Kiểm soát chặt mua bán hóa chất trên thị trường, đảm bảo truy xuất nguồn gốc

Quốc hội biểu quyết thông qua dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi)

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 9, sáng nay, Quốc hội đã biểu quyết thông qua dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi), với 442/445 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 92,47% tổng số đại biểu)

Trình bày báo cáo về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi) trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban KH,CN&MT Lê Quang Huy cho biết, có ý kiến đề nghị bổ sung các biện pháp truy xuất nguồn gốc, quản lý sản xuất, vận chuyển qua hóa đơn điện tử và dấu vết của sản phẩm.

UBTVQH nhận thấy, luật đã có một số quy định để truy xuất nguồn gốc của hóa chất, cụ thể: tổ chức kinh doanh hóa chất cần kiểm soát đặc biệt phải tuân thủ các quy định về lập Phiếu kiểm soát mua, bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt và phải được xác thực dữ liệu về tổ chức, cá nhân mua, bán theo lộ trình thực hiện do Chính phủ quy định (khoản 4 Điều 11).

Tổ chức, cá nhân sử dụng hóa chất cần kiểm soát đặc biệt phải công bố loại hóa chất và mục đích sử dụng hóa chất trên Cơ sở dữ liệu chuyên ngành hóa chất trước khi sử dụng lần đầu hoặc trước khi thay đổi mục đích sử dụng (điểm b khoản 2 Điều 15).

“Các quy định nêu trên đã bảo đảm quản lý chặt chẽ các hoạt động hóa chất và có thể truy xuất nguồn gốc của hóa chất”, theo ông Lê Quang Huy.

Về kinh doanh hóa chất (Điều 11), có ý kiến đề nghị làm rõ hơn giá trị pháp lý của Phiếu kiểm soát mua, bán hóa chất và nghiên cứu phương án quản lý phù hợp (như giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin), bảo đảm chặt chẽ, thuận lợi bên cạnh việc kiểm soát.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho rằng, dự thảo Luật quy định trách nhiệm lập Phiếu kiểm soát mua, bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt là một trong các biện pháp nhằm tăng cường công tác hậu kiểm.

Với quy định này, bên mua và bên bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt đều phải có trách nhiệm theo dõi, quản lý hóa chất. Trường hợp bên mua hoặc bên bán không thực hiện lập Phiếu kiểm soát thì sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Đối với các hành vi bị nghiêm cấm, có ý kiến đại biểu đề nghị bổ sung các hành vi nghiêm cấm liên quan đến hóa chất vượt ngưỡng cho phép. Tiếp thu ý kiến này, dự thảo Luật đã bổ sung hành vi nghiêm cấm liên quan đến hóa chất vượt ngưỡng cho phép tại khoản 5 Điều 3 như sau: “Sản xuất, nhập khẩu sản phẩm, hàng hóa có hàm lượng hóa chất nguy hiểm không tuân thủ quy định của Luật này làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến con người, cơ sở vật chất, tài sản, môi trường”.

Tuy vậy, với ý kiến đề nghị bổ sung hành vi bị nghiêm cấm là lợi dụng nền tảng số, mạng xã hội, website, sàn giao dịch thương mại điện tử để quảng cáo, rao bán kinh doanh, cung cấp hóa chất nguy hiểm trái pháp luật, UBTVQH không tiếp thu. UBTVQH cho rằng, quy định tại dự thảo Luật đã bao quát và đủ cơ sở để xử lý nghiêm khắc các hành vi cung cấp hóa chất nguy hiểm trái pháp luật, bất kể hành vi đó được thực hiện theo phương thức mua bán trực tiếp hay thông qua môi trường điện tử (nền tảng số, mạng xã hội hay sàn giao dịch điện tử…).

Bên cạnh đó, việc nghiêm cấm các hành vi lợi dụng môi trường điện tử để quảng cáo, rao bán, kinh doanh hóa chất nguy hiểm trái pháp luật đã được quy định tại Luật Quảng cáo, Luật An ninh mạng, Luật Giao dịch điện tử, Nghị định về thương mại điện tử… và sẽ tiếp tục được nghiên cứu, kế thừa tại dự án Luật Thương mại điện tử đang được Chính phủ soạn thảo.

Cũng có ý kiến đề nghị bổ sung hành vi cấm sử dụng hóa chất độc hại, tác động trực tiếp lên giống cây trồng không theo đúng quy trình bảo vệ thực vật, làm ảnh hưởng tới môi trường và sức khỏe con người. Tuy vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, nội dung này đã được quy định tại Luật Trồng trọt năm 2018.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu về đề nghị bổ sung hành vi cấm kinh doanh xâm phạm đến an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội cũng như môi trường, sức khỏe, tài sản, dự thảo Luật đã chỉnh lý tại khoản 7 Điều 3 như sau: “Sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến con người, cơ sở vật chất, tài sản, môi trường; xâm phạm an ninh quốc gia, an ninh hóa chất, trật tự, an toàn xã hội; quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân”.

Đối với các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động hóa chất (sản xuất, kinh doanh, tồn trữ, vận chuyển…), Luật không nêu cụ thể mà giao Chính phủ quy định cụ thể tại Nghị định của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hóa chất hoặc xem xét, xử lý theo pháp luật về hình sự.

T.L