Kinh tế thế giới đứng trước nguy cơ lớn

Tàu chở hàng hóa xuất nhập khẩu tại cảng Port Elizabeth của Nam Phi. Ảnh: Phi Hùng - Pv TTXVN tại Nam Phi

Phát biểu trước các nhà ngoại giao Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) tại cuộc họp chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh vào tháng 11/2025, ông Lamola cho rằng cạnh tranh chiến lược giữa các quốc gia, cùng với xu hướng tách rời kinh tế và những cuộc xung đột ủy nhiệm, đang làm suy yếu các thể chế đa phương và đẩy thế giới vào trạng thái bất ổn kéo dài.
Ông Lamola đánh giá những diễn biến này đang làm trầm trọng thêm sự mong manh ở những khu vực dễ tổn thương, đồng thời làm suy yếu các thể chế đa phương vốn là những trụ cột của trật tự quốc tế dựa trên luật lệ. Ông kêu gọi G20 thể hiện vai trò xây dựng nhằm thúc đẩy hòa bình và ổn định quốc tế.
Là quốc gia châu Phi đầu tiên giữ chức chủ tịch luân phiên G20, Nam Phi cho biết sẽ tập trung thúc đẩy các ưu tiên của Nam bán cầu, trong đó có việc tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu và giải quyết vấn đề nợ công tại những nước đang phát triển. Nhiệm kỳ chủ tịch của nước này sẽ kết thúc vào năm sau, khi Mỹ đảm nhận vai trò tiếp theo.

Trao đổi bên lề hội nghị, ông Lamola bày tỏ hy vọng những cuộc thảo luận sẽ khuyến khích các bên lựa chọn đối thoại và giảm căng thẳng. Ông cho rằng mặc dù các tuyên bố của G20 không có tính ràng buộc, nhưng nhóm này vẫn là một nền tảng quan trọng do có nhiều thành viên nắm giữ ghế tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và tham gia vào các nỗ lực ngoại giao quốc tế.
G20 hiện bao gồm 19 quốc gia cùng với Liên minh châu Âu và Liên minh châu Phi, đại diện cho khoảng gần 70% dân số thế giới và 80% GDP toàn cầu.
Trước đó, Ngân hàng Thế giới (WB) đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2025 xuống còn 2,3%, giảm 0,4 điểm phần trăm so với dự báo trước đó. Nguyên nhân được WB đưa ra là mức thuế cao hơn và mức độ bất ổn tăng cao đã tạo ra "lực cản” đối với hầu hết các nền kinh tế trên thế giới.
Trong báo cáo Triển vọng Kinh tế Toàn cầu được công bố hai lần mỗi năm, WB đã hạ dự báo tăng trưởng của gần 70% các nền kinh tế, trong đó có Mỹ, Trung Quốc và châu Âu, cùng với 6 khu vực thị trường mới nổi.
Mặc dù không dự báo một cuộc suy thoái, WB cho biết tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm nay sẽ là mức yếu nhất kể từ giai đoạn suy thoái kể từ năm 2008. Theo WB, đến năm 2027, tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu dự kiến chỉ đạt trung bình 2,5%, tốc độ chậm nhất trong bất kỳ thập kỷ nào kể từ những năm 1960.
Báo cáo dự báo thương mại toàn cầu sẽ tăng 1,8% vào năm 2025, giảm từ 3,4% vào năm 2024 và chỉ bằng khoảng 1/3 so với mức 5,9% trong những năm 2000. Dự báo này dựa trên các mức thuế quan có hiệu lực tính đến cuối tháng 5/2025, bao gồm mức thuế 10% của Mỹ đối với hàng nhập khẩu từ hầu hết các quốc gia. Con số này không bao gồm các mức tăng được Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố vào tháng 4/2025 và sau đó hoãn lại đến ngày 9/7 để tạo điều kiện cho những cuộc đàm phán của Mỹ với các đối tác thương mại.
WB dự báo lạm phát toàn cầu sẽ đạt 2,9% vào năm 2025, vẫn ở mức cao hơn so với giai đoạn trước đại dịch COVID-19, do các đợt tăng thuế và thị trường lao động thắt chặt.
Báo cáo nhấn mạnh các “lực cản” thương mại nêu trên sẽ khiến thương mại toàn cầu bị đình trệ vào nửa cuối năm nay, đi kèm với sự sụp đổ niềm tin trên diện rộng, sự bất ổn gia tăng và hỗn loạn trên thị trường tài chính. Tuy nhiên, WB cũng cho biết nguy cơ suy thoái toàn cầu là dưới 10%.
Báo cáo của WB cho biết triển vọng toàn cầu đã xấu đi kể từ tháng 1, chủ yếu do các nền kinh tế phát triển. Hiện tại, các nền kinh tế này được dự báo chỉ tăng trưởng 1,2%, giảm nửa điểm phần trăm so với mức tăng 1,7% của năm 2024.
Cùng chung sự quan ngại trên, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) mới đây đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới hàng năm, đồng thời cảnh báo nguy cơ làn sóng thuế quan của Tổng thống Trump sẽ kìm hãm kinh tế thế giới, ảnh hưởng đặc biệt nặng nề đến nền kinh tế đầu tàu thế giới.
OECD cho biết sau khi ghi nhận tăng trưởng 3,3% năm 2024, kinh tế thế giới được dự báo sẽ tăng ở mức “khiêm tốn” 2,9% trong năm 2025 và 2026. Trong báo cáo đưa ra hồi tháng 3, OECD dự báo kinh tế thế giới có thể ghi nhận mức tăng trưởng 3,1% trong năm 2025 và 3% vào năm 2026. Tuy nhiên, việc ông Trump phát động một làn sóng thuế quan sau đó đã làm chao đảo các thị trường tài chính.
Trong báo cáo, nhà kinh tế trưởng OECD, ông Alvaro Pereira cảnh báo triển vọng kinh tế suy yếu sẽ diễn ra trên thế giới và hầu như không có ngoại lệ. Theo ông, tăng trưởng và thương mại giảm sẽ ảnh hưởng đến thu nhập và giảm tốc độ tăng trưởng việc làm và triển vọng này đặc biệt ảm đạm đối với Mỹ.
Báo cáo của OECD nhấn mạnh: “Triển vọng toàn cầu ngày càng trở nên thách thức”, đồng thời cho rằng việc gia tăng đáng kể rào cản thương mại, tình hình tài chính thắt chặt hơn, niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng suy giảm và bất ổn chính sách leo thang có thể tác động tiêu cực đến tăng trưởng nếu kéo dài.

Hương Thủy/Bnews/vnanet.vn