Kinh tế Đông Nam Á lao đao bởi biến thể Delta

Một nhân viên y tế tiêm vaccine Covid-19 tại Jakarta, Indonesia vào ngày 15/7. (Nguồn: Bloomberg)

Mắc kẹt trong đại dịch

Với dân số gấp đôi Mỹ, khu vực Đông Nam Á nhanh chóng trở thành một trong những tâm dịch Covid-19 của thế giới, với số ca mắc bệnh tăng 41% trong tuần trước, lên hơn nửa triệu người.

Trong khi đó, tỷ lệ tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19 ở khu vực là 9%, kém các khu vực phát triển như Tây Âu và Bắc Mỹ - nơi hơn một nửa dân số đã được tiêm phòng - và chỉ vượt châu Phi và Trung Á.

Số ca tử vong do Covid-19 tại khu vực này cũng tăng tới 39% trong vòng 7 ngày, tính đến hết ngày 14/7. Các chuyên gia cho rằng, số người tử vong do dịch bệnh ở Đông Nam Á sẽ còn tiếp tục tăng bởi tình trạng này thường xảy ra sau các đợt bùng phát số ca mắc mới.

Khi phần lớn các nước phát triển đang bắt đầu các hoạt động kinh doanh trong trạng thái bình thường mới, hầu hết các nước Đông Nam Á vẫn mắc kẹt trong đại dịch Covid-19. Các quốc gia khu vực này phải đặt lại các biện pháp hạn chế và điều này đang kìm hãm đà tăng trưởng của nền kinh tế.

Cổ phiếu và tiền tệ trên toàn khu vực đã bị bán tháo trong những tuần gần đây.

Chuyên gia kinh tế cấp cao về châu Á tại Oxford Economics Ltd Sian Fenner nhận định: “Với tốc độ tiêm chủng chậm, ngoại trừ Singapore, chúng tôi cho rằng, Đông Nam Á sẽ phải đối mặt với sự phục hồi kinh tế sẽ rất khó khăn và nguy cơ kéo dài thêm các biện pháp hạn chế ở cấp độ cao hơn nữa. Sự gia tăng bất ổn do Covid-19 gây ra cũng có khả năng để lại những vết sẹo sâu cho nền kinh tế”.

Indonesia, nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, đã vượt qua Ấn Độ về số ca mắc mới mỗi ngày trong tuần trước. Quốc gia này trở thành tâm chấn của biến thể Delta tại châu Á, trong khi đó, một số nước láng giềng cũng đang chứng kiến số ca mắc kỷ lục.

Indonesia, Thái Lan và Philippines đã cắt giảm dự báo tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trong năm nay và Malaysia cũng sẽ sớm đưa ra hành động tương tự.

Việt Nam, một trong số ít nền kinh tế trên thế giới tăng trưởng mạnh trong năm 2020 cũng đưa ra dự báo tăng trưởng kinh tế thấp hơn trong năm 2021 và hiện đang phải vật lộn với làn sóng Covid-19 thứ 4.

“Nỗi đau” gia tăng

Theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới (WB), trước đại dịch, các nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á gộp lại sẽ là nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới, sau Đức.

Nhu cầu xuất khẩu mạnh mẽ trên toàn cầu, đặc biệt là hàng điện tử đã thúc đẩy tăng trưởng tại khu vực này. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, nhu cầu từ các quốc gia khác đã thay đổi, điều này làm tăng thêm “nỗi đau” cho khu vực Đông Nam Á.

Người đứng đầu khu vực châu Á của Ngân hàng Scotiabank có trụ sở tại Singapore Tuuli McCully cho hay: “Hiện tại, các nền kinh tế phát triển ở phương Tây đang mở cửa trở lại, động lực phục hồi kinh tế có thể sẽ chuyển từ hàng hóa sang dịch vụ, điều này ngụ ý rằng, tăng trưởng xuất khẩu của Đông Nam Á có thể sẽ giảm trong những tháng tới.

Nếu Đông Nam Á muốn duy trì quá trình phục hồi kinh tế, nhu cầu tiêu thụ nội địa buộc phải tăng lên. Tuy nhiên, diễn biến căng thẳng của đại dịch như hiện tại khiến hướng đi này trở nên khó khăn hơn”.

Kể từ giữa tháng 6/2021, thời điểm biến chủng Delta xuất hiện và bắt đầu lưu hành tại Thái Lan, đồng Bath của nước này mất khoảng 5% giá trị, trong khi đồng Peso của Philippines cũng giảm 4,2%.

Các nhà kinh tế của Goldman Sachs Group Inc cho hay, họ đang hạ dự báo tăng trưởng nửa cuối năm khoảng 1,8 điểm phần trăm trên toàn Đông Nam Á, trong đó mức cắt giảm lớn nhất là tại Indonesia, Philippines, Malaysia và Thái Lan.

Các nhà kinh tế nhấn mạnh cho rằng những đợt bùng phát mới và các hạn chế thắt chặt ảnh hưởng đáng kể đến tăng trưởng GDP trong nửa cuối năm so với những dự báo trước đây.

Malaysia, quốc gia đã thông qua bốn gói kích thích kinh tế trong năm 2021, cho biết họ đang xem xét nâng trần nợ trong bối cảnh tình hình tài chính nước này gặp nhiều khó khăn. Nước làng giềng Indonesia cũng được cho là có thể không kiểm soát được mức thâm hụt ngân sách theo dự kiến.

Chính phủ Philippines, vừa trả xong khoản vay trị giá 10,8 tỷ USD từ ngân hàng trung ương vào đầu tháng 7, phải lập tức đăng ký một khoản vay khác.

Nhà phân tích Andrew Wood người Singapore tại S&P Global Ratings nhận thấy, các quốc gia sẽ phải đối mặt với “một khởi đầu khó khăn” trong việc củng cố tài khóa vì vừa phải nỗ lực kích cầu trong nước, vừa phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn thu.

Fitch Ratings gần đây đã hạ triển vọng xếp hạng tín dụng của Philippines xuống mức tiêu cực, lưu ý rằng, đại dịch này tạo ra "hiệu ứng vết sẹo" tiềm ẩn và có thể kìm hãm đà tăng trưởng kinh tế của quốc gia này trong trung hạn.

S&P đã đưa ra một cảnh báo tương tự đối với Indonesia và cho rằng, sự gia tăng các ca nhiễm Covid-19 và việc kéo dài các biện pháp hạn chế tác động nghiêm trọng đến nền kinh tế.

Lý giải nguyên nhân Đông Nam Á trở thành tâm chấn Covid-19 của thế giới, Rob Carnell, người đứng đầu nghiên cứu về châu Á - Thái Bình Dương tại ING Groep NV ở Singapore nhấn mạnh, các quốc gia kém phát triển tại Đông Nam Á đã cố gắng không đưa ra các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt để giảm thiểu tác động đến sinh kế của người dân.

Tuy nhiên, các quốc gia này đang phải trả giá cho sự lựa chọn đó, chủ yếu là do nỗ lực truy vết và cách ly các trường hợp dương tính với virus SARS-CoV-2 không hiệu quả.

Ông Carnell nói: “Các quốc gia phát triển dễ dàng áp dụng các biện pháp mạnh tay để ngăn chặn Covid-19 và trả tiền để người dân ở nhà. Ngược lại, các quốc gia kém phát triển có xu hướng cố gắng đánh đổi các biện pháp hạn chế đó để cứu kinh tế. Tất nhiên, đó là một sự đánh đổi sai lầm”.

(theo Bloomberg)