Kỳ án nữ tài xế hóa điên theo chiếc 'xe điên': Sao bắt người tiêu dùng chịu tội thay chiếc xe khuyết tật?

Vợ chồng ông Cương, bà Linh cho rằng “thủ phạm” chính gây ra tai nạn là lỗi kỹ thuật của chiếc xe khuyết tật.

Đâm lung tung mà không bung nổi 1 túi khí

Như PLVN đã phản ánh, chiều 4/9/2013, bà Lê Hoàng Linh (SN 1991, vợ ông Cương) cầm lái chiếc xe “nhập Mỹ” Toyota Venza dừng đèn đỏ tại ngã tư Trần Nhân Tông - phố Huế - Trần Xuân Soạn (quận Hai Bà Trưng), bất ngờ chiếc xe “lồng lên” đâm một loạt người rồi lật ngửa.

Vụ việc khiến bà Ngô Thị Côi (SN 1957) tử vong. Cơ quan tố tụng cáo buộc bà Linh “vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ” theo khoản 2 Điều 202 BLHS 1999, tuyên 5 năm 6 tháng tù.

Bị cáo nhận lỗi không có giấy phép lái xe, nhưng nhất quyết cho rằng nguyên nhân chính là bản thân chiếc xe bị khuyết tật, kẹt thảm sàn chân ga, tự lồng lên. Tám năm ấm ức “vì phải gánh hết tội cho Toyota”, bị cáo trụy thai, hóa điên.

Bà Linh kể lại: “Sau khi xe hóa điên, đầu tôi bị đập mạnh đau nhức. Người dân lôi tôi ra ngoài. Lúc đó tôi run lẩy bẩy, ngồi bệt vỉa hè. Một người tới nói: “Em đi đi, ngồi đó người nhà người ta đánh chết”. Tôi đứng dậy thất thểu đi bộ thì gặp được taxi đưa về nhà”.

“Tôi bị tạm giam, phần vì bị sang chấn tâm lý, vừa vì có thai nên ngủ li bì. Các anh công an cho tôi đi khám ở BV Thanh Nhàn. Ban đầu người ta nhầm, bảo không có thai. Nằm nghĩ không hiểu vì sao chiếc xe cứ lồng lên, hơn nữa xe được quảng cáo có nhiều túi khí mà không nổ chiếc nào, uất chịu không nổi”. Bị can sau đó được xác định có thai, được tại ngoại.

Ông Cương kể cuộc đời ông “lụn bại” kể từ khi dính tới chiếc Toyota Venza. Ngày mua xe gần 2 tỷ, số tiền ấy có thể đổi được 2 căn nhà Hà Nội. Rồi “xe điên”. Vợ chồng day dứt vì chiếc xe gây chết người; gác lại mọi chuyện làm ăn lo bồi thường cho các nạn nhân, lấy lời khai, hầu tòa; công việc bê trễ, làm ăn sa sút. “Vợ tôi khi đó mới 22 tuổi, còn trẻ quá đã gặp cú sốc không gượng dậy nổi”, ông Cương rưng rưng.

Vụ án kéo dài cộng với nỗi lo phải đi tù, bà Linh xuất hiện nhiều triệu chứng thần kinh, trượt chân ngã hư thai. Ám ảnh việc sắp đi tù và mất con, bà Linh thường ngồi một mình trong góc nhà, tay để ngang ngực như đang ru con, đòi nhảy lầu, mấy lần cắt tay tự vẫn, may người nhà theo dõi phát hiện kịp thời. Nữ tài xế chính thức trở thành bệnh nhân BV Tâm thần Mai Hương, tình trạng hiện tại lúc nhớ, lúc quên, trầm cảm nặng, chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

Phát hiện bất ngờ từ số VIN chiếc xe

Xảy ra sự cố trên, lỗi thuộc về tài xế hay chiếc xe? Một chuyên gia trong lĩnh vực cho biết, không loại trừ trường hợp bà Linh mới biết lái xe, luống cuống nhầm chân phanh, chân ga nên chiếc xe mới lồng lên. Tiếc rằng bản án không đề cập vấn đề có nhầm chân phanh, chân ga hay không.

Bà Linh kể lại: “Dường như từ lúc lấy lời khai, cán bộ thẩm quyền mặc định cho rằng lỗi hoàn toàn do tôi, còn chiếc xe vô can”. Ông Cương nói: “Không ai để tâm đến việc tôi cả trăm lần đòi xác định chiếc xe có khuyết tật hay không”.

