Kỳ 1: Dự án 'triệu đô' thành nơi… thả bò

Một trong những nguyên nhân được chính quyền thành phố xác định là do nhiều dự án có liên quan đến các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án. Chỉ riêng giai đoạn 2012 - 2020, trên địa bàn thành phố có 4 kết luận của Thanh tra Chính phủ và 3 bản án hình sự phúc thẩm. Để thực hiện các kiến nghị từ cơ quan chức năng, thành phố đã quyết liệt triển khai các biện pháp khắc phục thế nhưng quá trình đó lại gặp phải những vướng mắc do những vấn đề, nội dung kiến nghị rất phức tạp, tồn tại nhiều năm, trải qua nhiều nhiệm kỳ, chưa có quy định pháp luật và cơ chế, chính sách để xử lý… Sau khi có báo cáo đề xuất, Đà Nẵng nhận được chỉ đạo giải pháp tháo gỡ đúng đắn, kịp thời từ Trung ương.

Bất ngờ với dự án “view triệu đô”

Ngày cuối tháng 3/2025, PV Báo CAND đến Dự án Khu đô thị sinh thái Quan Nam – Thủy Tú (Golden Hills), nằm trên địa bàn quận Liên Chiểu và huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng. Người dân địa phương gọi đây là dự án có “view triệu đô” là do dự án nằm bên bờ sông Cu Đê rất đẹp, với diện tích lên đến hơn 381 ha và tổng vốn đầu tư lên đến 4.447 tỷ đồng do Công ty CP Trung Nam xây dựng.

Cảnh hàng trăm siêu biệt thự, nhà phố xây dang dở, bỏ hoang, cỏ dại um tùm tại Dự án Khu đô thị sinh thái Quan Nam – Thủy Tú (Golden Hills).

Dự án được chính quyền TP Đà Nẵng cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu vào từ cách nay tròn 15 năm với mục tiêu kiến tạo một đô thị vệ tinh tại Tây Bắc Đà Nẵng, một biểu tượng tại khu vực, hứa hẹn sẽ đánh thức những tiềm năng sẵn có trên địa bàn thành phố, kết hợp với các Cảng nước sâu Liên Chiểu, Khu công nghệ cao, Khu công nghệ thông tin tập trung,… và trở thành một phân khu kinh tế mới của thành phố, góp phần đưa nơi đây trở thành tâm điểm an cư phát triển mới của “Thành phố đáng sống”. Tuy nhiên, sau 15 năm khởi động, hiện nay dự án vẫn chủ yếu là cây cối, cỏ dại mọc um tùm, khung cảnh hoang vắng.

Với một số hạng mục đã được nhà đầu tư xây dựng, bao gồm dãy biệt thự, nhà liền kề cùng hạ tầng giao thông bên trong, sau nhiều năm nay cũng xuống cấp, hư hỏng nghiêm trọng. Đi vào bên trong, chúng tôi bắt gặp nhiều căn siêu biệt thự song lập nhưng cỏ dại tươi tốt lên tận nóc. Và không nhớ từ khi nào, dự án này là nơi lý tưởng cho nhiều… đàn bò của người dân địa phương.
Tìm hiểu nguyên nhân sâu sa, chúng tôi được biết, bắt đầu từ những sai phạm trong quá trình triển khai thực hiện dự án. Theo Kết luận của Thanh tra Chính phủ, dự án Golden Hills có hàng loạt vi phạm liên quan tới giao đất, cho thuê đất, cấp phép đầu tư không đúng quy định.

Cụ thể, UBND TP Đà Nẵng đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho dự án khi chưa lập thủ tục trình Thủ tướng cho phép. Theo phân kỳ, dự án chia làm 2 giai đoạn, trong đó, giai đoạn 1 (từ 2010 – 2013), tập trung xây dựng và phát triển hạ tầng khu đất, xây dựng phần thô của các biệt thự; giai đoạn 2 (từ 2013-2016), chuyển nhượng và cho thuê đất để phát triển các hạng mục theo quy hoạch...

Chính quyền TP Đà Nẵng giai đoạn đó đã cấp sổ hồng cho hàng trăm hécta đất và chủ đầu tư đã bán một số biệt thự, nhà phố cho khách hàng... Chính từ những sai phạm đó, dự án đã rơi vào tình trạng bị bỏ hoang, gây lãng phí tài nguyên đất đai và tiền của đầu tư từ doanh nghiệp.

