Kinh tế tư nhân xứng đáng là động lực tăng trưởng quan trọng hàng đầu

Đâu đó vẫn còn sự phân biệt đối xử

- Trong bài viết “Phát triển kinh tế tư nhân - Đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng” mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, dù đóng góp ngày càng lớn, kinh tế tư nhân hiện vẫn đối mặt với nhiều rào cản kìm hãm sự phát triển, không thể bứt phá về quy mô và năng lực cạnh tranh. Theo ông, những rào cản nào đang kìm hãm sự phát triển của kinh tế tư nhân?

- Tôi xin nhấn mạnh có ba “nút thắt” cực kỳ quan trọng. Đầu tiên, thái độ, quan điểm và tư duy lâu nay của chúng ta, nhất là của nhiều cơ quan quản lý, đối với kinh tế tư nhân đâu đó vẫn còn sự phân biệt, dẫn tới hành xử chưa công bằng.

TS. Cấn Văn Lực

Vướng mắc thứ hai chính là “ba quyền” mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh trong bài viết và yêu cầu phải giải quyết căn cơ, triệt để. Đó là quyền tự do kinh doanh, được làm những gì mà pháp luật không cấm; quyền sở hữu tài sản; và quyền cạnh tranh bình đẳng.

Vướng mắc lớn thứ ba là thủ tục và chi phí hành chính hiện nay quá lớn và phức tạp. Chính vì thế, Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện quyết liệt, giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, ít nhất 30% chi phí kinh doanh (chi phí tuân thủ); bãi bỏ 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết. Tôi cho rằng, đây là chỉ đạo rất rõ ràng, quyết liệt, cụ thể, lượng hóa được và cả hệ thống chính trị phải vào cuộc thì chúng ta mới thực hiện được điều này. Các nhà đầu tư nước ngoài rất ấn tượng với việc quyết tâm này.

- Trong bài viết của Tổng Bí thư xác định 7 nhóm giải pháp cần tập trung nhằm tạo ra một động lực đột phá, mở ra kỷ nguyên vươn mình của doanh nghiệp tư nhân Việt Nam. Ông đánh giá thế nào về các giải pháp này?

- Chúng tôi rất đồng tình với 7 nhóm giải pháp đã được Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ ra, vấn đề là chúng ta phải sớm bắt tay triển khai, thực hiện.

Trong 7 nhóm giải pháp đó, theo tôi, có 4 nhóm giải pháp cực kỳ quan trọng. Thứ nhất, rõ ràng đã đến lúc chúng ta phải thay đổi quan điểm, tư duy về kinh tế tư nhân. Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh phải coi đây là động lực tăng trưởng kinh tế quan trọng hàng đầu của đất nước. Kinh tế tư nhân rõ ràng xứng đáng với vị trí đó, bởi đang đóng góp 50 - 51% GDP và chúng ta đang mong muốn nâng lên 55 - 60% GDP, thậm chí 70% GDP trong giai đoạn tới.

Thứ hai, cả hệ thống chính trị phải vào cuộc, quyết liệt, dứt khoát phải giảm 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, giảm 30% chi phí kinh doanh, bãi bỏ 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết, kể cả trong bối cảnh chúng ta đang thực hiện rất quyết liệt hai cuộc cách mạng về cải cách thể chế và tinh gọn tổ chức, bộ máy. Tổng Bí thư cũng đã yêu cầu quá trình sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy phải bảo đảm hoạt động thường xuyên, liên tục của các cơ quan, tổ chức, không gián đoạn, không ảnh hưởng đến các hoạt động của người dân và doanh nghiệp. Tôi cho rằng, đây là chỉ đạo rất quyết liệt và trúng trong bối cảnh hiện nay.

Thứ ba, phải giúp kinh tế tư nhân thực hiện tốt quyền tự do kinh doanh, quyền sở hữu tài sản và đặc biệt là quyền cạnh tranh bình đẳng - nghĩa là họ được phép tiếp cận những nguồn lực như là đất đai, vốn khoa học công nghệ thuận lợi hơn, được tiếp cận những dự án, chương trình lớn mà chúng ta đang thực hiện.

Thứ tư, cần có một hệ sinh thái để khuyến khích hộ kinh doanh nâng cấp lên thành doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Theo tính toán, khu vực kinh tế, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đóng góp khoảng 23% GDP, gần bằng khối doanh nghiệp tư nhân.

Ba giải pháp khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp

- Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu cần có chính sách khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp. Theo ông, cần có những chính sách như thế nào?

Nguồn: ITN

- Tôi có 3 kiến nghị rất cụ thể. Một là, cần xem xét miễn thuế trong khoảng từ 3 đến 5 năm đầu đối với các hộ kinh doanh. Bởi lẽ, hiện nay, hầu hết các hộ kinh doanh đang thực hiện hình thức thuế khoán với mức thuế rất “nhẹ nhàng”, do đó, khi yêu cầu họ nộp thuế theo hình thức mới, họ sẽ "sốc".

Thứ hai, cần đơn giản hóa thủ tục chuyển đổi, giúp các hộ kinh doanh nâng cấp thành doanh nghiệp một cách đơn giản, thuận tiện. Không nhất thiết phải yêu cầu họ áp dụng mô hình tổ chức bộ máy quá phức tạp giống như các doanh nghiệp lớn, chẳng hạn như cần có Hội đồng quản trị, Ban điều hành, Ban kiểm soát, hay Kế toán trưởng… Tôi nghĩ không nhất thiết phải như thế!

Thứ ba, cần hỗ trợ họ nâng cao các kỹ năng quản trị doanh nghiệp, quản lý sổ sách; giúp họ kết nối với hệ sinh thái doanh nghiệp, bao gồm các doanh nghiệp lớn, vừa, nhỏ trong và ngoài nước, để họ có thể bảo đảm cả đầu vào lẫn đầu ra trong quá trình sản xuất, kinh doanh.

Nếu thực hiện quyết liệt ba giải pháp này, tôi tin chắc rằng chúng ta sẽ khuyến khích được hộ kinh doanh chuyển thành doanh nghiệp và đạt được mục tiêu Chính phủ đặt ra, đó là có 1,5 triệu doanh nghiệp vào năm 2025 và có 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030.

- Về phía doanh nghiệp tư nhân phải làm gì để trở thành lực lượng tiên phong trong kỷ nguyên mới, thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa nền kinh tế, nâng cao sức cạnh tranh quốc gia; trở thành lực lượng chủ lực, đi đầu trong ứng dụng công nghệ và đổi mới, sáng tạo?

- Khối kinh tế tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân, cũng cần phải thay đổi. Thực tế cho thấy, trong thời gian qua, các doanh nghiệp tư nhân đã nỗ lực rất nhiều và đạt được những kết quả đáng khích lệ, được ghi nhận và biểu dương như Tổng Bí thư Tô Lâm đã chia sẻ. Tuy nhiên, đâu đó vẫn có một vài doanh nghiệp tư nhân làm ăn không chính đáng, vi phạm pháp luật, làm ảnh hưởng đến cả cộng đồng. Vì vậy, câu chuyện về đạo đức kinh doanh, về thượng tôn pháp luật và trách nhiệm của doanh nghiệp đối với xã hội là vô cùng quan trọng. Tôi nghĩ rằng, các doanh nghiệp tư nhân và cả những hộ kinh doanh khi nâng cấp thành doanh nghiệp cần phải ý thức rõ về điều này, để bảo đảm môi trường sản xuất, kinh doanh an toàn, lành mạnh và hiệu quả, đúng như mong đợi của chúng ta.

- Xin cảm ơn ông!

Vũ Quang