Kiểm soát, ngăn chặn các dịch bệnh truyền nhiễm ngay từ đầu năm

Cán bộ y tế tiêm vaccine phòng bệnh sởi cho trẻ trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Năm 2024, các bệnh truyền nhiễm trên phạm vi cả nước cơ bản được kiểm soát, nhưng có một số bệnh vẫn có số mắc tăng cao như: Sởi, ho gà, dại; bệnh sốt xuất huyết, bạch hầu tăng cao cục bộ tại một số địa phương.

Các bệnh dịch cơ bản được kiểm soát

Số liệu thống kê của Bộ Y tế cho thấy, năm qua, các bệnh truyền nhiễm như sốt xuất huyết, sởi, cúm A(H5N1), đậu mùa khỉ… tiếp tục có diễn biến phức tạp. Cả nước ghi nhận hơn 141.000 ca mắc bệnh sốt xuất huyết, trong đó có 28 ca tử vong; ghi nhận hơn 76.000 ca mắc tay chân miệng; 287.548 ca mắc cúm mùa (có 8 ca tử vong)... Đáng chú ý, số ca mắc sốt phát ban nghi sởi là 38.364 (tăng hơn 94 lần so với năm 2023), trong đó có 6.725 ca sởi dương tính (tăng hơn 130 lần so với năm 2023) và 13 ca tử vong...

Theo Phó Cục trưởng Y tế dự phòng (Bộ Y tế) Nguyễn Lương Tâm, một số bệnh truyền nhiễm có số mắc cao cục bộ tại một số địa phương như sởi, ho gà, dại, sốt xuất huyết. Nguyên nhân được xác định, trước hết đối với bệnh sởi và một số bệnh truyền nhiễm dự phòng bằng vaccine ở nước ta, là do tỷ lệ tiêm chủng vaccine thấp, miễn dịch trong cộng đồng không đạt mức để có thể ngăn ngừa lây lan, bùng phát dịch; gián đoạn cung ứng vaccine trên toàn cầu sau đại dịch Covid-19; thủ tục mua sắm, đầu thầu, đặt hàng vaccine kéo dài; khó khăn trong quản lý đối tượng tiêm chủng; xuất hiện tình trạng không đưa trẻ đi tiêm chủng trong một bộ phận người dân, nhất là ở các đô thị lớn.

Mặt khác, hệ thống quản lý bệnh truyền nhiễm và tiêm chủng chưa ổn định; cập nhật số liệu của các bệnh viện chưa kịp thời, đầy đủ; hệ thống văn bản chưa đầy đủ, đồng bộ, chưa thể chế được hết các quan điểm, đường lối, chính sách phòng, chống dịch. Chính quyền các cấp ở một số địa phương chưa chỉ đạo quyết liệt, chưa huy động ban, ngành, đoàn thể phòng chống dịch. Hoạt động giám sát, nhận định, dự báo dịch bệnh, năng lực xét nghiệm tại địa phương còn hạn chế; tình trạng thiếu thuốc, vật tư, thiết bị y tế có lúc xảy ra cục bộ... Ngoài ra, một bộ phận người dân vẫn còn chủ quan, lơ là, không thực hiện nghiêm các hướng dẫn của ngành y tế trong công tác phòng, chống các dịch bệnh ở nơi mình sinh sống.

Chủ động phòng dịch bệnh từ sớm, từ xa

Ngành y tế nhận định, năm 2025, tình hình dịch bệnh trên thế giới như đậu mùa khỉ, sốt xuất huyết, sốt rét và các bệnh truyền nhiễm có vaccine phòng bệnh (sởi, ho gà) có khả năng gia tăng số mắc; nguy cơ xuất hiện các bệnh nguy hiểm, mới nổi, chưa rõ nguyên nhân luôn hiện hữu. Tại Việt Nam, sốt xuất huyết là thách thức y tế công cộng với các yếu tố do biến đổi khí hậu, giao thương, du lịch phát triển, đô thị hóa, di dân gia tăng và sự đa dạng các vật chứa mầm bệnh, kiểm soát véc-tơ hạn chế.

