Kiểm soát, ngăn chặn từ sớm, từ xa các nguy cơ gây ô nhiễm
Sáng 28/10, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về Báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) có hiệu lực thi hành.
Tổng thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Mạnh. Ảnh: Quang Vinh.
Trong báo cáo của Đoàn giám sát ông Lê Quang Mạnh - Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội nêu ra 3 giải pháp đột phá gồm: Đổi mới tư duy và hoàn thiện thể chế, chính sách về BVMT và tổ chức thực thi quyết liệt, hiệu lực, hiệu quả; Tăng cường và đa dạng hóa nguồn lực cho BVMT; Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong lĩnh vực BVMT, ứng phó với biến đổi khí hậu.
Về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, hoàn thành đến cuối năm 2026, Đoàn giám sát của Quốc hội đề nghị, tổng kết, đánh giá việc thực hiện và đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật BVMT năm 2020, trình Quốc hội xem xét, thông qua đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI. Trước mắt, xem xét sửa đổi ngay một số điều của Luật này tại Kỳ họp thứ 10 để góp phần khơi thông nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Đoàn giám sát đề xuất, tổ chức rà soát, đánh giá và cập nhật, điều chỉnh các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch có liên quan đến BVMT, ứng phó với biến đổi khí hậu để đáp ứng yêu cầu “mở rộng và kiến tạo không gian phát triển mới”, tăng trưởng kinh tế 2 con số trên cơ sở bảo đảm nguyên tắc xuyên suốt không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế đơn thuần, tôn trọng quy luật tự nhiên.
Ông Lê Quang Mạnh cũng cho hay, trong báo cáo đoàn giám sát kiến nghị, ban hành và triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2025 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Đồng thời thực hiện ngay các biện pháp cấp bách kiểm soát, ngăn chặn và khắc phục, cải thiện tình trạng ô nhiễm không khí tại Thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Hoàn thành việc đánh giá sức chịu tải và công bố kế hoạch quản lý chất lượng môi trường nước mặt một số lưu vực sông liên tỉnh có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội; cải thiện chất lượng môi trường một số đoạn sông bị ô nhiễm nghiêm trọng trên các sông: Ngũ Huyện Khê, Tô Lịch, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải.
Về các nhiệm vụ trung và dài hạn đến năm 2030, ông Lê Quang Mạnh cho hay, Đoàn giám sát đề xuất các giải pháp nhằm phòng ngừa, kiểm soát và ngăn chặn từ sớm, từ xa các nguy cơ gây ô nhiễm, sự cố môi trường; dự báo sớm tác động của biến đổi khí hậu.
Đoàn giám cũng đưa ra các giải pháp nhằm khắc phục, cải thiện chất lượng môi trường có trọng tâm, trọng điểm. Tăng cường thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt tại các đô thị, phấn đấu đến năm 2030, tỷ lệ nước thải sinh hoạt tại các đô thị loại I trở lên được thu gom, xử lý đạt khoảng 70%.
Cùng với đó kiểm soát chặt chẽ khí thải của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ; hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường không khí tại các đô thị lớn. Phấn đấu đến năm 2030, tại thành phố Hà Nội, nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm giảm khoảng 20% so với mức trung bình năm 2024, các thông số chất lượng không khí khác được duy trì, bảo đảm đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường.
Tại các tỉnh, thành phố xung quanh thành phố Hà Nội, nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm giảm tối thiểu 10% so với mức trung bình năm 2024. Tại TP Hồ Chí Minh và các đô thị khác trên toàn quốc, chất lượng không khí được duy trì kiểm soát, không để gia tăng mức độ ô nhiễm.
Báo cáo của Đoàn giám sát cũng kiến nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết về giám sát chuyên đề này; giám sát Chính phủ tập trung triển khai Nghị quyết của Quốc hội, trọng tâm là việc rà soát, sửa đổi, bổ sung các luật ngay trong năm 2025 - 2026 và giai đoạn đến năm 2030.
Căn cứ kết quả giám sát, Chính phủ chỉ đạo việc sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện, triển khai thực hiện các văn bản pháp luật, cơ chế, chính sách trong lĩnh vực môi trường, khắc phục những hạn chế, bất cập; thực hiện đầy đủ, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp; tập trung tháo gỡ, giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc, xử lý các “điểm nóng” về ô nhiễm môi trường.
Đoàn giám sát đề xuất, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong phạm vi, nhiệm vụ, quyền hạn của mình chỉ đạo tổ chức thực hiện, báo cáo Quốc hội kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về chuyên đề giám sát tại cùng kỳ họp với báo cáo công tác BVMT hằng năm; ban hành chương trình, kế hoạch thực hiện Nghị quyết, trong đó xác định rõ cơ quan chủ trì, cơ quan phối hợp, lộ trình, tiến độ hoàn thành từng nhiệm vụ và bảo đảm kinh phí thực hiện; trước mắt, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp đột phá và các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, hoàn thành đến cuối năm 2026.
