêu của ông Donald Trump là giảm thâm hụt thương mại, thúc đẩy sản xuất trong nước và thu hút đầu tư. Trong bối cảnh tự do hóa thương mại toàn cầu, ông Donald Trump lại sử dụng một công cụ cổ điển là thuế quan. Thực tế, ông Donald Trump đã áp thuế cao với hàng hóa từ nhiều thị trường như Trung Quốc, châu Âu…

Trước đây, ảnh hưởng của hàng Việt Nam từ thuế quan của thị trường Mỹ chưa lớn. Nhưng bước vào năm 2025, Bộ Công Thương đã vạch ra 2 kịch bản. Kịch bản khả quan là Mỹ duy trì chính sách thuế hiện hành đối với hàng Việt Nam. Trong xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng, Việt Nam hoàn toàn có thể đón nhận dòng đầu tư để gia tăng xuất khẩu.

“Ở kịch bản thứ hai, nếu tác động thuế quan gắt gao, chặt hơn có thể tác động đến kinh tế toàn cầu, khiến xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam có thể ảnh hưởng ít nhiều. Thị trường Trung Quốc - đối tác lớn của Mỹ nếu gặp khó khăn do bị áp thuế cũng sẽ tạo ra sức ép tại Mỹ và tạo sức ép với nước ta. Đối với kịch bản này, Bộ Công Thương sẽ xem xét báo cáo Chính phủ để hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu trong việc đa dạng hóa thị trường trong thời gian tới”, ông Hải nói.

Nhiều mặt hàng dự báo có tiềm năng

Theo thống kê từ Tổng cục Hải quan, hiện các mặt hàng xuất khẩu sang Mỹ nhiều nhất phải kể đến thủy sản, gỗ và các sản phẩm từ gỗ, hàng dệt, giày dép, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, điện thoại các loại và linh kiện, máy móc, thiết bị, phụ tùng…

Bộ Công Thương đánh giá, xuất khẩu dệt may được nhận định có cơ hội tăng trưởng tốt hơn khi thị trường nhập khẩu chính như Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) phục hồi kinh tế, nhu cầu chi tiêu của người dân cải thiện. Tuy nhiên, Mỹ có thể thực hiện chính sách thuế mới với Trung Quốc lên tới 60%, một số nước từ 10-20%. Việt Nam có thể chịu thêm 10% thuế với hàng hóa xuất khẩu vào thị trường này. Đây là rào cản khá lớn cho dệt may trong năm tới.

Với đồ gỗ mỹ nghệ, tiềm năng sẽ tăng trưởng mạnh được dự đoán đạt 10 tỷ USD, tăng hơn 20% so với năm 2024. Xu hướng tiêu dùng sản phẩm nội thất bền vững, tái chế tại Mỹ tiếp tục là động lực chính thúc đẩy ngành này.

Dệt may được dự báo tiếp tục tăng trưởng cao trong năm 2025. Ảnh: Vinatas.

Ngoài ra, các sản phẩm công nghệ cao như linh kiện điện tử, thiết bị viễn thông cũng đóng góp lớn vào tổng kim ngạch xuất khẩu, với giá trị dự kiến tăng từ 15-18% nhờ sự mở rộng sản xuất từ các tập đoàn như Samsung, Intel, và LG.

Ngành nông sản và thủy sản, bao gồm các mặt hàng chủ lực như tôm, cá tra, và hạt điều, được dự báo đạt kim ngạch trên 7 tỷ USD.

Lãnh đạo một doanh nghiệp gỗ đánh giá, khi ông Donald Trump áp dụng chính sách tăng thuế nhập khẩu lên với tất cả các nước, trong đó có Việt Nam sẽ có tác động 2 mặt đối với hàng xuất khẩu của nước ta.

Với việc chịu thuế cao hơn sẽ làm giảm khả năng cạnh tranh hàng Việt so với hàng nội địa Mỹ. Cùng với đó, các cuộc điều tra nguồn gốc để chống lẩn tránh thuế sẽ diễn ra nhiều hơn, làm tăng chi phí và ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Lãnh đạo doanh nghiệp này nhìn nhận trong trường hợp ông Donald Trump tăng thuế nhập khẩu cao với hàng Trung Quốc như đã từng làm trong nhiệm kỳ 2017-2021, các doanh nghiệp Mỹ sẽ tìm những nguồn cung có tính cạnh tranh hơn về giá và đây là cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Năm 2025, Bộ Công Thương đặt ra mục tiêu tổng kim ngạch xuất khẩu tăng từ 10-12% so với năm 2024. Cán cân thương mại tiếp tục có xuất siêu ở mức trên 20 tỷ USD.

Dương Hưng