Kiểm kê khí nhà kính: Cơ sở để doanh nghiệp xác định phát thải, điều chỉnh, thích ứng yêu cầu xanh của thị trường

Kiểm kê khí nhà kính không phải bước thủ tục mà là cơ sở để doanh nghiệp xác định vị trí phát thải, điều chỉnh hoạt động sản xuất và chủ động thích ứng với các yêu cầu của thị trường toàn cầu. Ảnh minh họa

Ngày 27/11, Sở Nông nghiệp và Môi trường Ninh Bình và Viện Nghiên cứu tăng trưởng xanh tổ chức khóa đào tạo kiểm kê khí nhà kính cho doanh nghiệp. Các doanh nghiệp tham gia chương trình thuộc diện phải kiểm kê khí nhà kính, thể hiện sự quan tâm đến yêu cầu pháp lý và xu hướng tiêu chuẩn hóa “dấu chân carbon” trong chuỗi cung ứng.

Sở Nông nghiệp và Môi trường Ninh Bình cho biết sau sáp nhập, tỉnh có 80 cơ sở thuộc diện phải kiểm kê khí nhà kính. Đến nay, Sở đã thẩm định báo cáo của 35 cơ sở và đang xem xét báo cáo của 33 cơ sở, vẫn còn 12 đơn vị chưa nộp. Các sở, ngành của tỉnh cũng đề xuất bổ sung khoảng 50 cơ sở tiêu thụ năng lượng lớn vào danh sách phải kiểm kê từ năm 2026.

Theo ông Nguyễn Tuấn Hùng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Ninh Bình, yêu cầu kiểm kê khí nhà kính theo quy định mới đặt ra áp lực đáng kể với cơ sở sản xuất do thiếu nhân lực chuyên môn, phương pháp tính toán phức tạp và các tiêu chuẩn liên tục được sửa đổi.

Đáng chú ý, Nghị định 119/2025/NĐ-CP yêu cầu doanh nghiệp xây dựng báo cáo kiểm kê 2 năm/lần kể từ chu kỳ 2024 và gửi UBND tỉnh trước ngày 31/3 hằng năm, đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động hơn trong việc thu thập và chuẩn hóa dữ liệu phát thải.

Kiểm kê khí nhà kính là tiền đề quan trọng để doanh nghiệp tiếp cận các chương trình giảm phát thải, tham gia thị trường carbon và giảm rủi ro tuân thủ khi các tiêu chuẩn xanh đang dần trở thành yêu cầu bắt buộc. Ảnh minh họa

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Ninh Bình khẳng định, kiểm kê khí nhà kính là tiền đề quan trọng để doanh nghiệp tiếp cận các chương trình giảm phát thải, tham gia thị trường carbon và giảm rủi ro tuân thủ trong giai đoạn các tiêu chuẩn xanh đang dần trở thành yêu cầu bắt buộc.

Chia sẻ quan điểm này, TS. Hoàng Hiệp, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tăng trưởng xanh (Học viện Nông nghiệp Việt Nam), nêu rõ: kiểm kê khí nhà kính không phải bước thủ tục mà là cơ sở để doanh nghiệp xác định vị trí phát thải, điều chỉnh hoạt động sản xuất và chủ động thích ứng với các yêu cầu của thị trường toàn cầu.

Đặc biệt, theo ông Hiệp, khi EU đưa Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) vào vận hành và Hoa Kỳ tăng cường quy định xanh với hàng nhập khẩu, minh bạch “dấu chân carbon” trở thành điều kiện để hàng hóa duy trì năng lực cạnh tranh.

Các chuyên gia ví kiểm kê khí nhà kính như “hộ chiếu xanh” trong thương mại quốc tế, giúp doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng. Do đó, các doanh nghiệp cần thay đổi tư duy, chuyển từ cách tiếp cận mang tính đối phó sang cách chủ động đón đầu chuẩn mực thị trường.

Viện Nghiên cứu Tăng trưởng xanh cho biết sẽ đồng hành hỗ trợ Ninh Bình giảm phát thải khí nhà kính thông qua 4 nhóm nhiệm vụ trọng tâm. Cụ thể, xây dựng nền tảng dữ liệu carbon tập trung; thiết lập cơ chế hỗ trợ kỹ thuật thường xuyên để cập nhật tiêu chuẩn; hỗ trợ kết nối thị trường carbon quốc tế; và đẩy mạnh truyền thông về sản phẩm xanh, doanh nghiệp đạt chuẩn ESG.

Cơ sở dữ liệu mà Viện Nghiên cứu Tăng trưởng xanh dự kiến xây dựng bao gồm thông tin phát thải của 5 lĩnh vực chính: Năng lượng; giao thông; quá trình sản xuất công nghiệp (IPPU); nông nghiệp, lâm nghiệp và sử dụng đất (AFOLU) và chất thải, cùng bộ dữ liệu tiềm năng tạo tín chỉ carbon và dữ liệu phát thải cấp doanh nghiệp.

Nhĩ Anh