Bản thân cáo buộc trong bản án cũng có lúc không thống nhất với nhau; khi thì “Nguyên nhân và lỗi tai nạn: Linh không giảm tốc độ dẫn đến va chạm” (Trang 18 bản án); khi thì “do Linh không làm chủ tốc độ đã gây tai nạn” (Trang 24 bản án)... Ông Cương phản bác: “Xe đang dừng và bất ngờ “nổi điên” tăng tốc, chứ không phải đang chạy gây tai nạn, không thể nói “không giảm tốc độ”.

Ông Cương đánh giá, chiếc Toyota Venza ông mua có chất lượng an toàn rất tệ, va chạm cực mạnh vẫn không bung một túi khí nào. Vào website Cục Quản lý Đường cao tốc & An toàn giao thông quốc gia Mỹ (NHTSA – là nước sản xuất ra chiếc xe trên) theo đường dẫn https://www.nhtsa.gov/recalls, nhập số VIN (số khung 4T3ZA3BB2AU020834) nhanh chóng nhận ra đây là chiếc xe có nhiều khuyết tật, phải triệu hồi.

Theo thông báo của NHTSA, chiếc Toyota Venza số VIN 4T3ZA3BB2AU020834 có thể bị lỗi “xe điên”, phải triệu hồi.

Theo thông tin trên trang của nhà sản xuất (https://www.toyota.com/owners/my-vehicle/vehicle-specification), đây là chiếc xe Venza đời 2010; sản xuất tại Mỹ; được đặt hàng (order date) tháng 10/2009; xuất xưởng 7h ngày 4/12/2009. Tra số khung chiếc xe trên website NHTSA, thấy có thông báo của cơ quan này vào ngày 27/1/2010, rằng đây là chiếc xe có thể mắc lỗi kiểm soát tốc độ; chân ga chiếc xe có thể bị kẹt bởi tấm thảm sàn, dẫn đến “tốc độ xe vọt cao khó dừng, có thể gây tai nạn, thương tích nghiêm trọng, tử vong”.

Chiếc xe nhập nguyên chiếc từ Mỹ được ông Cương mua từ một gara xe gần Tây Hồ, nhưng khi sự việc xảy ra, gara đó đã đóng cửa. Từ khi điều tra đến khi xét xử, ông Cương đều đề nghị xác minh vấn đề tấm thảm sàn làm kẹt chân ga; nhưng cán bộ chức năng bị cho là phản hồi “không thể qua Mỹ, qua Nhật hỏi được”.

Nhìn vợ hóa điên, héo hon, gầy mòn, người đàn ông mặt càng sắt lại: “Chẳng lẽ cơ quan chức năng chỉ trả lời gọn lỏn như vậy là xong? Mỗi chiếc xe nhập khẩu gần 2 tỷ là đóng thuế cho Nhà nước gần một nửa, vậy tại sao cơ quan chức năng thờ ơ khi người tiêu dùng trong nước gặp chuyện? Lỗi xe Toyota kẹt thảm sàn tai tiếng toàn thế giới và Toyota đã phải chịu trách nhiệm ở nhiều nước. Vậy tại sao ở riêng Việt Nam, những người không may mắn như vợ tôi lại phải chịu tội thay cho lỗi của nhà sản xuất?”.

Cần ủy thác điều tra xác minh sự việc

Theo quy định pháp luật Việt Nam, trước chứng cứ cho thấy chiếc xe bị khuyết tật như nêu trên, cơ quan tố tụng cần làm gì? LS Tô Bá Thanh (Đoàn LS TP HCM) giải thích, trách nhiệm của CQĐT là thu thập đầy đủ, toàn diện chứng cứ, tài liệu phạm tội và vô tội của người đang bị điều tra.

Theo Điều 118 BLTTHS 2003 (Bộ luật có hiệu ở thời điểm xảy ra nghi án) về ủy thác điều tra; Điều 18, Điều 20, Điều 22 Luật Tương trợ tư pháp 2007, CQĐT lập hồ sơ yêu cầu cơ quan thẩm quyền nước ngoài tương trợ tư pháp về hình sự và gửi VKSND Tối cao.

Trong 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ, VKS vào sổ ủy thác tư pháp, kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ, chuyển cho cơ quan thẩm quyền ở nước ngoài theo quy định của điều ước quốc tế mà Việt Nam và nước ngoài là thành viên hoặc thông qua kênh ngoại giao.

