Kịch bản tăng trưởng sau hợp nhất
Việc sáp nhập tỉnh Bắc Kạn vào Thái Nguyên đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong tiến trình phát triển của vùng Trung du và miền núi phía Bắc. Với quy mô dân số gần 1,8 triệu người, diện tích hơn 8.375km², Thái Nguyên đang đứng trước thời cơ đặc biệt để tái định vị mô hình tăng trưởng. Vấn đề đặt ra là tỉnh sẽ lựa chọn kịch bản phát triển nào nhằm hoàn thành các mục tiêu năm 2025 và tạo nền tảng cho mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tiếp theo.
Dây chuyền sản xuất hàng may mặc xuất khẩu tại Công ty CP Đầu tư và Thương mại TNG.
Sáp nhập với Bắc Kạn giúp Thái Nguyên mở rộng dư địa phát triển, song cũng đặt ra áp lực điều hành lớn hơn. Nửa đầu năm 2025, GRDP của tỉnh tăng 6,61%, thấp hơn cùng kỳ. Để hoàn thành mục tiêu tăng trưởng 8,5% cả năm, kịch bản kinh tế đòi hỏi GRDP 6 tháng cuối năm đạt 10,3% và riêng quý IV lên tới 10,4%.
Đóng góp của các trụ cột truyền thống như công nghiệp - xây dựng đang có dấu hiệu chững lại. Samsung Thái Nguyên vẫn giữ vai trò hạt nhân, nhưng hiệu ứng lan tỏa sang doanh nghiệp trong nước còn hạn chế, trong khi các khu công nghiệp mới như Sông Công 2, Yên Bình 3 vẫn ở giai đoạn hoàn thiện hạ tầng.
Trước những thách thức này, Thái Nguyên vẫn kiên định mục tiêu tăng trưởng đã đề ra. Quyết tâm chỉ đạo được thể hiện rõ qua phát biểu của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Trịnh Việt Hùng: “Không thể bước vào một giai đoạn phát triển mới với tư duy cũ, cách làm cũ. Phải xác lập lại toàn bộ định hướng, tổ chức lại không gian kinh tế và chủ động dẫn dắt tương lai…”.
Sản xuất điện thoại thông minh tại Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam Thái Nguyên (Khu công nghiệp Yên Bình). Ảnh: Nguyên Ngọc
Ba trụ cột tăng trưởng của Thái Nguyên trong năm nay được xác định gồm: công nghiệp - xây dựng (dự kiến tăng 8,1%), dịch vụ và thuế sản phẩm trừ trợ cấp (tăng 10,8%), cùng với đóng góp của nông - lâm nghiệp. Tuy nhiên, động lực then chốt trong kịch bản tăng trưởng vẫn phụ thuộc vào khu vực FDI và sự ổn định của khối doanh nghiệp địa phương.
Theo đánh giá của ngành Thống kê, khu vực FDI tiếp tục giữ vững vai trò chủ lực khi chiếm tới 92% giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh, tương ứng với 1,11 triệu tỷ đồng. Bên cạnh đó, khu vực kinh tế tư nhân, doanh nghiệp trong nước cũng chuyển biến tích cực, đóng góp khoảng 89.000 tỷ đồng trong cơ cấu công nghiệp của tỉnh.
Thực tế cho thấy, nhiều tập đoàn lớn của Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc đang hoạt động hiệu quả và tiếp tục mở rộng đầu tư tại tỉnh. Kết quả này không chỉ phản ánh quy mô kinh tế tăng trưởng mà còn khẳng định sức hút của Thái Nguyên đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Ông Kaoru Ogane, Tổng Giám đốc Công ty Mani Hà Nội (Khu công nghiệp Điềm Thụy). Ảnh: Nguyên Ngọc
Ông Kaoru Ogane, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Mani Hà Nội, nhận định: Điểm khác biệt lớn tạo nên niềm tin của nhà đầu tư tại Thái Nguyên chính là sự đồng hành thực chất và nhất quán từ lãnh đạo tỉnh. Các chính sách ưu đãi được áp dụng tối đa trong khuôn khổ của Chính phủ, cùng với cơ chế hỗ trợ riêng cho dự án ưu tiên, thể hiện rõ tinh thần nói đi đôi với làm, hành động vì thành công chung của doanh nghiệp và địa phương.
Hiệu quả từ quy hoạch, hạ tầng, chính sách cùng môi trường đầu tư ổn định, minh bạch đang cho thấy Thái Nguyên dần hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp thông minh, hiện đại của vùng Trung du, miền núi Bắc Bộ và vùng Thủ đô Hà Nội.
Mặc dù FDI giữ vai trò quan trọng, Thái Nguyên xác định cần đa dạng hóa nền kinh tế. Trong định hướng mới, tỉnh theo đuổi kịch bản tăng trưởng dựa trên ba trục: chuyển từ phát triển theo chiều rộng sang chiều sâu; lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm; coi số hóa và đổi mới sáng tạo là công cụ thúc đẩy.
Không gian phát triển cũng được tái cấu trúc theo thế mạnh từng vùng: phía Nam tập trung công nghiệp, công nghệ cao và logistics; khu vực trung tâm đẩy mạnh giáo dục, y tế, thương mại, dịch vụ chất lượng cao; phía Bắc ưu tiên nông nghiệp sinh thái, du lịch di sản và tiểu thủ công nghiệp.
Để hiện thực hóa kịch bản tăng trưởng, Thái Nguyên phải đối mặt với nhiều thách thức. Tỉnh cần khẩn trương rà soát, điều chỉnh quy hoạch tổng thể để bảo đảm phù hợp với quy hoạch ngành, quy hoạch quốc gia và quy hoạch vùng, đồng thời ban hành chính sách hỗ trợ đặc thù nhằm thu hút đầu tư vào các khu vực mới.
Kịch bản tăng trưởng sau sáp nhập thể hiện quyết tâm tận dụng cơ hội từ sự mở rộng địa giới hành chính. Song để biến mục tiêu thành hiện thực cần nỗ lực vượt bậc của chính quyền và cộng đồng doanh nghiệp. Chỉ với sự đồng hành đó, Thái Nguyên mới có thể khai thác tối đa tiềm năng sau sáp nhập và vươn lên trở thành cực tăng trưởng mới của vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc.
