Kinh tế Trung Quốc có nhiều dấu hiệu giảm tốc

Ảnh minh họa - Ảnh: Bloomberg

Theo dữ liệu mới nhất từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS), đầu tư tài sản cố định trong 10 tháng đầu năm của nước này giảm 1,7% - mức giảm mạnh nhất từng ghi nhận cho giai đoạn này. Ước tính của công ty nghiên cứu kinh tế Bloomberg Economics cho thấy riêng trong tháng 10, đầu tư có thể đã giảm tới 12%, đánh dấu tháng giảm thứ 5 liên tiếp.

Trong tháng 10, sản lượng công nghiệp của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tăng 4,9% so với cùng kỳ năm trước, mức tăng thấp nhất từ đầu năm nay và thấp hơn mức dự báo trung vị 5,5% của các nhà kinh tế trong khảo sát của hãng tin Bloomberg.

Trung Quốc bước vào quý cuối năm với quỹ đạo tăng trưởng suy yếu sau 6 tháng liên tiếp giảm tốc. Theo các nhà phân tích, xuất khẩu bất ngờ giảm khiến Trung Quốc dễ tổn thương hơn. Nếu xu hướng này kéo dài, rủi ro nhu cầu nội địa giảm tốc sẽ ngày càng rõ nét.

“Động lực tăng trưởng đã suy yếu rõ rệt trong tháng 10. Các biện pháp của chính phủ nhằm xử lý tình trạng dư thừa công suất và cạnh tranh quá mức đã làm chậm lại dòng vốn đầu tư”, ông Raymond Yeung, nhà kinh tế trưởng phụ trách khu vực Trung Quốc đại lục tại ngân hàng Australia & New Zealand Banking Group (ANZ), nhận định với Bloomberg.

Về cơ cấu đầu tư, đầu tư hạ tầng không biến động đáng kể, tăng trưởng đầu tư chế tạo chậm lại, trong khi dòng vốn vào bất động sản tiếp tục suy giảm. Doanh số bán lẻ tăng 2,9%, đánh dấu tháng thứ 5 liên tiếp giảm tốc và là chuỗi giảm tăng trưởng dài nhất kể từ năm 2021. Tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị giảm nhẹ xuống 5,1%.

“Nền kinh tế đang đối mặt nhiều thách thức, khi môi trường bên ngoài vẫn nhiều yếu tố bất ổn, khó lường và áp lực tái cơ cấu trong nước còn lớn”, NBS cho biết khi công bố số liệu.

Cơ quan này cũng nhấn mạnh nhà chức trách sẽ tích cực thúc đẩy thực thi các chính sách hiện có. Tuyên bố này cho thấy Bắc Kinh có thể sẽ chưa vội đưa ra các chương trình kích thích kinh tế mới.

Theo các nhà phân tích của Bloomberg Economics, số liệu tháng 10 cho thấy đà tăng trưởng của Trung Quốc suy yếu ngay đầu quý 4 nhưng chưa đủ để buộc Bắc Kinh tung thêm biện pháp kích thích ở thời điểm hiện tại.

“Nếu chỉ nhìn riêng tháng 10, mức giảm sản xuất và xuất khẩu có thể bị phóng đại do chịu hiệu ứng của kỳ nghỉ lễ. Sự sụt giảm có thể chủ yếu phản ánh nhịp điều chỉnh sau khi các nhà máy đẩy đơn hàng lên sớm trong tháng 9 trước kỳ nghỉ. Tính bình quân, tăng trưởng sản lượng trong hai tháng 9 và 10 vẫn cao hơn so với tháng 8”, nhóm nhà phân tích của Bloomberg Economics nhận xét.

Trước khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đạt được thỏa thuận thương mại vào cuối tháng 10, căng thẳng giữa hai nước vẫn ở mức cao, qua đó ảnh hưởng tới bức tranh số liệu của cả tháng. Trong thời gian tới, việc Mỹ hạ thuế quan theo thỏa thuận này được dự báo sẽ tạo thêm dư địa để thúc đẩy thương mại giữa hai cường quốc.

Trong nước, nhu cầu tiêu dùng tiếp tục suy yếu, trong khi niềm tin người tiêu dùng giảm sút càng kéo theo hoạt động đầu tư thu hẹp. Điều này khiến Trung Quốc khó trấn an các đối tác thương mại khi nhiều chính phủ lo ngại làn sóng hàng xuất khẩu từ nước này gây sức ép lên ngành sản xuất nội địa của họ.

Trong bối cảnh niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp Trung Quốc vẫn yếu, nhu cầu vay vốn chưa phục hồi. Tăng trưởng hoạt động cho vay mới và tín dụng trong tháng 10 đều thấp hơn dự báo. Việc Bắc Kinh bơm vốn thông qua gói chính sách trị giá 500 tỷ nhân dân tệ đến nay chưa tạo cú huých rõ rệt cho hoạt động đầu tư.

“Các biện pháp kích thích của chính phủ đang thẩm thấu khá chậm vào nền kinh tế”, bà Michelle Lam, chuyên gia kinh tế về Trung Quốc đại lục tại ngân hàng Societe Generale, nhận định khi bình luận về số liệu tín dụng yếu.

Bà dự báo tình hình sẽ có sự cải thiện rõ nét hơn trong vài tháng tới nhờ gói giải ngân 500 tỷ nhân dân tệ trên.

Theo các nhà phân tích, đà suy giảm của kinh tế Trung Quốc trong tháng 10 phần nào phản ánh cơ sở so sánh cao của cùng kỳ năm trước và việc kỳ nghỉ lễ khiến nhiều hoạt động kinh tế bị gián đoạn. Tuy nhiên, xu hướng doanh số bán lẻ suy giảm kéo dài cho thấy Bắc Kinh cần đẩy mạnh biện pháp hỗ trợ các hộ gia đình.

Một số nhà kinh tế dự báo chính phủ sẽ mở rộng chương trình trợ cấp hàng tiêu dùng sang một số loại hình dịch vụ. Tuy nhiên, vẫn cần các giải pháp bền vững hơn như cải cách dài hạn về phân phối thu nhập và hệ thống an sinh xã hội, trong bối cảnh Trung Quốc chuẩn bị triển khai kế hoạch phát triển 5 năm tiếp theo từ năm 2026.

Ngọc Trang