Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV: Khơi thông nguồn lực cho phát triển đất nước

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Gỡ điểm nghẽn trong thể chế

Đồng tình với nhiều kết quả đạt được trong năm 2024 và những tháng đầu năm 2025, các đại biểu cho rằng, đạt được những kết quả nêu trên là do công tác điều hành, chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự nỗ lực, cố gắng của các bộ, ngành, chính quyền địa phương.

Mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhưng toàn bộ 15 chỉ tiêu chủ yếu năm 2024 đều đạt và vượt mục tiêu đề ra. Tốc độ tăng trưởng kinh tế, năng suất lao động tăng hết sức ấn tượng. Nổi bật là thu ngân sách và phát triển hạ tầng chiến lược, nhất là hạ tầng giao thông, năng lượng. Nhiều công trình giao thông trọng điểm về hàng không, hàng hải, đường sắt đô thị, các dự án năng lượng quan trọng hoàn thành được đưa vào khai thác, tạo diện mạo và sinh lực mới cho đất nước. Các kênh đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, đối ngoại nhân dân tiếp tục là điểm sáng, đạt nhiều thành tựu mới, quan trọng, đặc biệt là góp phần đảm bảo môi trường hòa bình, hữu nghị, hợp tác, tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Nông Dương Khắc Mai. Ảnh tư liệu: Doãn Tấn/TTXVN

Theo đại biểu Dương Khắc Mai (Đắk Nông), nhìn ra thế giới và khu vực xung quanh, trong bối cảnh với những diễn biến hết sức phức tạp, khó đoán định, mới thấy hết ý nghĩa những gì chúng ta đã làm được, đã đạt được.

“Không chỉ giữ vững ổn định, mà con thuyền cách mạng đã rẽ sóng tiến mạnh về phía trước để hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, mở ra không gian phát triển mới, thu hút tổng hợp các nguồn lực cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây là điều thiêng liêng và hết sức đáng trân trọng”, đại biểu Mai bày tỏ.

Nêu điểm nổi bật trong công tác hoàn thiện thể chế pháp luật, đại biểu cho rằng, Chính phủ đã nỗ lực rất cao cùng với các cơ quan của Quốc hội tập trung chỉ đạo rà soát, trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung kịp thời nhiều luật, bộ luật quan trọng, ban hành mới một số luật, nghị quyết với nhiều cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt, nhằm tháo gỡ những nút thắt, điểm nghẽn trong thể chế, khơi thông nguồn lực cho sự phát triển chung của đất nước. Đặc biệt là đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị theo tinh thần chỉ đạo của Trung ương Đảng, mà điểm đột phá, cách mạng, mang tính lịch sử là thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Theo đánh giá của Chính phủ, còn không ít hạn chế, bất cập, có những hạn chế kéo dài qua nhiều kỳ họp Quốc hội mà chưa được khắc phục. Đại biểu đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tập trung chỉ đạo quyết liệt hơn nữa để sớm khắc phục nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ, đảm bảo thực thi trong thực tế, hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu thực tiễn của sự phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Đây cũng là thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị quán triệt các nghị quyết của Bộ Chính trị ngày 18/5 vừa qua, đó là đổi mới căn bản tư duy xây dựng pháp luật, chuyển từ tư duy quản lý sang phục vụ, từ bị động sang chủ động kiến tạo và phát triển.

Đổi mới công tác quản lý đầu tư công

Đại biểu tỉnh Đắk Nông cũng chỉ ra rằng, dù cả hệ thống chính trị đã vào cuộc nhưng vấn đề giải ngân vốn đầu tư công chậm tồn tại trong nhiều năm chưa được khắc phục một cách triệt để, trong khi đây là một trong những động lực quan trọng để nước ta đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên trong năm 2025 và hai con số trong những năm tiếp theo. Qua đó, đại biểu đề nghị Chính phủ cần có giải pháp, biện pháp cụ thể, gắn trách nhiệm thực hiện đến từng chủ thể nhằm đổi mới công tác quản lý đầu tư công, bảo đảm giải ngân số vốn đầu tư công kịp thời, hiệu quả, có giải pháp toàn diện để thu hút đầu tư xã hội, thực hiện thành công chủ trương lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư.

Cho rằng sau khi sáp nhập 3 tỉnh Lâm Đồng, Bình Thuận, Đắk Nông, tỉnh Lâm Đồng (mới) có diện tích lớn nhất cả nước, địa bàn rộng nhưng hệ thống giao thông hiện nay nhỏ, hẹp, hỏng, nhiều khó khăn trong việc đi lại, đại biểu kiến nghị Trung ương, Quốc hội, Chính phủ quan tâm ưu tiên bố trí nguồn lực để đầu tư nâng cấp hạ tầng giao thông hiện hữu, kết nối 3 tỉnh. Thủ tướng Chính phủ quan tâm phê duyệt bổ sung quy hoạch đầu tư tuyến cao tốc đường bộ và tuyến đường sắt Đắk Nông - Lâm Đồng, phần kết nối với hệ thống giao thông quốc gia và tuyến đường sắt Bắc - Nam, các cảng biển trước năm 2030. Việc đầu tư này là nhằm thực hiện Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng Tây Nguyên đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Lạng Sơn Triệu Quang Huy. Ảnh tư liệu: Phương Hoa/TTXVN

