Kiểm lâm địa bàn phát huy vai trò giữ rừng
Thực hiện sắp xếp tinh gọn bộ máy, mô hình chính quyền hai cấp, lực lượng kiểm lâm địa bàn có vai trò, trách nhiệm cao hơn, địa bàn mở rộng với nhiều áp lực trong khi cơ chế chưa ổn định... Với vai trò lực lượng chuyên trách, kiểm lâm địa bàn thể hiện tinh thần chủ động, trách nhiệm cao trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng ở các xã vùng sâu, vùng xa.

Dù chưa có quyết định phân công địa bàn, nhưng công chức kiểm lâm vẫn tập trung cho công tác quản lý, bảo vệ rừng. Trong ảnh: Kiểm lâm địa bàn xã Mường Nhé kiểm tra diện tích rừng được giao quản lý.
Sau khi thực hiện việc sắp xếp lại đơn vị hành chính, xã Mường Pồn được thành lập trên cơ sở hợp nhất xã Mường Mươn và Mường Pồn cũ. Cùng với việc tinh gọn bộ máy, số lượng kiểm lâm viên địa bàn cũng thay đổi, song do chưa có quyết định phân bổ lại biên chế và vị trí việc làm cụ thể nên yêu cầu về công tác quản lý, bảo vệ rừng nặng nề hơn.
Với diện tích hơn 12.000ha rừng của 2 xã cũ, nhưng chỉ có một mình anh Trần Thanh Tính, kiểm lâm địa bàn xã Mường Mươn cũ đảm nhiệm. Anh Tính chia sẻ: Sau sắp xếp bộ máy chính quyền, diện tích các xã mới rộng hơn và chưa có quyết định phân công địa bàn, nhưng công tác quản lý, bảo vệ rừng không thể một ngày gián đoạn, để trống địa bàn. Chúng tôi vẫn tiếp tục công việc bám chắc cơ sở, chủ động phối hợp chặt chẽ với các lực lượng, tham mưu cho UBND xã mới các giải pháp nâng cao hiệu quả giữ rừng trong giai đoạn hiện nay. Tôi đã tham mưu cho chính quyền địa phương thành lập các tổ đội quản lý, bảo vệ rừng tại từng bản; tổng hợp danh sách ban chỉ huy cộng đồng và thiết lập mạng lưới thông tin bằng ứng dụng zalo để cập nhật tình hình, trao đổi nhanh chóng các vấn đề phát sinh…
Bên cạnh việc nắm thông tin liên quan đến lâm nghiệp, khi có sự vụ xảy ra, như tình trạng sạt lở hay xâm hại rừng, những kiểm lâm địa bàn như anh Tính đều có mặt trực tiếp phối hợp với cán bộ địa chính và công an xã theo quy chế phối hợp “bốn lực lượng” để xuống cơ sở kiểm tra, xử lý kịp thời. Lực lượng kiểm lâm viên thường xuyên đồng hành với chính quyền xã kiểm tra các khu vực rừng có nguy cơ mất an toàn, vừa phòng chống thiên tai, vừa bảo vệ hiện trạng rừng.
Mặc dù chưa có thẩm quyền ký các văn bản chính thức do chưa được phân công cụ thể, nhưng nhiều kiểm lâm viên vẫn kiên trì bám địa bàn, làm tròn vai trò “cầu nối” giữa ngành lâm nghiệp với cấp cơ sở, góp phần quan trọng vào việc giữ rừng tại địa phương trong giai đoạn chuyển tiếp đầy thách thức. Sự thay đổi về địa giới và bộ máy chính quyền đã kéo theo nhiều điều chỉnh về nhân sự, chức năng phối hợp, trong đó có lực lượng kiểm lâm địa bàn - lực lượng nòng cốt trong công tác quản lý, bảo vệ rừng tại cơ sở.

