Kinh tế Việt Nam trước làn sóng thay đổi chính sách từ Mỹ

Chia sẻ tại chương trình Cà phê Doanh nhân lần thứ 80 với chủ đề “Dự báo những chính sách mới của tân Tổng thống Mỹ và tác động đến kinh tế Việt Nam” ngày 21/12 do Hiệp hội doanh nghiệp TP.HCM (Huba) tổ chức, TS. Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính, Tiền tệ Quốc gia cho rằng, Tổng thống Trump đã cam kết một loạt chính sách đối ngoại và kinh tế như phát triển kinh tế nội địa, giảm thuế thu nhập, tăng ưu đãi thuế, tăng ngân sách quốc phòng, đàm phán lại các thỏa ước thương mại và kiểm soát nhập cư.

Các doanh nhân tham gia chương trình Cà phê Doanh nhân lần thứ 80

Trong đó, nhóm chính sách kinh tế quan trọng bao gồm việc cắt giảm thuế (thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp) để kích cầu đầu tư và tiêu dùng nội địa, thu hút đầu tư nước ngoài và kêu gọi các doanh nghiệp Mỹ quay trở lại.

Đặc biệt, chính sách tăng thuế nhập khẩu, đặt mức thuế lên đến 10-20% cho hàng hóa nhập khẩu, có thể lên đến 100% đối với các quốc gia trong khối BRICS (nhóm các nền kinh tế đang phát triển gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Phi,Iran, Ai Cập, Ethiopia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất) không sử dụng USD trong giao dịch, gây áp lực đối với các nước như Việt Nam.

Một trong những thách thức đầu tiên đối với doanh nghiệp Việt Nam là chiến lược thuế của Mỹ. Theo ông Phạm Văn Việt - Chủ tịch HĐQT Công ty Việt Thắng Jean, chính quyền Mỹ dự kiến áp thuế 16,2-20% đối với hàng hóa Việt Nam. Ngành may mặc Việt Nam chỉ tự đáp ứng 20-30% nguyên liệu trong nước, còn lại phải nhập khẩu, chủ yếu từ Trung Quốc. Do đó, để giảm áp lực thuế từ Mỹ, các doanh nghiệp cần chuyển sang nhập khẩu từ những quốc gia không bị đánh thuế cao.

TS. Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính, Tiền tệ Quốc gia cho rằng, dù những chính sách mới từ Tân Tổng thống Mỹ mang lại nhiều thách thức, nhưng Việt Nam vẫn có cơ hội hưởng lợi từ sự thay đổi chuỗi cung ứng toàn cầu

Ngoài ra, hàng rào kỹ thuật nghiêm ngặt của Mỹ hiện rất minh bạch, với quy trình truy xuất nguồn gốc từ nguyên liệu đến thành phẩm thông qua mã QR. Điều này giúp kiểm tra chặt chẽ nguồn gốc hàng hóa, khiến các doanh nghiệp khó “đội lốt” hàng Việt Nam để tránh thuế.

Ông Việt nhấn mạnh: “Nếu công ty nào nhập nguyên liệu từ Trung Quốc sang Việt Nam sản xuất vài công đoạn sẽ bị phát hiện và bị đánh thuế tương tự như hàng hóa của Trung Quốc”.

Theo TS. Lực, dù những chính sách mới từ Tân Tổng thống Mỹ mang lại nhiều thách thức, nhưng Việt Nam vẫn có cơ hội hưởng lợi từ sự thay đổi chuỗi cung ứng toàn cầu. Khi Mỹ áp thuế với hàng hóa Trung Quốc, các doanh nghiệp có xu hướng chuyển chuỗi cung ứng sang những điểm đến khác, trong đó Việt Nam là một trong những đích đến hàng đầu.

Bên cạnh đó, đầu tư giữa doanh nghiệp Việt Nam và Mỹ còn nhiều tiềm năng. TS. Lực chỉ rõ rằng trong giai đoạn gần đây, nhiều doanh nghiệp lớn từ Mỹ đã quan tâm đến Việt Nam trong các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, bán dẫn và khoa học công nghệ. “Tháng 3 năm ngoái, tôi đã tiếp đón hơn 50 doanh nghiệp lớn từ Mỹ quan tâm đầu tư tại Việt Nam”, TS. Lực cho biết.

Ông Nguyễn Ngọc Hòa - Chủ tịch Huba chia sẻ tại chương trình

Theo TS. Lực, để hạn chế rủi ro, Việt Nam cần cân bằng cán cân thương mại với Mỹ bằng cách tăng nhập khẩu các sản phẩm công nghệ cao như bán dẫn, thiết bị y tế, năng lượng. Bên cạnh đó, cần tăng cường năng lực nội tại thông qua việc minh bạch hóa thông tin hàng xuất khẩu, kiểm soát chất lượng các dự án FDI nhằm ngăn chặn tình trạng “đội lốt” để tránh thuế.

“Cần nghiên cứu cơ chế khuyến khích và hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam mạnh dạn đầu tư vào thị trường Mỹ”, ông Lực nhấn mạnh.

Minh Hào