Kích hoạt tiềm năng của công nghiệp giải trí

Một số thành viên trong đội ngũ sản xuất chuỗi sự kiện Anh trai vươt ngàn chông gai tiếp tục đóng góp vào thành công của hai đêm nhạc của "anh trai" Soobin Hoàng Sơn, cuối tháng 5/2025. Nguồn: SPACESPEAKERS

Xu hướng coi trọng yếu tố giải trí và “toàn năng”

Điểm hẹn tài năng là định dạng mới nhất của cuộc thi ca hát trên sóng truyền hình của Đài Truyền hình Việt Nam, tiếp sau hai phiên bản Sao mai (kể từ năm 1997) và Sao mai điểm hẹn (2004-2014) của nhà đài, từng góp phần tạo nên tên tuổi của nhiều ca sĩ.

Nếu như với phiên bản Sao mai, yếu tố chuyên môn thanh nhạc thuần túy được chú trọng thì ở Sao mai điểm hẹn, cá tính sáng tạo được chú trọng không kém chuyên môn thanh nhạc, khuyến khích thí sinh bước qua các ranh giới an toàn. Đến Điểm hẹn tài năng, đã có thêm yếu tố thứ ba: Giải trí, thể hiện từ cách chọn thành viên Ban giám khảo cũng như định hướng phong cách biểu diễn và trang phục trình diễn của thí sinh... Yếu tố cạnh tranh vốn tạo nên sức hút của một cuộc thi được làm mềm mại hơn, thông qua cách nhận xét nhiều phần giao đãi, vui vẻ của Ban giám khảo. Bước chuyển này được cho là nhằm thích ứng nhu cầu đa dạng hơn của công chúng trước màn hình ti-vi và hướng cho thí sinh thích nghi thực tế thị trường nhạc nhẹ hiện nay.

Tận dụng thế mạnh truyền thông đa nền tảng, đội ngũ thực hiện chiến lược truyền thông cho Điểm hẹn tài năng không chỉ biết cách “phủ sóng” thông tin về chương trình ở mọi khía cạnh mà còn tinh tế dẫn dắt thông tin thông qua cách truyền thông tập trung vào một số nhân tố giàu tiềm năng trở thành nhân vật đa tài trong thị trường giải trí: thí sinh từng đóng phim, thí sinh là con của diễn viên điện ảnh truyền hình gạo cội, thí sinh từng thi hoa hậu…

Không chỉ dừng lại ở các chương trình dành cho thí sinh là người lớn, nhiều cuộc thi tìm kiếm tài năng trong nước dành cho thiếu nhi và tuổi mới lớn cũng bắt đầu chú trọng yếu tố “giải trí”, “đa tài”, “toàn năng”.

Ngay một đơn vị báo chí địa phương như báo Khánh Hòa (tỉnh Khánh Hòa) cũng lần đầu tham gia đóng góp tìm kiếm gương mặt cho thị trường giải trí tương lai với cuộc thi Tìm kiếm tài năng MC nhí năm 2025, dành cho thí sinh 6-15 tuổi tại tỉnh Khánh Hòa và khu vực miền trung. Chương trình có sự phối hợp tổ chức của một công ty đào tạo và giải trí, kéo dài từ ngày 14/5 đến 25/7 (vòng chung kết).

Bên cạnh đó là cuộc thi Tinh hoa nhí Việt Nam, do Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam chủ trì, khởi động ngày 10/5 vừa qua, dành cho các em trong độ tuổi 4-15, có năng khiếu nghệ thuật và sáng tạo, từ ca hát, nhảy múa, diễn xuất, dẫn chương trình, sáng tác mỹ thuật… Khẩu hiệu của cuộc thi là “hành trình kiến tạo những ngôi sao tương lai”.

Cần một nền móng vững chắc

Nhìn lại sự bùng nổ của loạt chương trình giải trí ở nước ta kể từ năm 2024 đến nay, không khó để nhận ra tính hiệu quả của tư duy về liên kết các hợp phần trong công nghiệp giải trí để tạo nên chuỗi giá trị từ hiệu ứng thành công của một sản phẩm ban đầu. Các hợp phần ấy bao gồm: Truyền thông (truyền hình, phát thanh, các nền tảng truyền thông trực tuyến đa phương tiện); âm nhạc và biểu diễn (sản xuất các sự kiện sân khấu biểu diễn đa dạng về quy mô).

Khởi đi từ những chương trình truyền hình thực tế tìm kiếm nhóm đội và cá nhân toàn năng nhất, Chị đẹp đạp gió rẽ sóng, Anh trai say hi, Anh trai vượt ngàn chông gai… là rất nhiều thành quả kép. Đó là những buổi biểu diễn ngoài trời thu hút hàng chục nghìn khán giả nhiều lứa tuổi, nhiều sản phẩm “ăn theo”, đi theo” như phim chiếu rạp, đêm nhạc của một số cá nhân nổi bật từng tham gia chương trình, kế hoạch lưu diễn nước ngoài của một dàn anh trai, hay một định dạng chương trình truyền hình thực tế giải trí mới vừa lên sóng, Em xinh say hi, xác định mục tiêu “tìm kiếm thế hệ nữ thần tượng mới của nhạc Việt”, hoặc chuỗi chương trình thực tế Tân binh toàn năng, gồm các màn thi đấu giữa các nhóm nhạc Việt Nam với đồng nghiệp quốc tế.

Những thành công ban đầu này cùng với hàng loạt chương trình tìm kiếm tài năng đa dạng, dành cho từ người lớn tới trẻ em kể trên, đã cho thấy tiềm năng dồi dào của nguồn nhân lực cho ngành giải trí ở hiện tại và tương lai của nước ta. Điều này cũng đồng thời dự báo một sự bùng nổ mới của các sự kiện/chuỗi sản phẩm giải trí quy mô lớn với những định dạng mới, đầy tính cạnh tranh so các định dạng trước đó.

Hiển nhiên, công nghiệp giải trí không chỉ bao gồm tạo ra các sản phẩm giải trí từ nhạc nhẹ, kết hợp sân khấu biểu diễn trực tiếp, truyền hình thực tế… Trên thế giới, ngành này vốn được thống kê gồm có chín khu vực chính: truyền thông; internet; phim; âm nhạc; các loại trò chơi; xuất bản; công viên giải trí/ chuyên đề; sân khấu biểu diễn/tạp kỹ; thể thao chuyên nghiệp và không chuyên. Tùy thuộc vào thể chế và đặc trưng văn hóa, nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới còn phân định chi tiết hơn một số khu vực trong ngành này, bao gồm cả du lịch văn hóa, sòng bài, các định dạng kết hợp giải trí-kinh dị, giải trí-văn hóa, giải trí-mua sắm, giải trí cho người trưởng thành…

Bởi vậy, ở một góc nhìn rộng hơn, điểm chờ đợi đối với đề án Phát triển công nghiệp giải trí ở Việt Nam mà Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẩn trương xây dựng chính là đưa ra một bộ khung lý thuyết/định nghĩa về công nghiệp giải trí trong bối cảnh Việt Nam. Cùng với đó là các đề xuất cơ chế/hành lang pháp lý liên quan, tạo nền tảng vững chắc để mọi tiềm năng của ngành này có điều kiện phát triển bền vững trong xu thế giao thoa liên ngành-đa ngành và hội nhập quốc tế sâu sắc.

THƯ ÂN-XUÂN AN