Kinh tế thế giới tác động tích cực tới sản xuất, thương mại

Cơ hội mở rộng sản xuất công nghiệp và chuỗi cung ứng xanh

Theo báo cáo tháng 10 của Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương, những thay đổi trong chính sách thương mại và sản xuất của các nền kinh tế lớn đang mở ra cơ hội đáng kể cho Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp chế tạo và công nghiệp hỗ trợ.

Đối với ngành công nghiệp, việc Mỹ dự kiến siết chặt quy tắc xuất xứ trong Hiệp định USMCA, nâng tỷ lệ linh kiện nội khối Bắc Mỹ lên trên 75%, đang buộc các tập đoàn ô tô toàn cầu phải phân tán lại chuỗi cung ứng linh kiện. Đây được xem là “cửa sổ cơ hội” cho Việt Nam trong việc thu hút đầu tư vào các ngành công nghiệp hỗ trợ, cơ khí chính xác và linh kiện điện tử.

Các doanh nghiệp trong nước có triển vọng tham gia nhiều hơn nữa vào chuỗi giá trị toàn cầu. Ảnh minh họa

Nếu cải thiện năng lực nội địa hóa, tận dụng tốt các cam kết trong các hiệp định thương mại tự do như CPTPP, EVFTA hay RCEP, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành điểm trung chuyển linh kiện thay thế cho chuỗi cung ứng Bắc Mỹ, đặc biệt ở phân khúc linh kiện tầm trung và cao cấp như bo mạch, phụ tùng kim loại hay hệ thống điện ô tô.

Đáng chú ý, căng thẳng thương mại trong lĩnh vực hàng hải lại tạo ra hướng phát triển mới cho dịch vụ logistics và vận tải biển. Khi chi phí vận chuyển trên tăng 5 - 10%, nhiều tập đoàn đa quốc gia đang tìm kiếm các cảng trung gian ở châu Á.

Việt Nam, với vị trí chiến lược trên tuyến hàng hải Đông - Tây cùng hệ thống cảng nước sâu đang phát triển như Cái Mép - Thị Vải, Lạch Huyện, Hải Phòng, có thể đón nhận dòng hàng trung chuyển, từ đó nâng vị thế logistics khu vực và thúc đẩy các ngành công nghiệp hậu cần, đóng tàu, cung ứng thiết bị cảng biển trong nước.

Bên cạnh đó, xu hướng thu hẹp sản xuất tại Canada, đặc biệt trong các ngành vật liệu, hóa chất và linh kiện công nghiệp, được Oxford Economics đánh giá là mở ra tiềm năng hợp tác mới cho Việt Nam. Việt Nam có thể đóng vai trò đối tác thay thế chiến lược trong lĩnh vực nhựa kỹ thuật, hóa chất cơ bản và sản phẩm chế biến sâu, đồng thời đón dòng vốn FDI từ doanh nghiệp Canada dịch chuyển sang châu Á.

Trên phương diện vĩ mô, thị trường năng lượng và tài chính toàn cầu cũng đang mang đến tín hiệu tích cực. Giá dầu Brent ổn định quanh mức 65 USD/thùng, cùng chính sách tăng sản lượng vừa phải của OPEC+, giúp giảm áp lực chi phí đầu vào cho ngành sản xuất. Song song đó, việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) dự kiến cắt giảm thêm 50 điểm cơ bản lãi suất trong quý cuối năm 2025 sẽ hỗ trợ thanh khoản, giúp giảm chi phí vay vốn cho doanh nghiệp công nghiệp.

Thương mại Việt Nam trước triển vọng tích cực của kinh tế toàn cầu

Trong khi khu vực công nghiệp đón nhận làn sóng dịch chuyển mới, lĩnh vực thương mại cũng đang ghi nhận những chuyển biến tích cực từ bối cảnh kinh tế toàn cầu. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo kinh tế thế giới năm 2025 tăng trưởng 3,2%, nhờ xu hướng hạ nhiệt căng thẳng thương mại, đặc biệt giữa Mỹ và Trung Quốc. Diễn biến này sẽ giúp ổn định nhu cầu tiêu dùng toàn cầu, tạo thuận lợi cho xuất khẩu Việt Nam trong giai đoạn cuối năm.

Tại Bắc Mỹ, việc Mỹ và Mexico đối mặt chi phí sản xuất gia tăng do rà soát Hiệp định USMCA sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp đa quốc gia tìm kiếm địa điểm thay thế ngoài khu vực, trong đó Việt Nam nổi lên như điểm đến hấp dẫn nhờ chi phí cạnh tranh và hệ thống FTA rộng mở. Đây là cơ hội để mở rộng xuất khẩu linh kiện, hàng tiêu dùng, dệt may, đồ gỗ và phụ tùng, những mặt hàng chủ lực của Việt Nam trong chuỗi sản xuất toàn cầu.

Tại khu vực Á - Âu, việc Nga và các quốc gia Trung Á thúc đẩy phát triển hành lang vận tải “Bắc - Nam” đang hình thành mạng lưới giao thương mới. Việt Nam có thể theo dõi và tận dụng cơ hội này để mở rộng thị trường xuất khẩu sang khu vực Trung Á, nhất là các mặt hàng nông sản, dệt may và thiết bị điện tử.

Ngoài ra, ngành cà phê Việt Nam đang đứng trước thời điểm thuận lợi hiếm có. Giá cà phê robusta trên thị trường thế giới vượt 4.500 USD/tấn, tạo nền tảng để các doanh nghiệp ký kết hợp đồng kỳ hạn dài hạn, đảm bảo ổn định đầu ra. Trong bối cảnh Nam Mỹ đối mặt rủi ro thời tiết và sản lượng giảm, Việt Nam có thể mở rộng thị phần bằng cách đẩy mạnh xúc tiến thương mại, nhấn mạnh vào chất lượng, truy xuất nguồn gốc và tính bền vững của sản phẩm.

Lê An