Kính AI có phải là cuộc đua điện thoại thông minh tiếp theo giữa Mỹ và Trung Quốc?

Mọi người ghé thăm gian hàng của Rokid trong Hội nghị AI thế giới tại Thượng Hải vào ngày 26/7. Ảnh: Nikkei Asia.

Tại cửa hàng Burlingame, California, khách hàng đã xếp hàng dài để trải nghiệm và mua sản phẩm trị giá 799 USD, bất chấp màn demo trực tiếp khá lúng túng của CEO Mark Zuckerberg tại sự kiện Meta Connect gần đây.

Được đặt tên là Meta Ray-Ban Display, chiếc kính thông minh này sở hữu một màn hình nhỏ, trong suốt, hiển thị thông tin quan trọng như tin nhắn văn bản và chỉ đường trên bản đồ. Người dùng tương tác với thiết bị thông qua trợ lý ảo Meta AI tích hợp bằng giọng nói và đặc biệt là qua một vòng đeo tay phản hồi các chuyển động nhẹ của tay để soạn tin nhắn hoặc nhận cuộc gọi.

Tuy nhiên, trải nghiệm ban đầu không hề dễ dàng. Khi phóng viên của Nikkei Asia thử nghiệm tại Meta Store, việc sử dụng vòng đeo tay để điều khiển chiếc kính tỏ ra khá khó khăn, thường phải mất ít nhất ba lần thử mới mở được camera hoặc bản đồ. Mặc dù vậy, sự nhiệt tình của công chúng là không thể phủ nhận. Một du khách từ Hà Lan đã vội vã đến cửa hàng chỉ để mua kính, bất chấp quy định giới hạn mỗi người một chiếc trong ngày đầu ra mắt.

Giám đốc điều hành Meta Mark Zuckerberg đeo kính Meta Ray-Ban Display trong sự kiện Meta Connect tại trụ sở công ty ở Menlo Park, California. Ảnh: Nikkei Asia

Sản phẩm mới của Meta không chỉ đánh dấu một cột mốc cho công ty mà còn cho cuộc cách mạng AI nói chung. Nhiều nhà phân tích và giám đốc điều hành trong ngành tin rằng thiết kế này có thể là "chiếc điện thoại thông minh tiếp theo", đưa lời hứa khoa học viễn tưởng về một trợ lý AI cá nhân toàn năng đến gần hơn với thực tế.

Hiện tại, trí tuệ nhân tạo (AI) trên điện thoại thông minh vẫn chưa thực sự bùng nổ. Chiếc iPhone 16 của Apple đã không đáp ứng được kỳ vọng, và công ty này đã hạ thấp tầm quan trọng của AI như một điểm nhấn bán hàng cho dòng iPhone 17 năm nay. Hầu hết các nhà sản xuất điện thoại thông minh đều quảng cáo trợ lý AI trên các thiết bị mới nhất, nhưng chưa hãng nào thuyết phục được người tiêu dùng rằng một tác nhân AI cá nhân mạnh mẽ thực sự tồn tại trong điện thoại.

Tuy nhiên, một thiết bị đẹp, thời trang mà người dùng có thể đeo cả ngày lại có thể là bước đột phá, đóng vai trò là nền tảng tự nhiên hơn để tương tác với các trợ lý AI.

Cuộc chiến lớn tiếp theo của các "gã khổng lồ"

Đây có thể là lý do tại sao các công ty công nghệ lớn ở Mỹ và Trung Quốc đang đặt cược vào một sản phẩm ngách như kính AI. Mặc dù lô hàng kính thông minh toàn cầu chỉ đạt vài triệu chiếc mỗi năm (công ty nghiên cứu Omdia ước tính đạt 5,1 triệu chiếc vào năm 2025), nó được xem là cuộc chiến phải thắng tiếp theo trong kỷ nguyên AI.

Meta hiện đang dẫn đầu về thị phần kính thông minh, chiếm 70% tổng số kính xuất xưởng trong nửa đầu năm nay và đã bán được hơn 3 triệu cặp kính Ray-Ban AI kể từ khi ra mắt vào tháng 9 năm 2023. Tuy nhiên, con số này vẫn chỉ là một phần nhỏ so với số lượng iPhone mà Apple bán ra mỗi quý.

Dù vậy, cuộc đua đang nóng lên với sự tham gia của các đối thủ lớn:

- Apple được cho là đang phát triển kính AI của riêng mình.

- OpenAI, công ty đứng sau ChatGPT, đã thuê cựu giám đốc thiết kế của Apple để phát triển các thiết bị phần cứng AI, bao gồm cả kính.

- Google đang hợp tác với Samsung để phát triển kính AI được hỗ trợ bởi các mô hình Gemini, cùng với thiết kế từ các thương hiệu kính mắt Gentle Monster và Warby Parker.

- Bên kia Thái Bình Dương, Alibaba, ByteDance và Tencent cũng đang nghiên cứu và sẽ sớm ra mắt kính AI tại Trung Quốc.