“Như vậy, có đủ quy định pháp luật để CQĐT có thể thu thập chứng cứ, chứng minh xe Toyota Venza số VIN 4T3ZA3BB2AU020834 có bị lỗi kẹt chân ga hay không”, LS Thanh nói.

“Toyota là tập đoàn toàn cầu nên tôi cho rằng Toyota Việt Nam (TVN) cũng phải có trách nhiệm trả lời vấn đề này. Nếu lấy lý do chiếc xe “không được nhập chính hãng” để từ chối hỗ trợ là không thuyết phục”, vẫn lời LS Thanh.

Để làm rõ nghi vấn của ông Cương về lỗi kẹt thảm sàn chân ga và phản ánh “trước đây Cơ quan CSĐT Công an quận Hai Bà Trưng đã đến hỏi nhưng Toyota Việt Nam từ chối trả lời”; PV đã tìm đến trụ sở TVN ở Hà Nội. Đại diện TVN cho rằng lãnh đạo bận họp nên yêu cầu PV gửi thông tin. Thế nhưng sau hơn 2 tuần, PLVN vẫn chưa nhận được phản hồi.

Theo ý kiến của các chuyên gia pháp lý, TAND Cấp cao tại Hà Nội cần tái thẩm vụ án này, hủy hai bản án sơ và phúc thẩm, trả hồ sơ về điều tra xét xử lại từ đầu.

PLVN sẽ tiếp tục cập nhật thông tin.

PLVN đã có cuộc trò chuyện với Kỹ sư Lê Văn Tạch, người từng có nhiều năm làm việc tại hãng Toyota, phát hiện ra nhiều lỗi nghiêm trọng trong các khâu sản xuất và lắp ráp xe ô tô tại TVN. Nhờ trách nhiệm của ông, hàng chục ngàn ô tô của TVN buộc phải triệu hồi và sửa lỗi miễn phí.

Kỹ sư Lê Văn Tạch trao đổi với PV về lỗi kẹt thảm chân ga.

-Thưa ông, lỗi kẹt thảm chân ga của Toyota cụ thể là thế nào?

- Tôi nhớ lỗi này ầm ĩ cả thế giới sau khi xảy ra tai nạn “xe điên” ở Mỹ. Chiếc xe không phanh được, tốc độ ngày càng cao đến hơn 150km/h, gây tử nạn. Người ta tìm được lỗi này do kết cấu hình học của bàn đạp chân ga và hốc kết cấu trên sàn xe không phù hợp, dẫn đến có nguy cơ kẹt thảm sàn ở chân ga.

Khi tấm lót sàn theo xe đã kẹt vào, người lái buông chân ga ra thì nó không hồi lên mà bị kẹt lại. Người lái càng đạp phanh, vô tình kết cấu trên càng khiến chân ga bị tỳ mạnh hơn.

Sau khi phát hiện lỗi kỹ thuật này, ở TVN cũng có sự thay đổi về chân ga. Lúc đó tôi là người tiếp nhận tài liệu đó và chỉ thị xuống dây chuyền để công nhân thay đổi.

- Lỗi này xuất hiện với những dòng xe nào?

- Dòng xe nào tôi không nhớ, chỉ nhớ trên những xe Toyota sản xuất khoảng năm 2009 - 2010 gì đó. Tôi nhớ tại Việt Nam, đến khoảng tháng 4/2011 thì TVN thay đổi thiết kế.

- Với xe bị lỗi đó, hãng khắc phục ra sao?

- Những xe đã bán ra thị trường thì phải triệu hồi, thay lại bàn đạp chân ga mới.

- Với xe sản xuất ở Mỹ, khi có chương trình triệu hồi, người ta có gửi thông báo về Toyota các nước hay không?

- Theo tôi nhớ, ở Việt Nam lúc đó chưa có quy định về triệu hồi nên lúc đó chưa gửi. Nói cách khác là những xe sản xuất ở Mỹ đang sử dụng ở thị trường Việt Nam, nếu mắc lỗi trên thì vẫn mặc kệ.

- Quan điểm cá nhân của ông thế nào về việc này?

- Nếu một hãng bán ra sản phẩm lỗi và chứng minh được lỗi đấy gây ra tai nạn thì trách nhiệm thuộc về hãng.

- Xin cảm ơn ông!

Bùi Yên – Đức Tùng