Cũng liên quan đến giải ngân vốn đầu tư công, đại biểu Triệu Quang Huy (Lạng Sơn) đánh giá, để đạt được mục tiêu tăng trưởng từ 8% năm 2025 và tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026 -2030 trong điều kiện đầu tư tư vào nền kinh tế chưa đạt yêu cầu thì đầu tư công đóng góp rất lớn cho tăng trưởng kinh tế trong những năm qua và thời gian tới. Đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo bộ, ngành, chính quyền địa phương chú trọng hơn nữa trong công tác xây dựng, chuẩn bị đầu tư dự án, để khi có quyết định chủ trương đầu tư và quyết định đầu tư dự án có thể triển khai ngay các công trình, dự án một cách thuận lợi, sát tình hình thực tế, đảm bảo tiến độ, bảo đảm bảo tổng mức đầu tư đã được phê duyệt, dự án phát huy hiệu quả vốn đầu tư công, góp phần vào tăng trưởng kinh tế của đất nước.

Quan tâm tác động nhiều chiều của chính sách mới

Đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên Tạ Thị Yên. Ảnh tư liệu: Phương Hoa/TTXVN

Đại biểu Tạ Thị Yên (Điện Biên) nêu 5 nhóm giải pháp trọng tâm cần triển khai đồng bộ, quyết liệt để thực hiện thành công mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025, bao gồm đẩy mạnh giải ngân đầu tư công và thu hút đầu tư tư nhân, FDI; hoàn thiện thể chế, cải cách môi trường kinh doanh và đổi mới tư duy quản lý; phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, hỗ trợ doanh nghiệp và kích cầu tiêu dùng; phát triển các vùng động lực, hành lang kinh tế và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Theo đại biểu, cần bảo đảm giải ngân 100% vốn đầu tư công, đặc biệt là các dự án trọng điểm quốc gia, hạ tầng giao thông, năng lượng, chuyển đổi số và đô thị thông minh. Đây là nguồn lực thiết yếu để kích thích tổng cầu, tạo đà tăng trưởng nhanh.

“Trong khi chúng ta cần thu hút mạnh mẽ các dự án FDI quy mô lớn, công nghệ cao, có sức lan tỏa, mặc dù lãnh đạo cấp cao thường xuyên gặp gỡ, trao đổi với các tập đoàn quốc tế lớn để mời gọi đầu tư, nhưng thực tế, các doanh nghiệp lớn của nước ngoài vẫn gặp khó khăn trong tiếp cận với các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền để làm các thủ tục xúc tiến đầu tư để các dự án sớm được triển khai, đi vào hoạt động”, đại biểu chỉ rõ.

Chính phủ đã đề xuất và Quốc hội đang tích cực thảo luận, xem xét thông qua nhiều dự án luật sửa đổi, bổ sung và xây dựng mới liên quan đến hoạt động đầu tư, kinh doanh, đấu thầu, quản lý vốn nhà nước với tinh thần hết sức tích cực, khẩn trương, chuyển mạnh từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”; giảm bớt rào cản hành chính, thúc đẩy phương pháp quản lý theo kết quả, từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”, đồng thời vẫn bảo đảm tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hiệu quả.

Để các chính sách theo pháp luật mới thực sự đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả, theo đại biểu tỉnh Điện Biên, trong quá trình tổ chức thực hiện cần đặc biệt quan tâm tới tác động nhiều chiều của các chính sách mới. Việc áp dụng không nên cứng nhắc, cần lựa chọn phương pháp tiếp cận phù hợp, giải pháp xử lý linh hoạt, bảo đảm phát huy tối đa các tác động tích cực và hạn chế thấp nhất tác động không mong muốn.

“Chẳng hạn, trong quá trình đấu tranh với hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại và trốn thuế… , chúng ta hoàn toàn ủng hộ việc xử lý nghiêm, kiên quyết. Tuy nhiên, cần giải quyết tận gốc các nguyên nhân phát sinh như kiểm soát đầu vào, nguồn gốc sản phẩm, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để nâng cao ý thức tuân thủ trong xã hội”, đại biểu dẫn chứng.

Cũng theo đại biểu Yên, nếu chỉ tập trung vào biện pháp xử phạt, kiểm tra hành chính mà thiếu kiểm tra đồng bộ giải pháp hỗ trợ, có thể dẫn đến tình trạng các tiểu thương, hộ kinh doanh nhỏ buộc phải ngừng hoạt động hoặc duy trì sản xuất một cách cầm chừng, đối phó… - điều mà báo chí và dư luận xã hội đã liên tục phản ánh trong thời gian gần đây.

Chu Thanh Vân (TTXVN)