Kinh tế, thương mại - trụ cột hợp tác trong quan hệ Việt Nam và Đức

Kinh tế, thương mại - trụ cột hợp tác Việt Nam - Đức

Ngày 23/9/1975 hai nước Việt Nam - Đức đã thiết lập quan hệ ngoại giao. Sau một nửa thế kỷ, từ những bước đi đầu tiên còn khiêm tốn, đến nay mối quan hệ Việt Nam - Đức đã không ngừng phát triển mạnh mẽ, mở rộng trên nhiều lĩnh vực từ chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục cho đến hợp tác khoa học - công nghệ.

Đại sứ Việt Nam tại CHLB Đức Nguyễn Đắc Thành nhận định, cùng với ngoại giao, chính trị, quan hệ kinh tế - thương mại, đầu tư kinh doanh, hợp tác phát triển là trụ cột quan trọng của Quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Đức.

Đức hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam trong Liên minh châu Âu (EU) và lớn thứ 12 trên thế giới. Không chỉ vậy, Đức cũng và là đối tác đầu tư châu Âu lớn thứ tư của Việt Nam.

Đức hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam trong Liên minh châu Âu (EU) và lớn thứ 12 trên thế giới

Gần 15 năm kể từ khi thiết lập quan hệ đối tác chiến lược, kim ngạch thương mại giữa hai nước từ mức 5,6 tỷ USD năm 2011 lên 11,1 tỷ USD năm 2024, tăng gấp đôi (Theo thống kê của Đức còn cao hơn do tính cả nhập khẩu qua nước thứ 3). Nhiều doanh nghiệp Đức rất quan tâm đến môi trường đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam trong chiến lược đa dạng hóa, điều chỉnh chuỗi cung ứng nhằm không để quá lệ thuộc vào một nền kinh tế.

Cũng theo số liệu của Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương), Đức là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam ở châu Âu, chiếm hơn 17% xuất khẩu của Việt Nam sang EU (theo số liệu năm 2024 của Hải quan Việt Nam) và cũng là cửa ngõ trung chuyển quan trọng của hàng hóa Việt Nam sang các thị trường khác ở châu Âu.

Năm 2024 tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa hai nước đạt trên 11,7 tỷ USD, tăng 5,5%. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Đức đạt khoảng 7,9 tỷ USD tăng 7,3% và nhập khẩu của Việt Nam từ Đức đạt 3,8 tỷ USD, tăng 2,1% so với cùng kỳ năm 2023, xuất siêu đạt trên 4,1 tỷ USD, tăng 12%.

Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Đức là máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; cà phê; hạt điều; thủy sản; dệt may; giày dép các loại; túi xách....

Các mặt hàng nhập khẩu chính từ Đức là máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; dược phẩm; hóa chất; sản phẩm từ hóa chất; chất dẻo; sữa và sản phẩm từ sữa...

Tính đến hết tháng 8/2025, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - Đức đạt trên 8,82 tỷ USD, tăng 13,8% so với 8 tháng năm 2024. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Đức đạt trên 6,2 tỷ USD và nhập khẩu đạt trên 2,61 tỷ USD, lần lượt tăng 17,7% và 5,4% so với cùng kỳ năm 2024. Việt Nam và Đức cũng có nhiều hợp tác quan trọng trong lĩnh vực năng lượng, công nghiệp chế biến, chế tạo.

Về đầu tư, đầu tư của Đức vào Việt Nam vẫn ở mức rất khiêm tốn so với tiềm năng và mong muốn hai Bên. Tính đến ngày 31/8/2025, Đức có 505 dự án đầu tư còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng số vốn là 2,917 tỷ USD, đứng thứ 17 trong số 185 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Trên 3/4 số dự án và 2/3 số vốn đầu tư của Đức vào Việt Nam tập trung vào các ngành chế biến, chế tạo, dịch vụ kĩ thuật, thông tin truyền thông, ngân hàng, bảo hiểm.

Phân tích các điểm thuận lợi trong hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai nước Việt Nam - Đức, Đại sứ Nguyễn Đắc Thành cho rằng đó chính là việc thúc đẩy hợp tác phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách đối ngoại của cả hai bên, phục vụ lợi ích chung của nhân dân, doanh nghiệp và địa phương hai nước.

