Kỷ luật, kỷ cương trong lập, dự toán, quyết toán ngân sách Nhà nước chưa nghiêm

Trong phiên họp sáng 23-5, Quốc hội nghe Báo cáo thẩm tra Báo cáo quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2021.

Qua kết quả giám sát của Ủy ban Tài chính Ngân sách (TCNS) và báo cáo kiểm toán quyết toán NSNN năm 2021 cho thấy kỷ luật, kỷ cương trong lập, chấp hành dự toán, quyết toán NSNN năm 2021 chưa nghiêm, nhiều tồn tại, hạn chế kéo dài nhiều năm, đặc biệt công tác quyết toán NSNN chậm đã nêu trong các nghị quyết của Quốc hội, chưa được khắc phục.

Tình trạng điều chỉnh thông tin, số liệu quyết toán sau thời gian chỉnh lý, tổng hợp quyết toán NSNN không phù hợp quy định Luật NSNN chậm được khắc phục.

Đặc biệt, thông tin, số liệu quyết toán thu, chi, bội chi NSNN năm 2021 thay đổi khá lớn so với số liệu Chính phủ báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 3 về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện NSNN năm 2021, trong đó có các khoản tăng thu NSTW khá lớn nhưng chưa báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét phương án sử dụng trong năm 2022.

Việc theo dõi, tổng hợp, hạch toán thông tin, số liệu đánh giá, quyết toán thu, chi NSNN không sát, điều chỉnh nhiều thông tin, số liệu sau thời gian chỉnh lý quyết toán…

Do đó, Ủy ban TCNS đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương: Rút kinh nghiệm và chấn chỉnh việc lập, chấp hành dự toán, quyết toán NSNN năm 2021 không nghiêm, không đúng quy định; Làm rõ trách nhiệm đối với các Bộ, ngành, địa phương chậm lập, gửi báo cáo quyết toán NSNN, quyết toán các khoản thu, chi NSNN còn nhiều sai sót, hạch toán không đầy đủ…; Xác định lộ trình xử lý dứt điểm các tồn tại, hạn chế kéo dài nhiều năm.

Về quyết toán thu NSNN, theo báo cáo của Chính phủ, dự toán thu NSNN 1.358.084 tỷ đồng; quyết toán 1.591.411 tỷ đồng, tăng 233.327 tỷ đồng so với dự toán, tỷ lệ động viên thu NSNN năm 2021 đạt 18,7% GDP.

Nhiều ý kiến cho rằng, mặc dù bị ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh COVID-19, quyết toán thu NSNN đạt kết quả như trên ngoài lý do lập dự toán thận trọng, các khoản thu về nhà đất, chứng khoán, dầu thô tăng cao,… là sự nỗ lực lớn của cả hệ thống chính trị, người dân, doanh nghiệp.

Về quyết toán chi NSNN, theo báo cáo của Chính phủ, dự toán chi là 1.701.713 tỷ đồng; quyết toán 1.708.088 tỷ đồng, tăng 6.375 tỷ đồng so với dự toán. Đa số ý kiến cho rằng quyết toán chi NSNN (bao gồm cả số chi chuyển nguồn năm trước chuyển sang) đạt mức rất thấp là do công tác lập dự toán chi không sát, giải ngân đầu tư công chậm, không tổ chức triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia trong năm 2021.

Việc hủy bỏ dự toán, chuyển nguồn lớn, gây lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách kinh tế, chính sách an sinh xã hội của Nhà nước.

Quang cảnh phiên họp

Về tình hình vay, trả nợ, tổng mức vay dự toán là 608.569 tỷ đồng; quyết toán là 455.927 tỷ đồng, bằng 74,9% (giảm 152.642 tỷ đồng) so với dự toán và giảm 73.586 tỷ đồng số đã báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 3.

Đa số ý kiến thấy rằng việc huy động, sử dụng nguồn vốn vay bù đắp bội chi NSTW, trả nợ gốc, lãi năm 2021 chưa hợp lý, chưa đúng yêu cầu tại các Nghị quyết của Quốc hội yêu cầu quản lý chặt chẽ việc vay, trả nợ.

Việc phát hành trái phiếu Chính phủ khi vẫn có số dư tiền gửi nguồn ngân quỹ nhàn rỗi tại các ngân hàng thương mại là không hợp lý.

Trên cơ sở đó, Ủy ban TCNS nhất trí theo đề nghị của Chính phủ và KTNN trình Quốc hội phê chuẩn quyết toán NSNN năm 2021 như sau: Tổng số thu cân đối ngân sách nhà nước là 2.387.906 tỷ đồng; Tổng số chi cân đối NSNN là 2.484.439 tỷ đồng; Bội chi NSNN là 214.053 tỷ đồng.