Kỹ năng số và kỹ năng xanh: chìa khóa cho người lao động

Bài học từ chuyển đổi số của DN

Trong bối cảnh cách mạng công nghệ diễn ra như vũ bão, Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, cùng với chủ trương tinh gọn bộ máy, tối ưu hóa nguồn lực trên mọi lĩnh vực. Để đáp ứng yêu cầu này, hai loại kỹ năng không thể thiếu cho mỗi người lao động, đó là kỹ năng số (Digital Skills) và kỹ năng xanh (Green Skills).

Chuyển đổi số là chìa khóa không chỉ giúp DN tồn tại mà còn vươn lên mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới. Ảnh minh họa: Duy Khánh.

Ngành ngân hàng là ví dụ điển hình cho sự chuyển mình mạnh mẽ, tiên phong trong công cuộc này. Thông tin về kỹ năng số và kỹ năng xanh đối với người lao động, Phó Chủ tịch Công đoàn Ngân hàng Việt Nam Trần Hồng Tuấn cho hay: Về kỹ năng số, các giao dịch truyền thống đang dần được thay thế bằng các nền tảng số hóa. Hiện tại, hầu hết các ngân hàng thương mại Việt Nam (khoảng 95%) đã xây dựng lộ trình chuyển đổi số cụ thể, và gần 40% đã phê duyệt chiến lược số tích hợp vào định hướng kinh doanh chung.

Thực tế đã chứng minh hiệu quả rõ rệt khi năm 2024, giao dịch qua các kênh điện tử như Internet Banking, Mobile Banking, mã QR tăng vọt – số lượng giao dịch tăng gần 60%, giá trị giao dịch tăng trên 30% so với cùng kỳ. Điều này không chỉ giúp tinh gọn quy trình nghiệp vụ, giảm thiểu các tác vụ thủ công mà còn đòi hỏi người lao động phải thành thạo các công cụ số, tư duy dữ liệu và khả năng thích ứng với công nghệ mới để vận hành bộ máy hiệu quả hơn.

Tổng Công ty May 10 triển khai các giải pháp công nghệ hiện đại, từ khâu quản lý đến sản xuất. Ảnh: Khắc Kiên.

Tại Tổng Công ty May 10, để vượt qua khó khăn thì không chỉ trông chờ vào việc tối ưu hóa quy trình truyền thống, mà phải chủ động nắm bắt công nghệ, và yếu tố cốt lõi để làm được điều đó chính là con người. Ông Hà Mạnh - Giám đốc điều hành Tổng Công ty May 10 chia sẻ: Chúng tôi hiểu rằng, một cỗ máy hiện đại nhất cũng chỉ là sắt vụn nếu không có con người đủ năng lực để vận hành và làm chủ nó. Bài học mà May 10 đã đúc kết được trong suốt quá trình này chính là: “Chuyển đổi số không phải là câu chuyện của công nghệ, mà là câu chuyện của con người.”

Theo đó, Tổng Công ty May 10 đã xây dựng lộ trình phát triển nhân lực rõ ràng, cụ thể, không chỉ đáp ứng yêu cầu hiện tại mà còn sẵn sàng cho tương lai. DN này đã triển khai các giải pháp công nghệ hiện đại, từ khâu quản lý đến sản xuất... Và, để các giải pháp công nghệ được vận hành trơn tru thì DN tập trung tái đào tạo đội ngũ lao động hiện có. Hàng loạt chương trình đào tạo đã được tổ chức để nâng cao kỹ năng sử dụng những phần mềm quản lý tiên tiến, từ quản lý nguyên phụ liệu, sản phẩm, đến các phần mềm thiết kế 2D và 3D. Điều này giúp nhân viên không bị tụt hậu và tạo ra một lực lượng lao động linh hoạt.

Công đoàn và hành trình trang bị kỹ năng số, kỹ năng xanh

Trong bối cảnh nền kinh tế chuyển dịch mạnh mẽ sang mô hình số và tăng trưởng xanh, việc trang bị kỹ năng số và kỹ năng xanh cho người lao động là yêu cầu cấp bách. Theo Phó Chủ tịch Công đoàn Ngân hàng Việt Nam Trần Hồng Tuấn, những kỹ năng này là chìa khóa để người lao động gia tăng năng suất, nâng cao thu nhập và đảm bảo việc làm ổn định trong tương lai. Và, còn góp phần vào sự thành công của chiến lược tinh gọn bộ máy và chuyển đổi số. Với vai trò cầu nối, Công đoàn có vị trí đặc biệt quan trọng, kết nối giữa người sử dụng lao động và người lao động trong đào tạo, nâng cao trình độ, đưa các kỹ năng thiết yếu đến từng đoàn viên.

Theo các chuyên gia, DN cần đầu tư hơn vào chất lượng đào tạo, gắn nâng cấp kỹ năng với lộ trình nghề nghiệp và tiến trình đổi mới công nghệ. Ảnh minh họa: Duy Khánh.

Để hiện thực điều đó, Công đoàn Ngân hàng Việt Nam không chỉ thụ động tiếp nhận các chương trình đào tạo mà còn chủ động đề xuất, xây dựng và phối hợp triển khai những nội dung đào tạo sát với thực tế công việc và chiến lược phát triển của từng đơn vị. Công đoàn ngành Ngân hàng Việt Nam đã phát động phong trào thi đua chuyển đổi số, và năm 2025 tổ chức cuộc thi trực tuyến “Công nhân, viên chức, lao động ngành Ngân hàng tìm hiểu về công tác An toàn, vệ sinh lao động” thu hút gần 10.000 người tham gia, góp phần nâng cao nhận thức về lao động an toàn và xây dựng môi trường làm việc “xanh – sạch – đẹp”. Bên cạnh đó là đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng, lan tỏa văn hóa DN và nâng cao bản lĩnh, kỹ năng nghề cho người lao động. Nhờ đó, đội ngũ đoàn viên công đoàn có bản lĩnh chính trị, vững vàng về chuyên môn, nghiệp vụ, giỏi tay nghề, có ý thức kỷ luật cao và trách nhiệm trong công việc. Đã có nhiều sáng kiến và giải pháp kỹ thuật được áp dụng, mang lại hiệu quả trong công việc và giá trị cho DN...

Theo các chuyên gia lao động, trong bối cảnh số hóa, xanh hóa và phát triển bền vững thì người lao động phải là lực lượng trung tâm. Họ không chỉ thực thi mà phải trở thành người kiến tạo giá trị và năng lực cạnh tranh. Do đó, trong bối cảnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng kinh tế số và tăng trưởng xanh, các chuyên gia đề xuất Chính phủ đóng vai trò “kiến trúc sư trưởng”, xây dựng nền tảng pháp lý, định hướng chiến lược và kết nối hệ sinh thái nhân lực quốc gia. Về phía các DN cần đầu tư hơn vào chất lượng đào tạo, gắn nâng cấp kỹ năng với lộ trình nghề nghiệp và tiến trình đổi mới công nghệ. Tổ chức công đoàn đưa các chương trình đào tạo kỹ năng đến tận cơ sở, đảm bảo mọi nhóm lao động đều được tiếp cận cơ hội học tập và nâng cao trình độ.

Với sự chung tay của ba bên, chúng ta sẽ tạo ra lực lượng lao động đủ năng lực để thích ứng và phát triển trong một thế giới không ngừng biến đổi như hiện nay.

Thủy Trúc