Bệnh tay chân miệng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu; tình trạng chủ quan, lơ là thực hiện các biện pháp phòng, bệnh cá nhân khá phổ biến, nhất là với nhóm trẻ em tại các cơ sở giáo dục, nhà trẻ, mầm non, nên nguy cơ gia tăng số mắc. Bệnh sởi và một số bệnh dự phòng bằng vaccine tiếp tục có nguy cơ gia tăng số mắc khi tỷ lệ tiêm chủng chưa đạt bao phủ cần thiết, trong khi quản lý đối tượng tiêm chủng vẫn còn hạn chế. Bệnh dại vẫn ghi nhận tử vong ở mức cao do hạn chế trong quản lý đàn chó, mèo; tỷ lệ tiêm phòng dại trên đàn chó, mèo thấp.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, mục tiêu ngành y tế đề ra trong năm 2025 là bảo đảm kiểm soát kịp thời, hiệu quả, bền vững các dịch bệnh truyền nhiễm, giảm tối đa tỷ lệ mắc và tử vong do các bệnh truyền nhiễm; chuẩn bị sẵn sàng phương án ứng phó với các đại dịch hoặc các tình huống khẩn cấp về dịch bệnh để bảo vệ sức khỏe nhân dân và tạo điều kiện phát triển kinh tế, xã hội.

Để thực hiện mục tiêu nêu trên, Bộ Y tế sẽ tiếp tục rà soát, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật; tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát, hỗ trợ các địa phương, đơn vị; giám sát, theo dõi, phân tích, đánh giá, nhận định, dự báo tình hình các bệnh truyền nhiễm; thực hiện kiểm dịch y tế để giám sát chủ động các trường hợp nhập cảnh tại cửa khẩu. Tổ chức triển khai tiêm chủng mở rộng theo kế hoạch; rà soát, quản lý đối tượng tiêm chủng, tổ chức tiêm bù, tiêm vét cho các trường hợp chưa được tiêm chủng đầy đủ trong tiêm chủng mở rộng; triển khai hiệu quả chiến dịch tiêm chủng chống dịch sởi để nhanh chóng kiểm soát tình hình.

Bộ Y tế cũng đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố quan tâm, chỉ đạo việc chủ động tổ chức triển khai sớm, hiệu quả kế hoạch phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm năm 2025; đồng thời có giải pháp nâng cao năng lực y tế dự phòng, dự báo, giám sát và phát hiện dịch bệnh sớm; chỉ đạo chính quyền các cấp bảo đảm nguồn lực, kinh phí tổ chức thực hiện và huy động các ban, ngành, đoàn thể, chính quyền địa phương các cấp và các tổ chức chính trị xã hội chủ động tham gia công tác phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm trên địa bàn; chỉ đạo các đơn vị y tế bảo đảm hậu cần, kinh phí, thuốc, vaccine, vật tư, thiết bị, nhân lực; kiện toàn lực lượng phòng, chống dịch bảo đảm đầy đủ và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Trước mắt, ngành y tế các địa phương cần thực hiện nghiêm túc Chỉ thị của Bộ trưởng Y tế về tăng cường công tác y tế chuẩn bị đón Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, trong đó tập trung theo dõi, giám sát, phát hiện sớm, xử lý triệt để các ổ dịch bệnh truyền nhiễm, không để lây lan, bùng phát lan rộng ra cộng đồng; đẩy mạnh công tác truyền thông, phổ biến kiến thức đến các đơn vị, người dân trên địa bàn về phòng, chống dịch bệnh theo khuyến cáo của Bộ Y tế, nhất là các dịch bệnh truyền nhiễm, bệnh truyền qua đường hô hấp, các nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh như trẻ em có sức đề kháng yếu, người cao tuổi, người có bệnh lý nền…

Theo Nhân dân