Kinh tế Mỹ dự báo đối mặt với cú sốc mới

Trong bức ảnh năm 2018 này, tàu chở dầu chất đầy tại nhà máy lọc dầu và cảng dầu Ras Tanura của Saudi Aramco ở Ả Rập Xê Út. Ảnh: Ahmed Jadallah/Reuters/File

Giá dầu tương đối ổn định đã hạ xuống dưới 3 đô la một gallon ở nhiều nơi ở Mỹ trước thời điểm Israel không kích Iran. Đó là mức giá ổn định cho những người tiêu dùng đang mệt mỏi vì lạm phát.

Tuy nhiên, trước căng thẳng xung đột ở Trung Đông, các chuyên gia cho biết giá dầu và khí đốt dự báo sẽ tăng cao gần như chắc chắn. Câu hỏi đặt ra hiện nay là: Giá nhiên liệu hóa thạch tăng đột biến sẽ kéo dài bao lâu?

Theo CNN, giá dầu dự kiến sẽ tăng khoảng 5 đô la một thùng khi thị trường mở cửa vào đêm ngày 22.6.

"Chúng tôi đang xem xét mức định giá dầu khoảng 80 đô la. Giá dầu của Mỹ chưa bao giờ chạm mức 80 đô la một thùng kể từ tháng 1 và chủ yếu dao động trong khoảng từ 60 đến 75 đô la một thùng kể từ tháng 8.2024”, các chuyên gia cho biết.

Không rõ liệu bất kỳ đợt tăng giá nào sẽ được duy trì trong thời gian dài hay không. Tuy nhiên, giá dầu đã tăng khoảng 10% kể từ cuộc tấn công bất ngờ của Israel vào ngày 13.6.

“Mọi người đều biết không phải lúc nào giá dầu cũng sẽ giữ nguyên mãi mãi. Không phải vậy”, Joe Brusuelas, nhà kinh tế trưởng của công ty kế toán RSM cho biết.

Sự lên xuống của giá dầu còn phụ thuộc vào việc Quốc hội Iran có quyết định chặn Eo biển Hormuz hay không, một tuyến đường thương mại quan trọng chiếm khoảng 20% lượng dầu thô trên thế giới.

Trước diễn biến gia tăng căng thẳng ở Trung Đông, người tiêu dùng Mỹ đã sớm cảm thấy giá dầu tăng đột biến tại các trạm xăng.

Patrick De Haan, chuyên gia phân tích dầu mỏ tại GasBuddy, một nền tảng theo dõi nhiên liệu, nhận định phải mất khoảng 5 ngày để các trạm xăng công bố giá. Nếu thị trường dầu tăng đột biến hôm nay và sau đó là ngày mai, giá có thể bắt đầu xuất hiện tại các trạm bơm chỉ trong vài giờ.

Bên cạnh đó, các chuyên gia khác cũng nhận định rằng nếu Eo biển Hormuz bị ảnh hưởng, giá dầu thậm chí có thể tăng lên 100 đô la một thùng. Điều này sẽ làm tăng giá xăng và dầu diesel khoảng 75 xu một gallon.

Theo nhà kinh tế Brusuelas, diễn biến về chính sách thương mại của Mỹ, kết hợp với xung đột Israel-Iran gần đây cho thấy lạm phát sẽ tăng nhanh hơn và cao hơn trong 90 ngày tới".

Thị trường biến động

Thị trường dầu mỏ đang bước vào giai đoạn bất ổn mới trong bối cảnh leo thang căng thẳng ở Trung Đông.

Các nhà đầu tư đang theo dõi chặt chẽ phản ứng của Iran sau cuộc tấn công của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran vào rạng sáng ngày 22.6.

Dầu thô tương lai đã tăng gần 3% tính đến đầu giờ sáng ngày 22.6 tại châu Á. Dầu thô của Mỹ cũng tăng 2,93% lên 76 đô la một thùng, trong khi giá dầu Brent chuẩn toàn cầu tăng 2,86% lên 79,22 đô la một thùng.

"Thị trường có thể phải trải qua tình trạng gián đoạn nguồn cung chưa từng có trong những tuần tới, với bản chất nghiêm trọng hơn nhiều so với cú sốc giá dầu năm 2022 sau cuộc chiến tranh Ukraine", nhà phân tích năng lượng cấp cao Saul Kavonic của MST Marquee nhấn mạnh.

Trướ phản ứng của thị trường sau các cuộc không kích của Mỹ vào Iran, những người theo dõi ngành công nghiệp tin rằng những diễn biến mới nhất đang mở ra "một kỷ nguyên biến động mới" cho thị trường dầu mỏ, đặc biệt là khi họ đang chờ đợi các biện pháp đối phó tiềm tàng của Iran.

Theo phương tiện truyền thông nhà nước, các mối đe dọa chặn Eo biển Hormuz, sau khi Quốc hội Iran chấp thuận đóng cửa eo biển này, đã làm tăng thêm sự lo lắng của thị trường.

Eo biển này, nối Vịnh Ba Tư với Biển Ả Rập, là huyết mạch quan trọng cho hoạt động thương mại dầu mỏ toàn cầu, với khoảng 20 triệu thùng dầu và các sản phẩm dầu đi qua đây mỗi ngày. Con số này chiếm gần 1/5 số lượng dầu vận chuyển trên toàn cầu.

Nếu Iran chặn eo biển Hormuz, nguồn dầu và khí đốt cho châu Âu sẽ bị bóp nghẹt, đẩy giá năng lượng tăng vọt, chuỗi cung ứng toàn cầu tê liệt và nguy cơ xung đột quân sự bùng nổ.

Ngoài dầu mỏ, eo biển này là tuyến đường chính cho nhiều loại hàng hóa khác trong vận chuyển toàn cầu.

Việc phong tỏa có thể làm chậm trễ việc nhập khẩu nguyên liệu thô, đồ điện tử và hàng tiêu dùng của châu Âu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng toàn cầu.

Phí bảo hiểm vận chuyển cũng sẽ tăng đột biến, đội chi phí cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng châu Âu, làm suy yếu khả năng cạnh tranh kinh tế.

HỒNG NHUNG