Công chức Hạt Kiểm lâm Điện Biên Đông cùng các lực lượng xác minh ranh giới rừng trên địa bàn.
Anh Nông Xuân Vĩnh, kiểm lâm địa bàn xã Na Son cho biết: Hiện nay, xã Na Son có diện tích rừng khoảng 6.200ha, được giao cho ba kiểm lâm địa bàn phụ trách. Sau khi sáp nhập, địa giới hành chính thay đổi, việc phân công địa bàn chưa cụ thể song công tác kiểm tra, kiểm soát rừng đòi hỏi lực lượng kiểm lâm địa bàn phải nhanh chóng nắm bắt tình hình mới, đồng thời duy trì phối hợp chặt chẽ với chính quyền và người dân. Là lực lượng nòng cốt tại địa bàn, chúng tôi đã tập trung vào nhiệm vụ tuần tra, giám sát, kiểm tra hiện trạng rừng và phối hợp cùng người dân trong công tác phòng cháy chữa cháy rừng, bảo vệ rừng tại chỗ. Đồng thời tranh thủ sự ủng hộ của chính quyền xã mới và sự đồng thuận của cộng đồng để triển khai nhiệm vụ tại địa bàn mới hiệu quả hơn.
Thực hiện sắp xếp tinh gọn bộ máy chính quyền hai cấp tại các địa phương, các xã trên địa bàn tỉnh được thành lập trên cơ sở hợp nhất 2 - 6 xã, mở rộng địa giới hành chính. Tuy nhiên, lực lượng kiểm lâm địa bàn hiện chưa được điều chỉnh cụ thể, mà tạm thời duy trì theo mô hình cũ. Ông Nguyễn Trung Trường, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Điện Biên Đông cho biết: Đơn vị hiện có 14 công chức kiểm lâm địa bàn vẫn thực hiện nhiệm vụ theo đơn vị xã trước sáp nhập. Trong giai đoạn chờ hướng dẫn chính thức từ cấp trên, hạt kiểm lâm vẫn yêu cầu các kiểm lâm địa bàn thực hiện đầy đủ nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng và tham mưu công tác lâm nghiệp tại cơ sở. Việc phân công căn cứ theo ranh giới xã cũ để không gây gián đoạn công tác.
Về lâu dài, phải xây dựng phương án phân công lại lực lượng kiểm lâm phụ trách diện tích rừng thực tế và cộng đồng thôn bản, đảm bảo mỗi kiểm lâm viên nắm rõ phạm vi phụ trách, nâng cao hiệu quả quản lý. Đồng thời, các cán bộ sẽ được thông báo, hướng dẫn cụ thể sau khi có quyết định chính thức từ cấp trên. Điều này góp phần đảm bảo công tác bảo vệ rừng được duy trì ổn định, không bị ảnh hưởng bởi quá trình tổ chức lại bộ máy chính quyền địa phương.
Sắp xếp lại bộ máy chính quyền địa phương hai cấp, Hạt Kiểm lâm Na Sang hiện đang phụ trách địa bàn 5 xã (nhập từ 14 xã, thị trấn cũ): Mường Pồn, Na Sang, Si Pa Phìn, Pa Ham và Nậm Nèn. Ông Lường Văn Toàn, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Na Sang cho biết: Hạt hiện có 12 công chức kiểm lâm địa bàn đang duy trì công việc theo phương án phân công cũ, đảm bảo công tác bảo vệ rừng không bị gián đoạn. Trước yêu cầu đổi mới trong tổ chức và quản lý, thời gian tới, đơn vị sẽ xây dựng phương án thành lập “mô hình cụm kiểm lâm địa bàn”. Mỗi cụm sẽ phụ trách nhiều xã, trực tiếp tham mưu cho chính quyền cơ sở và hạt kiểm lâm vừa thực hiện nhiệm vụ quản lý, vừa xử lý các tình huống phát sinh tại địa phương.

Kiểm lâm địa bàn Hạt Kiểm lâm Tuần Giáo cùng người dân tuần tra bảo vệ rừng.
Trước khi tổ chức bộ máy chính quyền được kiện toàn sau sắp xếp, lực lượng kiểm lâm địa bàn vẫn giữ vững vai trò là lực lượng nòng cốt trong công tác quản lý, bảo vệ rừng tại cơ sở. Với giải pháp linh hoạt, chủ động, lực lượng kiểm lâm địa bàn đang từng bước thích ứng mô hình chính quyền mới và nâng cao hiệu quả hoạt động để bảo vệ vững chắc những cánh rừng nơi cực Tây Tổ quốc.