Xót xa… “đất vàng”

Tuyến đường ven biển Đà Nẵng, từ Hoàng Sa - Võ Nguyên Giáp - Trường Sa (bán đảo Sơn Trà, TP Đà Nẵng kéo dài đến TP Hội An, tỉnh Quảng Nam) được ví như tuyến đường… tỷ đô. Nhưng thời gian qua, hàng loạt dự án nằm dọc tuyến đường này từng được giới thiệu là “khu du lịch đẳng cấp quốc tế” nhưng sau khi khởi công rầm rộ, xây dựng phần thô… thì đến nay lại trơ bê tông, cọc sắt, bỏ hoang cho cỏ dại.

Đơn cử là dự án Khu du lịch ven biển Hòn Ngọc Á Châu (đường Võ Nguyên Giáp, phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng) được UBND TP Đà Nẵng cấp giấy chứng nhận đầu tư ngày 25/7/2009 và quyết định phê duyệt tổng thể mặt bằng. Với tổng diện tích khoảng 12ha, vốn đầu tư 4.800 tỷ đồng do Công ty CP Hòn Ngọc Á Châu làm chủ đầu tư. Sau khi khởi công, xây dở dang vài khu nhà đến nay dự án Khu du lịch này vẫn chưa “thành ngọc” mà chỉ là những trụ móng bê tông, cọc nham nhở gỉ sét đua chen với cỏ dại cùng… cát biển.

Cũng từng mọc trên vị trí “đất vàng” tại trung tâm thành phố, thuộc quận Hải Châu, hai dự án Khu đô thị quốc tế Đa Phước (39ha) và The Sunrise Bay (181ha) từng được kỳ vọng sẽ góp phần tạo diện mạo một siêu đô thị đẳng cấp bên bờ biển ở khu vực trung tâm thành phố Đà Nẵng. Thế nhưng sau ngày khởi công (2016) chẳng bao lâu, hai dự án bị buộc phải dừng thi công để cơ quan thanh tra, điều tra vào cuộc làm rõ các sai phạm liên quan đến công tác quản lý đất đai. Kể từ ngày đó, hai dự án lần lượt rơi vào cảnh hoang phế; hàng trăm căn nhà liền kề, hàng chục cao ốc đang xây dở dang phơi nắng mưa, rêu phủ kín.

Hôm tìm đến dự án Khu đô thị quốc tế Đa Phước, chúng tôi được biết, chủ đầu tư dự án khu đô thị này đã ký kết hợp đồng hợp tác liên doanh với hàng chục đối tác khác nhau và các đối tác cũng đã đầu tư hàng ngàn tỷ đồng để cùng xây dựng các hạng mục (trong đó có nhiều tòa nhà được xây thô từ 18-25 tầng), hạ tầng giao thông,… Giờ thì những khối nhà thô này tiếp tục được phơi mưa, phơi nắng…

Cách hai dự án vừa kể không xa, cũng tại quận trung tâm Hải Châu, dự án Khu phức hợp thương mại sân vận động Chi Lăng, diện tích lên đến hơn 55.000m2 cũng rơi vào cảnh hoang tàn xót xa. Tìm hiểu nguồn căn, chúng tôi được biết từ 15 năm trước, sân vận động này được bán cho Công ty TNHH Tập đoàn Thiên Thanh, khi đó do ông Phạm Công Danh làm Chủ tịch Hội đồng quản trị, để xây dựng khu phức hợp thương mại và dịch vụ cao tầng. Sau khi giao đất, sân vận động được chia thành 10 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và thế chấp để vay vốn ngân hàng. Tháng 7/2014, ông Danh bị khởi tố, sân vận động Chi Lăng trở thành tài sản liên quan vụ… “đại án”.

Theo nguyện vọng của người dân, năm 2019, UBND TP Đà Nẵng đã có văn bản kiến nghị Trung ương xin trích ngân sách trả lại gần 1.300 tỉ đồng cho Tập đoàn Thiên Thanh để lấy lại khu đất này làm công trình công cộng phục vụ người dân nhưng không thể thực hiện được do đây là khu đất đang là tài sản thi hành án…

Hoài Thu