Kiến nghị Quốc hội cho phép UBND TPHCM điều chỉnh phê duyệt quy hoạch

Ngày 8/12, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai các dự án lớn tại địa bàn Thủ đô; Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh; Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 136/2024/QH15 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng; Về việc bổ sung ngân sách nhà nước đợt 2 (nguồn vốn không hoàn lại nước ngoài) năm 2025.

Giải trình vấn đề đại biểu nêu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, đối với Hà Nội, trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, với vai trò là một trong hai đầu tàu kinh tế của cả nước, thành phố cũng đang triển khai nhiều dự án lớn, quan trọng, bao gồm các dự án đầu tư công, PPP, đầu tư tư, các dự án chỉnh trang đô thị, đặc biệt là các dự án quy mô lớn sẽ triển khai trong thời gian tới, dự báo sẽ gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, cản trở việc phát huy tối đa vai trò, vị thế của Thủ đô.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu giải trình

Do vậy, việc ban hành nghị quyết của Quốc hội để thí điểm một số cơ chế, chính sách, tạo điều kiện cho Thủ đô có thể thực hiện nhanh các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn. Đồng thời giải quyết những vấn đề mà cử tri, người dân bức xúc, như ô nhiễm môi trường, ngập úng…

Đây là những giải pháp mang tính đột phá, nhiều giải pháp khác luật, để thu hút nguồn lực đầu tư, góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số, cũng như tăng trưởng cao của ba thành phố trong thời gian tới, theo đúng chủ trương của Bộ Chính trị, cũng như chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm.

Đối với Hà Nội, dự thảo nghị quyết tập trung tháo gỡ và đơn giản hóa thủ tục đối với 5 nhóm dự án lớn và quan trọng: Một là, dự án đầu tư công, dự án đầu tư PPP, dự án đầu tư tư cần triển khai ngay theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền. Hai là, dự án đầu tư công, dự án PPP đáp ứng tiêu chí dự án quan trọng quốc gia sử dụng vốn ngân sách địa phương, có tổng mức đầu tư 30.000 tỷ đồng trở lên. Ba là, dự án đầu tư thuộc danh mục thu hút nhà đầu tư chiến lược, có quy mô vốn đầu tư từ 30.000 tỷ trở lên. Bốn là, dự án cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị như: dự án xây dựng lại nhà chung cư, dự án cải tạo, chỉnh trang, tái thiết một ô phố đô thị, hoặc là nhiều ô phố đô thị. Năm là, dự án đầu tư mới, dự án cải tạo công trình để xử lý các điểm nghẽn, cấp bách về ùn tắc giao thông, ngập úng, ô nhiễm môi trường và trật tự đô thị.

Với TPHCM và Đà Nẵng, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự thảo Nghị quyết cho phép 2 thành phố được sử dụng khoản thu 100% từ quỹ đất nhằm thống nhất cách áp dụng pháp luật. Bởi, Luật Đường sắt quy định chính quyền địa phương cấp tỉnh được giữ lại 100%; Luật Ngân sách nhà nước quy định, ngân sách nhà nước trung ương hưởng 20% và ngân sách địa phương là 80%. Đồng thời, tạo điều kiện cho địa phương đảm bảo nguồn lực tập trung thực hiện các dự án đường sắt địa phương và các dự án giao thông thuộc tuyến TOT…

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng

Về mở rộng ngành nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược, dự thảo nghị quyết đã đề xuất bổ sung danh mục dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược, với 11 nhóm đối với TPHCM và 12 nhóm dự án đối với Đà Nẵng, để thu hút các dự án có quy mô lớn, có tiềm năng tạo động lực tăng trưởng mới và lan tỏa mạnh đến phát triển kinh tế - xã hội.

Bên cạnh đó, dự thảo Nghị quyết cũng thiết kế các cơ chế ưu đãi phù hợp, bảo đảm hàng lang pháp lý đầy đủ và linh hoạt cho địa phương trong việc lựa chọn các nhà đầu tư có năng lực tài chính, công nghệ, quản trị hiện đại, góp phần hình thành các dự án quy mô lớn, có sức lan tỏa và thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng dịch vụ công nghiệp và công nghệ cao.

Giải trình vấn đề đại biểu nêu liên quan đến chính sách trong Khu thương mại tự do, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự thảo nghị quyết cho phép TPHCM và Đà Nẵng bổ sung chính sách mang tính vượt trội, đột phá nhằm thúc đẩy xuất khẩu, công nghiệp, hoạt động nghiên cứu và phát triển, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, bảo đảm tính tương đồng về chính sách và thu hút đầu tư giữa các Khu thương mại tự do của ba thành phố: TPHCM, Đà Nẵng và Hải Phòng trên cơ sở khung pháp lý thống nhất đã được Quốc hội cho phép thực hiện thí điểm tại TP Hải Phòng và TP Đà Nẵng.

Theo Bộ trưởng, việc thống nhất, đồng bộ khung chính sách giữa ba Khu thương mại tự do không chỉ bảo đảm tính công bằng, nhất quán trong việc triển khai, mà còn tạo mạng lưới cực tăng trưởng liên kết có khả năng lan tỏa rộng, đóng góp trực tiếp vào mục tiêu phát triển chung của cả nước.

Theo kinh nghiệm của các nước đã triển khai Khu thương mại tự do, việc hình thành Khu thương mại tự do tạo cơ hội hình thành mạng lưới vệ tinh bổ trợ gồm logistic, công nghiệp phụ trợ, dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp, đào tạo nguồn nhân lực, đô thị, nhà ở công nhân, trung tâm an ninh… Đây chính là động lực liên kết vùng, giúp thúc đẩy doanh nghiệp thuộc các địa bàn tham gia chuỗi giá trị khu vực, thay vì cạnh tranh trực diện.

Về kiến nghị của TPHCM cho phép áp dụng chính sách hợp nhất quy hoạch, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, trên cơ sở cho phép cấp có thẩm quyền, kiến nghị Quốc hội cho phép áp dụng đối với TPHCM, tương tự như TP Hà Nội và phân cấp ủy quyền cho UBND TP điều chỉnh phê duyệt quy hoạch. Tuy mô hình này có tính đột phá, nhưng vẫn phải đảm bảo tính tuần tự và từng bước thí điểm kèm theo việc kiểm tra, giám sát, nhằm hạn chế tối đa các rủi ro.

Thanh Hòa