KOLs cần phải minh bạch thông tin khi bán hàng trên mạng

Bán hàng trên mạng xã hội và livestream. Ảnh minh họa

Sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế số đã khiến thương mại điện tử trở thành một phần quan trọng trong đời sống. Tuy nhiên, bên cạnh những tiện ích mà giao dịch trực tuyến mang lại, vẫn còn nhiều rủi ro tiềm ẩn, đòi hỏi sự minh bạch thông tin từ các tổ chức, cá nhân kinh doanh nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Đây là nội dung được nhấn mạnh tại tọa đàm trực tuyến về chủ đề: “Thông tin minh bạch trong giao dịch trên không gian mạng” do Bộ Công thương tổ chức ngày 14-3, trong khuôn khổ chuỗi hoạt động hưởng ứng "Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam năm 2025".

Quang cảnh lễ phát động "Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam năm 2025" tại Hải Phòng, chiều 14-3

Doanh nghiệp phải có trách nhiệm minh bạch thông tin

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Phan Thế Thắng, Phó trưởng Ban Bảo vệ người tiêu dùng thuộc Ủy ban Cạnh tranh quốc gia cho biết, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) - có hiệu lực từ ngày 1-7-2024 đã quy định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong việc cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ về sản phẩm, dịch vụ và chính sách giao dịch. Đặc biệt, khi sử dụng bên thứ ba để truyền tải thông tin, cả doanh nghiệp và bên thứ ba đều phải chịu trách nhiệm liên đới nếu thông tin không chính xác, gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng.

Nhấn mạnh vai trò của các nền tảng thương mại điện tử, ông Nguyễn Lâm Thanh, đại diện TikTok Việt Nam cho biết, với hàng trăm ngàn nhà cung cấp và hàng chục triệu người dùng, TikTok Shop đã xây dựng các bộ tiêu chí nghiêm ngặt để đảm bảo sự minh bạch. Doanh nghiệp khi tham gia nền tảng phải cung cấp đầy đủ giấy phép, thông tin pháp lý và danh mục hàng hóa rõ ràng.

Trong 6 tháng năm 2024, TikTok Shop đã từ chối hơn 20 triệu mặt hàng vi phạm chính sách và gỡ bỏ chức năng bán hàng của hơn 500.000 nhà sáng tạo nội dung trên toàn cầu.

Ở góc độ doanh nghiệp, bà Đặng Thùy Linh, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần APG ECO cho rằng, ngoài việc minh bạch về sản phẩm, doanh nghiệp cần đặc biệt quan tâm đến bảo vệ dữ liệu cá nhân của khách hàng.

“Việc bảo vệ thông tin khách hàng không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro mà còn là yếu tố quan trọng để xây dựng uy tín và thương hiệu trên thị trường”, bà Linh nhận định.

Không chỉ doanh nghiệp, những người có sức ảnh hưởng (KOL) và người tiêu dùng chủ chốt (KOC) cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm tính minh bạch của thông tin trên môi trường mạng. Theo ông Bùi Thanh Thủy, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 đã quy định rõ KOL phải chịu trách nhiệm về tính chính xác của thông tin mà họ truyền tải. Nếu được doanh nghiệp tài trợ để quảng bá sản phẩm, KOL phải công khai rõ ràng, tránh quảng cáo ẩn ý gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.

Bà Đặng Thùy Linh cho rằng KOC cũng cần đánh giá sản phẩm một cách khách quan, xác minh thông tin trước khi chia sẻ với cộng đồng. “Không chỉ doanh nghiệp, KOC cũng phải chịu trách nhiệm trước khiếu nại của khách hàng. Khi nhận được phản hồi tiêu cực, họ cần có trách nhiệm hỗ trợ giải quyết khiếu nại một cách thỏa đáng”, bà Linh chia sẻ.

Theo quy định tại Nghị định số 24/2025/NĐ-CP, nếu KOL không thông báo việc mình được tài trợ khi giới thiệu sản phẩm, họ có thể bị phạt 20-30 triệu đồng. Tương tự, các tổ chức, cá nhân kinh doanh sử dụng KOL, KOC mà không công khai tài trợ cũng sẽ bị xử lý.

Các chuyên gia và đại diện các doanh nghiệp chia sẻ ý kiến tại cuộc tọa đàm do Bộ Công thương tổ chức. Ảnh: NGHIÊM LAN

Siết chặt chế tài để bảo vệ người tiêu dùng

Với sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử, các chế tài xử phạt vi phạm cũng ngày càng được siết chặt. Ông Phan Thế Thắng cho biết, theo quy định mới, các nền tảng số có hành vi vi phạm trong việc cung cấp thông tin sai lệch có thể bị phạt 50-70 triệu đồng. Các tổ chức vận hành nền tảng trung gian có thể chịu mức phạt 100-200 triệu đồng nếu không đảm bảo tính minh bạch trong giao dịch.

Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cũng nghiêm cấm các hành vi gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng, từ việc cung cấp thông tin sai lệch về sản phẩm đến việc sử dụng đánh giá giả mạo để lôi kéo khách hàng. Những biện pháp này nhằm hạn chế tình trạng gian lận trong thương mại điện tử, tạo môi trường mua sắm an toàn hơn.

Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân phát biểu tại lễ phát động "Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam"

Theo ông Bùi Thanh Thủy, một trong những giải pháp quan trọng để bảo vệ người tiêu dùng là đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức của cộng đồng về quyền lợi và trách nhiệm của mình. “Không chỉ doanh nghiệp, mà người tiêu dùng cũng cần hiểu rõ luật pháp để tự bảo vệ quyền lợi khi tham gia mua sắm trực tuyến”, ông Thủy nhấn mạnh.

Cùng quan điểm, ông Phan Thế Thắng cho biết, trong năm 2025, Ủy ban Cạnh tranh quốc gia sẽ tiếp tục triển khai các chương trình tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật, đồng thời tăng cường thanh tra, kiểm tra để đảm bảo thực thi luật một cách nghiêm túc. Cơ quan này cũng sẽ phối hợp với Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam và các doanh nghiệp xây dựng một môi trường thương mại điện tử minh bạch, công bằng.

PHÚC VĂN