Kích cầu tiêu dùng để thúc đẩy tăng trưởng GDP

2 tháng đầu năm, tăng trưởng tiêu dùng chỉ đạt 6%.

Thế giới đang tăng trưởng chậm lại, thách thức với Việt Nam

Thông tin tại Hội thảo “Cơ hội đầu tư trong bối cảnh mới” do Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức sáng ngày 19/3, TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cho biết, kinh tế toàn cầu đang tăng trưởng chậm lại và dự báo đạt khoảng 2,7%, thấp hơn giai đoạn 2011 - 2019 (Dự báo của OECD con số này đạt khoảng 3,1%).

Hiện Mỹ và Trung Quốc - 2 đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam đều tăng trưởng chậm lại - khi dự báo lần lượt chỉ đạt 1,5% và 4,5%. “Như vậy, sẽ khó khăn cho Việt Nam khi muốn tăng vượt lên trong bối cảnh này….”- Chuyên gia BIDV nhận định.

Cũng theo TS. Cấn Văn Lực, đây là sự thách thức với thương mại đầu tư, đổi mới sáng tạo. Các quốc gia có thể tiếp tục lộ trình giảm lãi suất song chậm lại, do ảnh hưởng của chiến tranh thương mại.

Đưa ra dự báo Ngân hàng Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ cắt giảm lãi suất 2 lần trong các đợt tháng 9 và tháng 12 trong năm 2025, TS. Cấn Văn Lực cho rằng không cần lo về chính sách lãi suất điều hành.

Về tỷ giá, Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cho biết, năm 2024, đa số đồng tiền mất giá so với USD. USD tăng 6,5% nhờ Fed giữ lãi suất cao và kinh tế Mỹ tăng tốt 2,8%. Thời gian vừa qua của năm 2025, USD đã mất giá 4,3%.

“Như thế không cần lo câu chuyện tỷ giá năm nay…”- chuyên gia nhận định và cho biết, đồng VND từ đầu năm đến giờ khá "êm" khi chỉ giảm khoảng 0,4%.

Tăng trưởng tiêu dùng còn thấp hơn thời kỳ trước dịch COVID-19

Nhìn lại bức tranh kinh tế 2 tháng đầu năm, TS. Cấn Văn Lực đánh giá là “tích cực” tuy xuất khẩu có dấu hiệu chậm lại.

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên trong năm 2025, TS. Cấn Văn Lực kiến nghị, Việt Nam giữ mức lạm phát dưới 5% kể cả giai đoạn tới tăng trưởng 2 con số. Bởi “lạm phát đã thả ra thì sẽ rất khó để kéo về…”.

Về động lực tăng trưởng, so sánh năm 2024 với năm 2019, TS. Cấn Văn Lực đánh giá: Việt Nam hồi phục về trạng thái trước dịch.

Mổ xẻ kỹ hơn, xuất nhập khẩu ròng chỉ đóng góp 4% cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Thặng dư thương mại tuy đạt 25 tỷ USD song là thặng dư dịch vụ, còn thặng dư thương mại hàng hóa bị âm. Trong khi đó, 2 động lực rất quan trọng là tiêu dùng và đầu tư đóng góp lần lượt 60% và 16%.

Với đầu tư công năm nay, số vốn giải ngân dự kiến khoảng 900.000 tỷ đồng, tăng 25% so với năm ngoái. Do vậy, nếu giải ngân được nguồn vốn này, đặc biệt nhiều công trình trọng điểm đang được thúc đẩy để về đích năm nay sẽ là động lực lan tỏa đến nền kinh tế.

Về tiêu dùng, phục hồi tích cực song tiêu dùng thực 2024 chỉ tăng gần 6%, 2 tháng đầu năm tăng khoảng 6% - tốt nhưng bằng 2/3 so với trước dịch. “Rõ ràng sức cầu vẫn yếu, cần nghiên cứu từ Trung Quốc xem họ kích cầu thế nào. Đó là một điểm để đạt mục tiêu GDP...”- Chuyên gia đưa ra gợi mở.

Cũng lưu ý về tiêu dùng cá nhân, ông Võ Hoàng Hải - Phó Tổng Giám đốc Nam Á Bank cho rằng có dấu hiệu cảnh báo là tỷ trọng tiêu dùng cá nhân giảm từ 2020 đến nay.

“Động lực tăng trưởng GDP càng ngày càng phụ thuộc vào chi tiêu Chính phủ và xuất nhập khẩu ròng. Ở hoạt động xuất nhập khẩu (khoảng 800 tỷ USD năm 2024), đóng góp trong chuỗi giá trị từ doanh nghiệp trong nước chỉ 5% - 7%, cho thấy tính lan tỏa đối với doanh nghiệp trong nước rất thấp…”, ông Võ Hoàng Hải nhận xét.

Dẫn chứng trong lĩnh vực sản xuất điện thoại, đại diện Nam Á Bank cho biết, doanh nghiệp trong nước chỉ đóng góp 2% - 4%, giá trị gia tăng rất thấp. Về hành vi tiêu dùng, bức tranh khá tiêu cực.

Đầu tư tư nhân chiếm 55% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Tiêu dùng tư nhân từ 2020 trở lại đây, mức đóng góp rất thấp, bán lẻ tiêu dùng giảm về còn 6% từ mức 18 - 19% trước dịch COVID-19.

Chia sẻ về câu chuyện tăng trưởng tín dụng và mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm nay, TS. Lê Xuân Nghĩa - thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia quả quyết, việc nới lỏng tín dụng để đạt được mục tiêu tăng trưởng như kỳ vọng trên 8% năm 2025 còn tùy thuộc vào mức độ phục hồi của đầu tư khu vực tư nhân nội địa.

“Đây sẽ là yếu tố quyết định tới tốc độ tăng trưởng tín dụng và cũng là yếu tố quyết định tới tốc độ tăng trưởng kinh tế. Hiện lối ra của tín dụng ngân hàng vẫn chủ yếu là đầu tư của doanh nghiệp tư nhân nội địa và một phần các ngân hàng thương mại mua trái phiếu Chính phủ…”, TS. Lê Xuân Nghĩa phân tích.

Theo Thanh Thanh/thitruongtaichinhtiente.vn