Một lý do khiến các thiết bị đeo được này được quan tâm là tiềm năng trở thành ranh giới tiếp theo của hệ sinh thái "phần mềm và phần cứng" — yếu tố được coi là quan trọng để giành chiến thắng trong cuộc đua AI. Tang tại Counterpoint cho rằng: "Kính AI dự kiến sẽ trở thành một phụ kiện đeo thông minh ngày càng quan trọng, hỗ trợ các chiến lược đa thiết bị của các công ty công nghệ và giúp người dùng giảm sự phụ thuộc vào điện thoại thông minh".

Lợi thế chi phí của Trung Quốc và tầm quan trọng của hệ sinh thái AI

Một du khách đang thử kính Rokid AI+AR tại Triển lãm Trung Quốc-ASEAN lần thứ 22 tại Trung tâm Hội nghị và Triển lãm Quốc tế Nam Ninh. Ảnh: Nikkei Asia.

Rokid, một nhà phát triển kính thông minh của Trung Quốc, đã bán được hơn 300.000 chiếc kính trong năm nay. Liang Guan, tổng giám đốc Rokid tại Mỹ, cho biết công ty nhận được sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ. Kính AI của Rokid đã được chọn làm quà tặng nhà nước cho các quan chức tham dự Triển lãm Trung Quốc-ASEAN.

Các chức năng AI của kính Rokid được hỗ trợ bởi các mô hình Qwen của Alibaba. Guan nhấn mạnh rằng Rokid là một đối tác quan trọng giúp thu hút thêm người dùng vào hệ sinh thái phần mềm khổng lồ của Alibaba.

"Họ muốn mô hình [AI] của mình được nhiều người áp dụng hơn để có thêm nhiều người tham gia vào hệ sinh thái của họ", ông Guan nói.

Việc thu hút người dùng vào các hệ sinh thái "bám dính" có lẽ quan trọng hơn đối với các công ty công nghệ lớn như Alibaba so với việc bán thêm một vài cặp kính. Bob O'Donnell, chủ tịch kiêm nhà phân tích trưởng tại Technalysis Research, cho biết các công ty sở hữu mô hình ngôn ngữ lớn riêng, như Google với Gemini và Meta với Llama, đang có lợi thế nhờ tầm quan trọng của AI đối với trải nghiệm người dùng trên các thiết bị này.

"Đây là một lý do nữa khiến Apple cần phải cải thiện mô hình AI, bởi vì mọi người sẽ muốn tương tác với các thiết bị theo cách đó. Họ không muốn phải chạm vào điện thoại. Họ chỉ muốn trò chuyện", ông nói.

Khi cuộc đua kính AI nóng lên, các công ty Mỹ và Trung Quốc cuối cùng sẽ đối đầu trực diện trên thị trường toàn cầu, và chất lượng của các mô hình AI cơ bản có thể là yếu tố quyết định người chiến thắng.

Các công ty Trung Quốc có một số lợi thế rõ rệt. Chuỗi cung ứng công nghệ tại quốc gia này có thể giúp các nhà sản xuất kính thông minh trong nước vượt mặt đối thủ về chi phí và hiệu quả. Tang cho biết: "Các công ty Trung Quốc được hưởng lợi từ lượng người dùng trong nước khổng lồ và hệ sinh thái siêu ứng dụng, cùng với chuỗi cung ứng phần cứng mạnh mẽ và hiệu quả về chi phí, mang lại cho họ lợi thế về tốc độ và giá cả cạnh tranh".

Ngược lại, các tập đoàn công nghệ lớn của Mỹ "có nhiều nguồn lực tài chính hơn để đầu tư vào AI và R&D phần mềm, vượt trội trong tích hợp phần cứng-phần mềm và sở hữu các thương hiệu tiêu dùng được công nhận trên toàn cầu", Tang nói thêm.

Mặc dù các mô hình AI của Trung Quốc đang nhanh chóng đạt được hiệu suất ngang bằng với các đối thủ Mỹ, O'Donnell tin rằng các nhà sản xuất kính AI của Trung Quốc không thể chiếm lĩnh thị trường toàn cầu "nếu không có các mẫu kính bằng tiếng Anh tốt". Tuy nhiên, Guan ở Rokid không đồng ý, cho biết công ty đang có kế hoạch ra mắt kính AI đầu tiên tại Mỹ vào tháng 11 với mức giá 599 USD, được hỗ trợ bởi cả mô hình Alibaba và GPT, cho phép người dùng tự do lựa chọn.

Mặc dù tiềm năng rất lớn, các nhà phân tích và những người trong ngành cho rằng các thiết bị đeo được khó có thể thay thế điện thoại thông minh trong tương lai gần do những hạn chế về sức mạnh tính toán, tản nhiệt và thời lượng pin. Guan thừa nhận: "Mọi người đều muốn có JARVIS, trợ lý AI toàn năng của Iron Man, nhưng hiện tại, một cặp kính chỉ có thể làm được đến một mức nào đó do không gian làm việc của chúng ta bị hạn chế".

Như bản demo lúng túng của Meta đã cho thấy, có thể phải mất nhiều năm nữa kính AI và các sản phẩm tương tự mới trở thành sản phẩm hoàn thiện và được đông đảo người dùng chấp nhận. O'Donnell kết luận: "Mọi chuyện đang trở nên thú vị, nhưng vẫn chưa đến mức đó".

Theo Nikkei Asia

Tiến Dũng