“Về kinh tế, hai nền kinh tế có độ mở cao, nhiều tiềm năng và có sự bổ sung lẫn nhau, cũng như hoạt động năng động của các doanh nghiệp hai nước” - Đại sứ Nguyễn Đắc Thành chia sẻ.

Thị trường chiến lược, nâng tầm thương hiệu Việt

Trong bối cảnh Việt Nam chuẩn bị nền tảng bước vào giai đoạn “cất cánh” phát triển và Chính phủ liên minh mới của Đức ưu tiên tập trung giải quyết các vấn đề kinh tế thì tiềm năng hợp tác giữa hai nước Việt Nam - Đức còn rất lớn nhất là trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Đại sứ Nguyễn Đắc Thành cho rằng, hai bên cùng thúc đẩy sớm phê chuẩn Hiệp định bảo hộ đầu tư Việt Nam - EU để tạo động lực hợp tác mới. Các doanh nghiệp Việt Nam cần tận dụng cơ hội tiếp cận thị trường Đức, đặc biệt là trong các lĩnh vực nông sản, dệt may và điện tử thông qua Hiệp định EVFTA.

Thị trường Đức có nhiều triển vọng, đặc biệt khi Việt Nam đang có lợi thế đã ký kết và thực thi Hiệp định EVFTA

Chia sẻ thêm về cơ hội giao thương với thị trường Đức, bà Đặng Thị Thanh Phương, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Đức cho biết, thị trường Đức có nhiều triển vọng, đặc biệt khi Việt Nam đang có lợi thế đã ký kết và thực thi Hiệp định EVFTA.

Từ tháng 8/2025 trở đi, trên 90% dòng thuế xuất khẩu sang EU về 0%, đây là lợi thế lớn để doanh nghiệp trong nước đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, góp phần “chia lửa” với thị trường Hoa Kỳ.

Giai đoạn tới, EVFTA sẽ bước vào giai đoạn thực thi toàn diện khi hầu hết các dòng thuế giảm về 0%, mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, “Việt Nam đang có khoảng 7 năm đi trước các đối thủ cạnh tranh chưa có hiệp định thương mại tự do (FTA) với EU. Nếu không tận dụng tốt, chúng ta sẽ để mất lợi thế này vào tay các quốc gia khác” - Tham tán Đặng Thị Thanh Phương nhận định

Thị trường EU, trong đó có Đức là thị trường có yêu cầu cao về tính bền vững, an toàn và minh bạch. Doanh nghiệp Việt cần đầu tư lâu dài, đổi mới cách thức tiếp cận đối tác, xây dựng các chiến lược tiếp thị hiện đại và có sự chuẩn bị nghiêm túc về tiêu chuẩn môi trường, tỷ lệ tái chế, và khả năng phát thải thấp. Chiến lược dài hạn và tư duy "xanh" có thể được xem như chìa khóa cho giai đoạn tới của EVFTA.

Không chỉ vậy, cần đổi mới phương thức tiếp thị, xây dựng thương hiệu mạnh tại Đức; tận dụng hệ thống xúc tiến thương mại, kết nối từ Thương vụ và các hiệp hội ngành hàng. Cùng với đó, chuẩn bị kịch bản ứng phó với biến động thị trường, tận dụng lợi thế EVFTA trước khi các đối thủ khác ký FTA với EU.

Quan hệ thương mại Việt Nam - Đức đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ nhờ EVFTA, mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt. Nhưng cơ hội chỉ thực sự biến thành lợi thế nếu có chiến lược tiếp cận bài bản, tư duy xanh và sự quyết tâm của doanh nghiệp.

Đức không chỉ là đối tác thương mại hàng đầu, mà còn là “cửa ngõ vàng” giúp Việt Nam chinh phục toàn bộ thị trường EU. Đã đến lúc doanh nghiệp Việt phải coi đây là sân chơi chiến lược, nơi không chỉ bán hàng mà còn nâng tầm thương hiệu quốc gia.

Hoàng Giang